Agar kasal odam yuta olsa va qaytarib chiqarmasa, unda...
Bular mana
bularga
nisbatan
yaxshiroq
Bular mana
bularga
nisbatan
yaxshiroq
dan ko`ra ozuqali moddalarga boy ovqatlar ko`proq quvvat bo`ladi.
QACHON DORI ICHILMASLIGI KERAK?
Ko`p odamlar dori ichib yuradigan davrda ba`zi narsalar kishiga
yoqadi, boshqalari yoqmaydi, deb ishonadilar. Shuning uchun ular o`-
zlariga kerak bo`lgan dorini ichmay qo`yishlari mumkin. Haqiqatda esa,
hech qanday dori ma`lum ovqatlar bilan iste`mol qilingani uchun zararli
bo`lmaydi. Lekin juda yog`li
yoki ziravorli ovqatlar, dori ichilayotgan yoki
ichilmayotganidan qat`iy nazar, oshqozon yoki hazm a`zolarining ishini
yomonlashtirishi mumkin (316-320-betlar). Spirtli ichimlik iste`mol qi-
luvchilarga ba`zi dorilar salbiy ta`sir qilishi mumkin (649-654-betlarga
qarang. Metronidazol).
Quyidagi hollarda, shubhalanmay, ma`lum
dorilarni qabul qilmaslik kerak:
1. Homilador yoki emizikli onalar juda ham zarur
bo`lmagunga qadar dori qabul qilmasliklari kerak.
(Shunga qaramay, ular vitamin yoki temir tarkibli
tabletkalarni chegaralangan miqdorda qabul qilish-
lari mumkin).
2. Yangi tug`ilgan chaqaloqlarga
dori ishlatishda
ehtiyot bo`ling. Ularga har qanday dori berishdan
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
135
Agar kasal odam yuta olsa va qaytarib chiqarmasa, unda...
avval tibbiy maslahat oling.Chaqaloqqa ortiqcha
dori bermayotganingizga ishonch hosil qiling.
3. Shuningdek,
penitsillin, ampitsillin, sulfanilamid
yoki boshqa dorilarga
allergiyasi (toshma, qichima
va boshqalar) bo`lgan odamlar o`sha dorilarni
um-
rining oxirigacha ishlatmasliklari kerak, chunki
ular xavfl idir. (Ma`lum dorilar yoki ukollarning xavfl i
ta`sirlari 160-betda yozilgan).
4. Oshqozon yarasi bor odamlar tarkibida aspirin
moddasi bor dorilardan o`zlarini tiyishlari kerak.
Og`riqni qoldiruvchi dorilar va steroid gormonlar
(131-bet) yaralarga yomon ta`sir
qiladi va ovqat
hazmini buzadi. Paratsetamol oshqozonga yomon
ta`sir qilmaydigan og`riq qoldiruvchidir (paratse-
tamol, 650-bet).
5. Ma`lum kasalliklarga qarshi qo`llanilganda zararli yoki xavfl i
bo`lgan bir necha dorilar mavjud. Masalan, sariq kasalligi bilan og`ruv-
chi odamlar antibiotik yoki boshqa kuchli dorilar bilan davolanmasliklari
kerak, chunki ularning jigari shikastlangan bo`ladi, shunga ko`ra dorilar
organizmni zaharlashi mumkin (322-bet).
6. Ayniqsa, suvsizlangan yoki buyragi
kasal odamlar qabul qilayot-
gan dorilarining zararidan juda ehtiyot bo`lishlari kerak. Ularning siyishi
normallashmaguncha organizmni zaharlashi mumkin bo`lgan dorini bitta
doza (miqdor)dan ortiq bermang. Masalan, agar bola isitmalab tursa va
suvsizlangan bo`lsa, u yaxshi siyadigan bo`lmaguncha unga bitta miqdor-
dan ortiq paratsetamol yoki aspirin bermang.
Suvsizlangan odamga
xech kachon sulfanilamidlar (misol uchun, T-septol, 640-bet)
bermang
va bu hollarda shifokor bilan maslahatlashishga harakat qiling.
