• Ikkinchi princip
  • 16-Mavzu: Atom orbitallarning gibridlanishi va molеkulyar orbitallar mеtodlari Reja




    Download 0.69 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet5/7
    Sana14.02.2023
    Hajmi0.69 Mb.
    #42182
    1   2   3   4   5   6   7
    Bog'liq
    489 ruza matni
    Ишчи дастур Екологик кимё 3 курс Өзб, Analizning fizik-kimyoviy metodlari (2), Бром , Шерали рус, Voleybol2023 (2), MEXRIY SLAYD ASHIQ SABAQ, XOM RUS TEST, download edfiles 19688, 1-seminar, Mavzu 1Kristallanish. Qotishmalardagi kristallanish. Kristallarn (1), ЭКОЛОГИЯ И ОХРАНА ПРИРОДЫ ТЕМЫ ПР.ЗАНЯТИЙ, 3-lek, Molekulyar biologiya keshki 4-kurs 2023-2024, определение алкалоидов в растениях 7
    Birinchi prinsip: Lokallashgan elektron bulutlari bog’larni hosil qiladi, atom 
    orbitallar bir-birining ustini qoplaydi. Qarama-qarshi spinli elektron orbitallari bir-
    birini qoplaganda atom orbitallari orasida eng yuqori elektron bulut zichligi hosil 
    bo’lib yadrolar tortishadigan zaryadlar hosil qiladi va sistema energiyasi kamayib 
    bog’ hosil bo’ladi. 
    Ikkinchi princip: Atom orbitallarining maksimal qoplanishi natijasida bog’ 
    hosil bo’lishi ya‘ni, atom orbitallari qancha kuchli bir-birini shu yo’nalish bo`ylab 
    hosil bo’ladi
    5

    Atom orbitallar metodi elektron juftlarsiz bog`lanish hosil bo`lishini 
    tushuntira olmaydi. 
    2. Bu hodisalarni tushintirish uchun molekulyar orbitallar (MO) nazariyasi 
    yordamga keladi. Xund va Milliken bu nazariyani asoschilari hisoblanadi. MO 
    nazariyasini yaratishda atomning elektron tuzilishi haqidagi kvant mehanik 
    tasavvurlarni molekula tuzilish uchun xam qo’llash zarur deb topildi. Farqi shundaki, 
    atom bir markazli (bir yadrosi) sistema bo’lsa, molekula ko’p markazli sistemadir. 
    Demak, bu nazariyaga ko’ra har qaysi elektron molekuladagi barcha yadro va ko’p 
    markazli orbitalar ta’sirida bo’lishi e’tiborga olinadi.
    5
    Raymond Chang. General Chemistry: The Essential Concepts. 5 edition, England 2013. 325-327- betlar. 


    Bu metodga asosan molekula bir butun (kompleks) deb qaraladi va hamma 
    elektronlar ham butun molekula uchun umumiy bo’ladi. Atomlardagi atom orbitalligi, 
    molekulalarda molekulyar orbitallar bo’lishi kerak. 
    Atom orbitallari:
    s, p, d, f 
    Molekulyar orbitallari: 





    , φ bilan belgilanadi. 
    Molekulyar orbitallar ham Pauli principi va Xund av Klechkovskiy qoidalariga 
    asosan hosil bo’ladi. 
    Atom orbitallari bir xil markazli, molekulyar orbitallar esa ko’p markazi 
    (mnogosentrovoy) shuning uchun ularning formasi murakkabroq. Atom orbitaldan 
    molekulyar orbital hosil bo’lishi uchun: 
    1. Ularning energiyasi yaqin bo’lishi kerak. 
    2. Orbitallari bir-birini ko’proq qoplashi kerak (0,7-0,8%). 
    3. Molekulada bog’lanish chizig’iga nisbatan bir xil simmetriyada bo’lishi 
    kerak. 
    Agar elektron harakati simmetrik funksiya bilan ifodalansa, molekulyar orbital 
    va atom orbitallarning yadrolarida zaryadlarining bir-biriga qoplanishi hisobiga 
    bo’ladi shuning uchun bu molekula energiyasi atom orbitallaridagi energiyadan kam 
    bo’ladi. Bu vaqtdagi atom orbitallarini bog’lovchi (svyazivayushiy) orbital deb 
    ataladi.
    6
    Agar molekulyar orbitallar hosil bo’lishida elektron harakati antisimmetrik 
    funksiya bilan ifodalansa, atom orbitallari elektron bulut kontsentraciyasi 
    yadrolaridan tashqarida hosil bo’lsa, unda nolga teng bo’ladi. Bu molekulyar 
    orbitallar energiyasi dastlabki atom orbitallar energiyasidan yuqori bo’ladi va uni, 

    Download 0.69 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7




    Download 0.69 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    16-Mavzu: Atom orbitallarning gibridlanishi va molеkulyar orbitallar mеtodlari Reja

    Download 0.69 Mb.
    Pdf ko'rish