|
2. ma’ruza: Muhandislik grafikasi. Dizayn hujjatlari. Standartlar
|
| bet | 3/5 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 378,92 Kb. | | #229701 |
Bog'liq Drawing geometry and engineering graphics week 2 Engineering graphics (1)2.2. Davlat standartlash tizimi.
Chizmalarni rasmiylashtirish bo‘yicha asosiy standartlar qatoriga formatlar, masshtablar, chiziqlar, shriftlar, asosiy yozuv va materiallarni grafik belgilar standartlari kiradi. Ularni quyida alohida ko‘rib chiqamiz.
Chizma formatlari
Chizmalar format deb ataluvchi standart o‘lchamli chizma qog‘ozlariga chiziladi. Tomonlarining o‘lchami 1189841 mm va yuzasi 1 m2 bo‘lgan qog‘oz a0 formatli chizma qog‘ozi deyiladi. A0 format qog‘ozini teng bo‘laklarga bo‘lishdan hosil bo‘lgan qog‘ozlar asosiy formatlar hisoblanadi.
2.2-jadval
Format belgisi
|
A4
|
A3
|
A2
|
A1
|
A0
|
Qog‘oz tomonlarining o‘lchami, mm
|
297×210
|
297×420
|
594×420
|
594×841
|
1189×841
|
Masshtablar
Chizmada tasvirlangan buyumning chiziqli o‘lchamlarini shu buyum xaqiqiy o‘lchamlariga nisbati chizmaning masshtabi deyiladi. Masshtab sonining nisbati oldiga "M" masshtab belgisi qo‘yiladi. Masalan, M1:1 natural o‘lchamdagi chizilgan chizma masshtabini ifodalaydi.Davlat standartiga muvofiq chizmaning masshtablari quyidagi qatorlardan tanlab olinadi.
2.3-jadval
Kichraytirish masshtablarni
|
1:2; 1:2.5; 1:4; 1:5; 1:10; 1:15; 1:20; 1:25; 1:40; 1:50; 1:75; 1:100; 1:200; 1:400; 1:500; 1:800; 1:1000.
|
Haqiqiy kattalikdagi natural masshtab
|
1:1
|
Kattalashtirish masshtablari
|
2:1; 2.5:1; 4:1; 5:1; 10:1; 20:1; 40:1; 50:1;
|
2.1-rasmda tekis rasmning natural (m1:1), kichiklashtirilgan (m1:2) va kattalashtirilgan (m2:1) masshtablardagi tasvirlari ko‘rsatilgan. Masshtab qanday bo‘lishidan qat’iy nazar o‘lcham sonlarining xaqiqiy natural qiymatlari qo‘yiladi
|
| |
