11.1. Qishloq xo’jaligi ekinlarini sug’orishning o’ziga xosligi va
agrotexnik talablar
Mamlakatimizda qishloq xo’jaligi mahsulotlarini
yetishtirishda asosan
sug’oriladigan dehqonChilik usuli qo’llaniladi. Sug’orish
natijasida qishloq
xo’jaligi ishlab Chiqarish ining mahsuldorligi anCha ortadi. Chunki
tuproqni zarur
miqdorda namlash, unda bo’ladigan biologik va kimyoviy jarayonlarni tezlashtiradi,
uning unumdorligini oshiradi. Ma’lumki, sug’oriladigan dalalarda sug’orilmaydigan
yerlarga qaraganda 2-3 marta, ba’zi hollarda esa 5-10 marta ko’p hosil olinadi.
Ekinlar hosildorligini oshirish suvdan to’g’ri foydalanishga bevosita bog’liq.
Bu ishda eng muhimi suvni tejab sarflagan holda ekinlarni sifatli sug’orishga
qaratilgan barcha tadbirlarni amalga oshirishdir.
Sug’orish ishlari (12.2-rasm)
sirtdan, yomg’irlatib, tuproq ostidan va
tomChilatib sug’orish usullariga bo’linadi
.
11.2-rasm. Sug’orish usullari.
Sirtdan sug’orish usulida dalalar bostirib
yoki egatlarda suv oqizib
sug’oriladi. Bu usulni katta me’yorlar bilan sug’orishda qo’llash
maqsadga
muvofiqdir. Bunda bir marta sug’orish gektariga 800...1000 m.kub,
mavsum
davomida esa 4000...6000 m.kub suv sarflanadi (katta me’yor g’o’zaga taalluqli).Bu
usulni og’ir va salga
loyqalanadigan tuproqlarda, sho’r
yuvishni talab etuvChi
sho’rlangan maydonlarda, Shuning dek kuchli shamol bo’lib turadigan hududlarda
qo’llash tavsiya etiladi.
