• Gaz ajratish.
  • Komprimirlash, tozalash va quritish




    Download 326,3 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet4/7
    Sana13.01.2024
    Hajmi326,3 Kb.
    #136887
    1   2   3   4   5   6   7
    Bog'liq
    9-ma\'ruza. Gaz kimyosi

    Komprimirlash, tozalash va quritish. Separatsiyalangan pirogaz 40 °C 
    haroratda 11-besh bosqichli pirogazli kompressorga uzatiladi. 1-4 bosqichida u 1,9 
    MPa bosimgacha komprimirlanadi, bosqichlararo sovutgichlarda sovutiladi, 10-
    sepratorda suyuq uglevodorodlardan ajratiladi, so'ngra tozalashga o‘tkaziladi. 
    Pirogaz vodorod sulfid va uglerod to'rt oksididan 12-ishqor bilan tozalash 
    kolonnasida 1,9 MPa bosim va 45-50 °C haroratda tozalanadi. So‘ngra u 
    sovutgichda sovutiladi va 4MPa bosimgacha 11-kompressorning 5 bosqichida 
    komprimirlanadi. Keyin pirogaz sovutgichda 15 °C haroratgacha sovutiladi va 
    seolitlar bilan to‘ldirilgan 13-quritgichga o‘tkaziladi, u yerda minus 60 va minus 
    70 °C gacha sovutiladi. 
    Gaz ajratish. Quritilgan pirogaz 1,11-issiqlik almashtirgichlarda ketma-ket 
    minus 130 °C gacha sovutilgandan so‘ng, 14-demetanizatorga keladi. 
    Demetanizatoming yuqori qismidan ketayotgan vodorod va metan 15-sovuq 
    blokda bir-biridan ajratiladi, kolonnaning kub mahsuloti esa 16-etan-etilen 
    kolonnasiga o‘tkaziladi. 16-kolonnaning yuqori qismidagi etan-etilen fraksiyasi 


    tarkibidagi atsetilenni 17-reaktorda palladiy katalizatori ishtirokida selektiv 
    gidrirlash jarayoniga uchratiladi. 
    18-kolonnaning yuqori qismidan tayyor mahsulot - etilen, pastki qismidan esa 
    etan ajratiladi va piroliz jarayoniga qaytariladi. 16-kolonnaning kub mahsuloti 
    tarkibidan propan-propilen fraksiyani ajratish uchun 19-ajratish kolonnasiga 
    o‘tkaziladi. Ushbu kolonnaning yuqori qismidan 17-
    reaktorga Сз fraksiya 
    gidrirlash jarayoniga yo‘naltiriladi, u yerda uni propin (metilatsetilen) va 
    propadiendan (allen) tozalanadi. Propan va propilenni ajratish 20-kolonnada 
    amalga oshiriladi. Propan-propilen kolonnasi mahsulotidan butan-buten fraksiyasi 
    21-debutanizatorda ajratiladi. 
    21-kolonnaning kub qoldig‘i komprimirlash bosqichida ajratilgan suyuq 
    uglevodorodlar bilan birga 22-depentanizator kolonnasiga o‘tkaziladi, ushbu 
    kolonnaning yuqori qismidan C5 fraksiya, pastki qismidan esa pirokondensat 
    olinadi. Hosil boMgan vodorod fraksiyasi gidrirlash reaktorlarida qo‘llaniladi va 
    benzol olish qurilmasiga yo‘naltiriladi. 
    Uglevodorodlarni 
    termik parchalash jarayoni bir qator elementar 
    reaksiyalardan iborat bo‘lib, ular bir vaqtda va ketma-ket sodir bo‘ladi. Ushbu 
    reaksiyalarni uchta guruhga ajratish mumkin: 
    a) 
    destruksiya reaksiyalari, ular to‘yinmagan uglevodorodlar hosil 
    bo‘lishi bilan sodir bo‘ladi: 
    С
    2
    Н
    6
    → C
    2
    H
    2
    + H
    2
    2C
    2
    H
    6
    → C
    2
    H
    4
    + 2CH
    4
    C
    2
    H
    4
    → C
    2
    H
    2
    + H
    2
    C
    3
    H
    8
    →СзН
    6
    + H
    2
    СзН
    8
    → C
    2
    H
    4
    + CH
    4
    b) 
    kondensatsiya va polimerlanish reaksiyalari, ushbu reaksiyalar 
    natijasida molekulalar yiriklashadi va smolalar hosil bo‘ladi: 
    CH
    4
    + C
    2
    H
    4
    →C
    3
    H
    8
    2C
    2
    H
    4
     C
    4
    H
    8
    C
    2
    H
    2
    + C
    2
    H

    →C
    4
    H
    6
    C
    4
    H
    8
    + H
    2
    →C
    4
    H
    10
    3C
    2
    H
    2
    →С
    6
    Н
    6
    v) koks va vodorod hosil boiishi bilan sodir boMadigan to‘g‘ri molekulyar 
    parchalanish reaksiyalari: 
    С
    2
    Н
    6
    → 2C + 3H
    2
    CH
    4
    →C + 2H

    2C
    2
    H
    6
    → 2CH
    4
    + H
    2
    + C
    2
    H
    2
    C
    3
    H
    8
    →2CH
    4

    С 


    Birinchi guruhga kiruvchi reaksiyalar asosiy hisoblanadi, chunki ular tayyor 
    mahsulot etilen hosil boiishi bilan sodir boiadi. Ikkinchi va uchinchi guruh 
    reaksiyalari bir vatda sodir bo‘ladi va ular oraliq reaksiyalar hisoblanadi. 

    Download 326,3 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7




    Download 326,3 Kb.
    Pdf ko'rish