14.4. Yupqa devorli idishlar
Mo‘ljallanganligi bo‘yicha listli elementlar qalinligiga qo‘llaniladigan materiallar va payvandlash yo‘llari, bosim ostida ishlaydigan idishlar, juda xilma-xildir. Unday tipdagi konstruksiyalar uchun umumiy bo‘lib kuchlanishi iloji boricha teng taqsimlash talabi hisoblanadi. Unga erishish tutash birikmalar, tutashuvchi elementlarni bir tekis qo‘llash tutashtirish va payvandlash kamchiliklarini har doim bartaraf etish orqali ularni qalinligi bo‘yicha mustahkam payvandlashni ta’minlash orqali erishiladi. Yupqa devorli idishlar odatda turlicha transport qurilmalarini konstruktiv elementlari hisoblanadi. Yupqa devorli idishni yuk ko‘tarish qobiliyati haqida to‘g’ri tushunchani uni plastik bosqichda ishlaydigan qurilgandan keyin olish mumkin. Devorni taranglik deformatsiyasi tashqarisida ishlashi va metallni deformasiyasi barcha yo‘nalishlar bo‘yicha maksimal halqali silindrik va sferik idishlardagi kuchlanish metallni cho‘zilish diagrammasiga bog’liq holda aniqlanadi, u taxminan
nisbat bilan ifodalanadi [4-6].
Bunda σ va E- haqiqiy kuchlanish va deformasiyalar; A va n-metallni mexanik xossasiga bog’liq koeffitsiyent.
Nazarat savollari
1. Qobiqlarga qanday konstruksiya turlari kiradi?
2. Laplas usuli bo‘yicha qobiklar hisobi nimadan iborat?
3. Rezervuarini silindrik qismida kuchlanishi qanday ko‘rinishlarda yuzaga keladi?
4. Rezervuarlarini tekis tubida kuchlanishi qanday turlari yuzaga keladi?
6. Halqa choklaridagi kuchlanish qanday aniqlanadi?
Adabiyotlar
1. Eritib payvandlash texnologiyasi va jihozlari (Welding technology and equipment). M.A.Abralov, N.S.Dunyashin, M.M.Abralov, Z.D. Ermatov. - T: Voris, 2007
2. Payvandlash ishi asoslari (Basics of welding). Abralov M.A., Abralov M.M. – Toshkеnt: Talqin, 2004.- 120 b.
3. «Проектирование сварных конструкций» Абдуллаев М., Дуняшин Н.С., Эрматов З.Д. Конспект лекций по дисциплине для подготовки бакалавров. - Ташкент: ТашГТУ, 2008. - 160 с.
4. «Типы сварных соединений, напряжения и деформации» для подготовки бакалавров. Абдуллаев М., Конспект лекций по дисциплине - Ташкент: ТашГТУ, 2000. - 62 с.
5. “Пайванд конструкцияларни ишлаб чиқариш” фани бўйича маъруза матни. Xudoykulov N.Z., Xudoyorov S.S. – Toshkent: TDTU, 2015, 148b.
6. Сварка и резка материалов: Учеб. пособие/ М.Д. Банов, Ю.В. Казаков, М.Г. Козулин и др.; Под ред. Ю.В. Казакова. - М.: Издательский центр «Академия», 2001
|
