muammo, masalalarni yolg‘iz o‘zlari hal qilmaydilar. Lamoa a‘zolari bilan
maxsus tarbiyaviy ish olib borish orqali bu ishga ularni jalb etadi. Jamoa
hayotini tashkil qilishl usuli murakkablashib boradi, ya‘ni jamoa o‘z-o‘zini
boshqarishga o‘tadi.Jamoaning rivojlanishi bu bosqichda to‘xtab qolishi
mumkin emas, chunki faoliyat ko‘rsatayotgan kuch jamoaning bir qismi
xolos. Bordiyu jamoaning rivojlanishi bu bosqichda to‘xtab qolsa, jamoa
faollari guruhning boshqa a‘zolari bilan qarama-qarshi qo‘yish xavfi tugilishi
mumkin. Mazkur bosqichda jamoa moddiy va ma‘naviy imkoniyatlarini
to‘plab, mustahkamlanib va boyib borar ekan, shaxsning har tomonlama
ulg‘ayishi uchun zarur bo‘lgan shart-sharoitlarni sekin-asta yaratib beradi. Bu
esa ikkinchi bosqichni –jamoa shaxsni har tomonlama kamolga еtkazishning
obyektiv shakli asosida boshlashini taqozo etadi.
Jamoa rivojlanishining uchinchi bosqichi.
Bu bosqich jamoa faoliaytida
anchagina sermahsul hisoblanadi. A.S.Makarenkoning aniqlashicha, bu
davrda butun jamoa ―ayrim o‘zini chetga olib qoluvchi, injiq shaxslar‖ga talab
qo‘ya boshlaydi. Jamoa endilikda faqat faollargina emas, balki uning butun
a‘zolari qiziqadi. Jamoa hayotidagi uchinchi bosqich, ijtimoiy fikr mavjudligi
bilan ifodalanadi. Pedagog mazkur yo‘nalishdagi ishni maqsadga muvofiq va
izchil tarzda olib brogan sharoitda ijtimoiy fikrni shakllantirishga erishishi
mumkin. Shu maqsadda u yoki bu tadbir rejasini jamoaning birgalikdagi
faoliayti yakuni uning a‘zolari tomonidan jamoa bo‘lib muhokama qilinadi:
turli mavzuda suhbatlar, ma‘ruzalar uyushtiriladi.