2-Amaliy mashg‘ulot
Havo taqsimlagichlarni hisobi. hisoblash usuli va ketma ketligi.
Havo quvurlaridagi oqish va so‘rish teshiklar orqali xonaga toza havo beriladi va
ifloslangan havo so‘rib olinadi. Xonada havo yaxshi taqsimlanish, sanitar-gigienik
va arxitektura talablarni bajarish uchun havo quvuridagi teshiklarining o‘rniga
maxsus qurilmalar – havo taqsimlagichlar ishlatiladi.
Oqim va so‘rish teshiklarni konstruksiyasiga hamda
havo taqsimlagichlarga va
ularni joylanishiga bir necha talablar qo‘yiladi:
Oqim va so‘rish teshiklar xonadagi havo tezligini kuchaytirmasligi kerak.
Havo taqsimlagichlarning havo o‘tishiga qarshiligi teshiklarning minimal
o‘lchamida va bezatilishiga ko‘ra minimal bo‘lishi lozim.
Havo so‘rish teshiklari zararliklar chiqadigan joyig‘a yaqin o‘rnatilishi lozim.
Oqim va so‘rish teshiklarning bezatilishi xonani intereriga mos kelishi kerak.
Bezatilgan teshiklarni havo o‘tkazadigan yuzasi standart o‘lchamiga ko‘ra 60 %
dan kam bo‘lishi mumkin emas.
Bu talablarning bajarilishi xonani ish zonadagi havoning holatini yaxshilashni,
havo harakat tezligi me’yorga moslanishni, havo sarfini
sozlashga imkoniyatni
yaratib beradi.
Havo taqsimlagichlar konstruksiya bo‘yicha har xil turda bo‘lishi mumkin:
panjaralar, plafonlar, perforatsiya qilingan panellar va boshqalar (4,1-rasm).
Turar joy binolarida ko‘pincha panjaralar, jamoat binolarida panjaralar va plafonlar
o‘rnatiladi. Sanoat binolarida texnologik jarayonida chiqayotgan zararliklarga, toza
havo berilish zonasiga qarab boshqa turli taqsimlagichlar o‘rnatiladi.
Havo taqsimlagichlar sozlanadigan va sozlanmaydigan; yumaloq, kvadrat va to‘rt
burchak shaklida bajarilgan; metalli (ko‘pincha po‘latli yoki alyuminiyali), yoki
plastmassali;
bezatilgan yoki bezatilmagan; har tur rangli va o‘lchamli; havo
oqimini yo‘naltirishiga ko‘ra bir, ikki, uch, to‘rt tarafga yo‘nalishli bo‘ladi.
O‘rnatilishiga ko‘ra ship tagida, shipda va ish zonada o‘rnatilish mumkin.
Havo taqsimlagichlar kompaktli, yassi, to‘liq bo‘lmagan elpig‘ichli va boshqa turli
oqim yaratib beradi.
Havo taqsimlagichlarni tanlash va hisoblash. Havo taqsimlagichlarni tanlash va
hisoblash quyidagi ketma ketlikda bajariladi:
1.
Bino va xonalarning turiga qarab havo almashinuv chizmasini qabul
qilinadi.
4.3 – rasm. Havo almashinuv sxemalari
a) shiftga yopishgan tepadan pastga gorizontal yo‘naltirilgan oqim; b)
tepadan pastga qiyali yo‘naltirilgan oqim; v) ish zonadan yuqorida
gorizontal
yo‘naltirilgan oqim; g) to‘liq bo‘lmagan elpig‘ichli va konusli tepadan pastga
vertikal yo‘naltirilgan oqim; d) shiftga yopishgan tepadan pastga
yo‘naltirilgan elpig‘ichli oqim; e) harakat tezligi kamayadagan ish zonaga
gorizontal yo‘naltirilgan oqim
2.
Xonani o‘lchamlariga qarab havo taqsimlagich turi tanlanadi.
3.
Xonaga beriladigan havo sarfiga va me’yorlangan havo tezligiga
asoslanib havo taqsimlagichlar o‘lchamini va ularning sonini aniqlanadi.
Hisobotni bajarish uchun universal nomogrammalardan foydalanishimiz mumkin.
4.4 – rasm. Havo taqsimlagichlarni tanlash va hisoblash uchun
universal nomogrammalar
4.
Tanlangan havo taqsimlagich me’yorlangan shartlar (xizmat
ko‘rsatuvchi zonadagi havo harakat tezligi va haroratning o‘zgarishini)
bajarib
bera olmasa, unda boshqa turli havo taqsimlagich tanlanadi va
yangidan hisobot qilinadi.
1-ilova
Assosiy tushunchalar
Havo taqsimlagichlar,
havo oqimlar, izotermik oqim, noizotermik oqim, havo
beruvchi taqsimlagichlar, havo so‘ruvchi taqsimlagichlar
2-ilova
Kichik guruhlar uchun topshiriqlar
1 guruh uchun topshiriq
Klaster namunasi
Хаво
таксимлаги
члар
2 guruh uchun topshiriq
3-ilova
Blits-so‘ruv savollari
5.
Ventilyatsiya qilinadigan xonadagi havo xarakatini kirituvchi va
chiqaruvchi tirqishlarni joylanishiga bog‘likligi?
6.
Vazifasiga qarab turli xonalar uchun tavsiya
qilinadigan havo berish
va chiqarish sxemalari?
7.
Ventilyasion sistema sxemalari va alohida elementlari?
8.
Havo qurilmasi?
9.
Ventilyasion kanallar va havo quvurlari?
10.
Ventilyasion kameralari?
11.
Ventilyatsiya sistemasida havo bosimi dinamikasi?
12.
Statik, dinamik va to‘la bosim?
Хаво
таксимлаги
члар ҳисоби
