187
hajmini sharqiy yo'nalishda kengaytirish imkonini berdi
41
.
Tabiiy gaz zahiralariga
ega davlatlardan yana biri O'zbekiston hisoblanadi. O‘zbekistonda tasdiqlangan gaz
zaxiralari 1,5 trillion m3 dan ortiq. Asosiy gaz eksporti Rossiya va Xitoyga,
shuningdek, qoʻshni davlatlar – Qozogʻiston, Qirgʻiziston va Tojikistonga toʻgʻri
keladi.
O'zbekistonning o'ziga xos xususiyati so'nggi yillarda gaz qazib olishning
barqarorlashgani va uni oshirish uchun zarur shart-sharoitlarning yo'qligidir.
O‘zbekistonda uglevodorodlar qazib olishning sezilarli o‘sishi keng ko‘lamli
investitsiyalarni
talab qiladi
42
. Ishlab chiqarish hajmining o'sishi Turkmanistonga
yangi quvurlar loyihalarini muhokama qilishda ishtirok etish imkonini berdi.
Turkmaniston, birinchi navbatda, Transkaspiy gaz quvuri (TKG), shuningdek,
yo'nalishi Turkmaniston, Afg'oniston, Pokiston va Hindiston (TAPI) orqali o'tishi
kerak bo'lgan gaz quvuri loyihasini jalb qildi. Biroq, ko'plab muzokaralarga
qaramay, ushbu eksport yo'nalishlari hali amalga oshirishning
amaliy bosqichiga
etib bormadi. Bu turkman gazining erkin hajmlari yo‘qligi, texnik va texnologik
qiyinchiliklar bilan bog‘liq. Afg'oniston va Pokistondagi beqaror vaziyat salbiy ta'sir
ko'rsatmoqda
43
.
Qozog'istonning quvur transporti sohasidagi siyosati Turkmaniston siyosatiga
nisbatan eng muvozanatli va ehtiyotkor bo'lib qolmoqda. Qozogʻiston eksport
yoʻnalishlarini diversifikatsiya qilish tarafdori, biroq Ostona mintaqadagi geosiyosiy
vaziyat oʻzgargan taqdirda uglevodorod xomashyosi narxlari oʻz pozitsiyalarini
saqlab qolish imkoniyatiga ega boʻlishi uchun barcha yoʻnalishlarni koʻrib chiqishga
intilmoqda. Qolaversa, Qozog‘istonning Rossiya bilan yaqinroq aloqalari, sanoat va
41
Зонн И.С., Жильцов С.С. Каспийский регион:
география, экономика, политика,
сотрудничество
Москва: Эдель-М; 2004. 456 с.
42
Жильцов С.С. Внешняя политика Узбекистана формирует ориентиры развития Центральной Азии.
Центральная Азия и Кавказ. 2018;21(4):65-77.
43
Жильцов С.С. Трубопроводная игра в Каспийском регионе. Проблемы постсоветского
пространства. 2015;1(3):96-115.
