o’z tayanchlarida buruladi. SHu paytning o’zidayoq ajratuvchi richaglar 9 ning
yuqori qismi siquvchi disk 21 ni yetaklovchi diskdan orqaga tortadi. Bunda oraliq
yetaklovchi disk 23 o’zida o’rnatilgan richagli mexanizm taьsirida siquvchi disk
21 va maxovik 2 orlig’ida erkin holatni egallab oldingi yetaklanuvchi diskni ham
bo’shatdi.
Gidravlik muftaning shakli tuzilishi ishlashi va qo’llanilishi. Gidravlik mufta
gidrodinamik kuchlarni hosil qiluvchi suyuqlikning
kinetik energiyasidan
foydalanishga asoslangan bo’lib u yetakchi va yetaklanuvchi qismlardan tuzilgan.
Gidromuftaga suyuqlik bilan to’ldirilgan yetaklovchi g’ilof 2 va u bilan bog’liq
bo’lgan nasos g’ildiragi kiradi (9.5-chizma)
9.5-rasm. Gidromufta sxemasi.
1-nasos,
2-gidromufta
asosi,
3-trubina
g’ildiragi, 4-ishqalanish muftasining yetakchi
diski, 5-uzatmalar qutisining birlamchi vali, 6-
ishqalanish muftasining yetaklanuvchi diski,
7-salьnik, 8-dvigatel
startyor bilan yurgizib
yuborish uchun tishli gardish, 9-dvigatel
tirsakli vali.
Etaklanuvchi qismga turbina g’ildiragi 3 kirib u ilashish nuqtasini yetakchi
diski 4 bilan birlashgan. Nasos g’ildiragi birlashgan dvigatelning tirsakli vali 9
bilan biriktirilgan bo’lib turbinali g’ildiraklisi esa uzatmalar
qutisining birlamchi
vali 5 bilan tutashgan.
Turbina g’ildiragi 3 bilan birlamchi val 5 nasos g’ildiragining g’ilofiga
podshipniklarda o’rnatilgan. Gidromufta g’ilofi bilan yetakchi disk gupchagi
orasiga salnik 7 o’rnatilgan. Birlamchi val 5 uchidagi shlisaga ilashish muftasining
yetqazuvchi diski o’rnatilgan. Dvigatelni startyor bilan yurgazib yuborish uchun
mufta g’ilofi 2 da tishli gardish 8 o’rnatilgan.
Dviagatelning tirsakli vali aylanganda nasos g’ildiragi 1
ning kurakchalari
orasidagi suyuqlik harakatga kelib markazdan qochma kuchlar tasirida u nasos
kurakchalardan doira bo’yicha otilib chiqadi va qarshisidagi turbina kurakchalari 3
ga uriladi. Suyuqlik kuraklarda ishqalib harkatlanganda ishqalish kuchi hosil
bo’ladi kurakchalarni aylantiradi. Natijada birlamchi val 5
ga burovchi moment
hosil bo’ladi. Suyuqlikning kurakchalar orasida aylana bo’ylab harkatlanishi
hisobiga burovchi moment gidro muftaning yetakchi qismidan yetaklanuvchi
qismiga o’tkaziladi. Gidromuftaning afzalligi shundaki
u burama tebranishlarni
so’ndiradi, avtomobilni o’rnidan silkinmasdan qo’zg’alishi va ravon yurishi yanada
yaxshilanadi. Lekin yonilg’i sarfi ko’p, tuzilishi murakkab va og’irligi katta.
Bu turdagi gidromuftalar yengil “CHayka” katta yuk ko’taradigan BelAZ
avtomobillarida va boshqa turdagi avtomobillarga o’rnatiladi.
