|
Kompyuter viruslari va virusdan himoyalash usullari
|
| bet | 16/40 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 138,67 Kb. | | #125256 |
Bog'liq 1-savol Kiberxavfsizlikning asosiy tushunchalariKompyuter viruslari va virusdan himoyalash usullari
Viruslarning asosiy maqsadi kompyuterlarni bir maromda ishlash tizimiga zarar yetkazish, foydalanuvchilarni kompyuter tarmoqlaridagi ma’lumotlar va axborotlar manbalaridan foydalanishni cheklashdan iborat.
Umuman olganda, buzg‘unchi dasturiy ta’minotning barchasi umumiy nom ostida viruslar deb ataladi. Kelib chiqishi venger bo‘lgan Amerikalik olim Djon fon Neyman 1951-yili o‘zi ko‘payuvchi dasturlar mexanizmi nazariyasini taklif qiladi.
Birinchi viruslar sifatida Apple II shaxsiy kompyuterlari uchun 1981-yilda yaratilgan Virus 1,2,3 va Elk cloner dasturlari hisoblanadi. 1996- yilda Windows uchun Win95.Boza deb nomlanuvchi birinchi virus yaratildi.
Kompyuter viruslari va virusdan himoyalash usullari
Hozirgi paytda ijtimoiy axborot texnologiyalarida spam va fishing viruslari keng tarqalmoqda.
Kompyuterning viruslar bilan zararlanganligi quyidagi belgilarda namoyon bo‘ladi:
ekranda kutilmagan xabar, tovush yoki tasvirlar hosil bo‘ladi;
kompyuterda noma’lum dasturlaming ishga tushishi;
kompyuter tez-tez “osilib” qolishi yoki sekin ishlashi;
fayllar yo‘qolib yoki kengaytmasining o‘zgarib qolishi.
Oldinlari turli ko‘ngilochar dasturlar jamlangan ma’lumot tashuvchi disketlar virus tarqalishining asosiy vositasi hisoblangan bo‘lsa, hozirgi paytga kelib, lokal va Internet tarmoqlari orqali tarqalayotgan viruslar asosiy xavf manbaiga aylanib bormoqda.
Kompyuter viruslari o‘zini-o‘zi ko‘paytirib, dasturlar va
xotiraning tizimli sohalariga kira oluvchi buzg‘unchi
dasturlardir.
Viruslarning asosiy maqsadi kompyuterlarni bir
maromda ishlash tizimiga zarar yetkazish,
foydalanuvchilarni kompyuter tarmoqlaridagi
ma’lumotlar va axborotlar manbalaridan foydalanishni
cheklashdan iborat.
Umuman olganda,
buzg‘unchi dasturiy
ta’minotning barchasi
umumiy nom ostida
viruslar deb ataladi.
Kelib chiqishi venger
bo‘lgan Amerikalik olim
Djon fon Neyman 1951-yili
o‘zi ko'payuvchi dasturlar
mexanizmi nazariyasini
taklif qiladi.
Djon fon Neyman
Birinchi viruslar sifatida
Apple II shaxsiy
kompyuterlari uchun
1981-yilda yaratilgan
Viras 1,2,3 va Elk cloner
dasturlari hisoblanadi.
1996- yilda Windows uchun
Win95.Boza deb
nomlanuvchi birinchi viras
yaratildi.
Kompyuterning viruslar bilan zararlanganligi
quyidagi belgilarda namoyon bo‘ladi:
• Ekranda kutilmagan xabar, tovush yoki
tasvirlar hosil bo‘ladi;
• Kompyuterda noma’lum dasturlaming ishga
tushishi;
• Kompyuter tez-tez “osilib” qolishi yoki sekin
ishlashi;
• Fayllar yo‘qolib yoki kengaytmasining o‘zgarib
qolishi.
Oldinlari turli ko‘ngilochar dasturlar jamlangan
ma’lumot tashuvchi disketlar virus tarqalishining asosiy
vositasi hisoblangan bo‘lsa, hozirgi paytga kelib, lokal va
Internet tarmoqlari orqali tarqalayotgan viruslar asosiy
xavf manbaiga aylanib bormoqda.
Troyan nomi ostida ma’lum
bo‘lgan virus kompyuter
xotirasiga biror ochiq dasturiy
ta’minot ko‘rinishida kiradi va
axborotni yig‘ish, kerakli
manzilga jo‘natish, kompyuter
tizimini ishdan chiqarish,
kompyuter resurslaridan
g‘ayriqonuniy maqsadlarda
foydalanish vazifalarini
bajaradi.
Viruslarni kompyuter
xotirasiga kirib olishini
istisno qilish uchun
quyidagi xavfsizlik
tadbirlariga amal qilish
lozim:
Adminstratoming alohida
imkoniyatlar yaratuvchi
yozuvlaridan zarurat tug‘ilmasa,
foydalanmaslik;
Shubhali manbalardan kelgan
noma’lum fayllami ishga
tushirmaslik;
Tizimli fayllami ruxsatsiz
o'zgartirmaslik.
|
| |
