|
“Bio-Max-Ziyo” o’quv markaziBog'liq 11-savol-javob 093806“Bio-Max-Ziyo” o’quv markazi
40
Moddalarning geologik davriy
aylanishi biologik davriy aylanishdan
qanday farq qiladi?
1. Geologik davriy aylanishning harakatlantiruvchi asosiy kuchi
suvning okeanlar va quruqlik o‘rtasida to‘xtovsiz aylanib turishi bo‘lsa,
biologik davriy aylanishni harakatlantiruvchi kuchi tirik
organizmlarning oziqlanishidagi farqlar hisoblanadi.
2. Moddalarning geologik aylanishida Yer qobig‘idagi barcha
kimyoviy elementlar ishtirok etsa, biologik davriy aylanishda esa faqat
biogen elementlar ishtirok etadi.
3. Geologik davriy aylanishning davomiyligi bir necha o‘n ming va
yuz ming yillarni tashkil etsa, biologik davriy aylanishni ta’minlovchi
biogen elementlarning davriy aylanish sikli qisqa – bir necha yil, bir
necha o‘n va yuz yillarni tashkil etadi.
4. Biologik davriy aylanish geologik davriy aylanishdan farq qilib,
biosfera doirasida sodir bo‘ladi.
Biogeokimyoviy sikl deb nimaga
aytiladi?
Biogeokimyoviy sikl – bu biosferada kimyoviy elementlar va
anorganik moddalarning tashqi muhitdan organizmlarga,
organizmlardan esa yana tashqi muhitga chiqarilishi orqali aylanishidir
Biogen elementlarning aylanish
tezligi nima bilan bog’liq?
Biogen elementlarning organizmlar hayot faoliyatidagi funksiyasi va Yer
qobig‘idagi miqdoriga bog‘liq.
Uglerod atmosferada karbonat
angidrid holida uchrab uning aylanish
davri qancha?
300 yil
Atmosferadagi kislorodning to‘liq
aylanishi qancha?
2000 yil
Suvning biogeokimyoviy sikli
qancha?
2 mln yil
Uzoq vaqt biogen moddalar shaklida
davriy aylanishda
qatnashmaydiganlar qaysilar?
Ohaktosh, ko‘mir, neft, torf
Qaysi organizmlar uglerod
birikmalaridan o‘z skeleti va
chig‘anoqlarini hosil qilishda
foydalanadi?
Korall poliplari, molluskalar
Uglerodni uzoq muddatga davriy
aylanishdan chetga chiqishi nima
bilan bog’liq?
Ko‘mir, neft, torf kabi qazilma boyliklarning hosil bo‘lishi bilan
bog’liq.
O‘simliklar tomonidan azot qanday
o‘zlashtiriladi?
Chaqmoq ta’sirida: Azot + Kislorod azot oksidi (NO
2
) + suv (H
2
O)
HNO
2
, HNO
3
Dissotsiyalanib nitrit (NO
2
) va nitrat (NO
3
)
ionlarni hosil qiladi va ionlar shaklida o‘simliklar tomonidan
o‘zlashtiriladi.
Azot fiksatsiyalovchi
azotobakteriyalar va
tugunak bakteriyalar gazsimon azotni
nimaga aylantiradilar?
|
| |
