• 1.2. Avtomobil transporti xizmatlari eksportini amalga oshirishning tashkiliy jihatlari
  • 3. 2-bob. O'zbekiston Respublikasida avtomobil transportni xizmatlari eksportinIng amaldagi xolati va rivojlanish tendentsiyalari




    Download 1.1 Mb.
    bet5/16
    Sana17.06.2023
    Hajmi1.1 Mb.
    #74009
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
    Bog'liq
    diplom ishi yakuniy ish (2) (2)
    Jahongir PTA, 1, 4-amaliy ish 4s, 4-lab, LABORATORIYA MAShG, Хаёт фаолияти хавфсизлигининг назарий асослари, психологик паспорт лотин - копия, 4-qayta topshirish, 15, TDTU o\'quv auditoriyalari uchun optimal korparativ tarmoqlarni tahlil, 5.1, Металларга резба кесиш
    ISO 9001:2008 CEN
    1-bob 1.4-rasm
    O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 12 dekabrdagi PQ-4059-sonli “Texnik jihatdan tartibga solish, standartlashtirish, sertifikatlashtirish qarori ijrosini ta’minlash maqsadida “O‘zstandart” agentligi va Yevropa Standartlashtirish Tashkiloti (CEN) o‘rtasida xamkorlik bitimi imzolandi. Hamkorlik bitimining imzolanishi natijasida, Yevropa Standartlashtirish Tashkiloti (CEN) standartlarini olish va keng foydalanish imkoniyati yaratish edi. (CEN, Evropa standartlashtirish qo'mitasi bo’lib, Evropaning 34 davlatining milliy standartlashtirish organlarini birlashtirgan uyushmadir).
    (ISO 9001:2008 sifat menejmenti tizimini ishlab chiqish, joriy etish va keyinchalik uning talablarini bashorat qilish va bajarish orqali yakuniy foydalanuvchi qoniqishini oshirish uchun uning samaradorligini oshirishga texnologik yondashuvni qo'llashga qaratilgan.). Xalqaro transport va logistika xizmatlari bozorida raqobat kuchayib borayotganini hisobga olgan holda, xalqaro yuk tashish bilan shug'ullanuvchi transport kompaniyalari ISO 9001:2008 sertifikatiga ega bo'lishlari shart, chunki ushbu standartga rioya qilish boshqaruv tizimining oqilonaligi va samaradorligini belgilaydi. va tashkilot.
    Avtotransportda sifat menejmenti tizimining barqaror rivojlanishiga erishish uc0hun Sifat menejmenti tizimi (ISO9001:2008) bo'yicha milliy kadrlar tayyorlash va o'qitishni tashkil etish zarur.
    1.2. Avtomobil transporti xizmatlari eksportini amalga oshirishning tashkiliy jihatlari
    Yuklarni xalqaro tashish uchun samarali logistika tizimini joriy etish transport xarajatlarini kamaytiradi, bu esa Markaziy Osiyo mintaqasi mamlakatlari tovarlarining tashqi bozorlarda raqobatbardoshligini oshiradi.
    Markaziy Osiyoning barcha beshta davlati jahon bozorlaridan ancha uzoqda joylashganligidan tashqari, ularning ba’zilari dengizga to‘g‘ridan-to‘g‘ri chiqish imkoniga ega emas.
    Masalan, dengiz yo‘llariga chiqish uchun O‘zbekiston tovarlari ikki davlat hududini bosib o‘tishi kerak, bu esa eksport qilinadigan tovarlar tannarxida transport xarajatlari ulushining oshishiga olib keladi.
    Savdo va transport kompaniyalari uchun jahon bozorlariga uzoq masofalar bilan bir qatorda yuklarni tashishda duch keladigan jismoniy to'siqlar muhim muammo hisoblanadi - bu etkazib berish muddatlarining kechikishi va norasmiy to'lovlardir.
    Avtotransport xizmatlarini eksport qilishning tashkiliy jihatlari xalqaro chegaralar orqali tovarlar yoki odamlarni tashishni rejalashtirish, muvofiqlashtirish va amalga oshirish jarayonlarini o'z ichiga oladi. Bunga logistika, hujjatlar, bojxona rasmiylashtiruvi va mahalliy qonunlar va qoidalarga rioya qilish kabi jihatlar kiradi.
    Avtotransport xizmatlarini ko'rsatuvchi provayderlar o'z xizmatlarini dunyoning turli burchaklaridagi mijozlarga samarali yetkazib berilishini ta'minlash uchun agentlar, brokerlar va tashuvchilar tarmoqlarini yaratishi kerak, bu davlat idoralari, logistika va ekspeditorlik kompaniyalari, transport xizmatlarini ko'rsatuvchi provayderlar kabi bir qancha omillar va manfaatdor tomonlarni o'z ichiga oladi.
    Avtotransport xizmatlarini eksport qilishda ko'rib chiqilishi kerak bo'lgan asosiy tashkiliy jihatlarga quyidagilar kiradi:



    1. Normativ muvofiqlik: Avtotransport xizmatlarini eksport qilish bir qator qonun va qoidalarga, jumladan, litsenziyalash talablari, bojxona qoidalari va xavfsizlik standartlariga rioya qilishni talab qiladi. Barcha tegishli me’yoriy hujjatlarga rioya etilishini ta’minlash uchun davlat organlari va yuridik maslahatchilar bilan yaqindan hamkorlik qilish zarur.

    Avtomobilda xalqaro yuk tashish turini belgilash O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi va Transport vazirligining mas'ul xodimlari tomonidan Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 15 martdagi 202-son qarori bilan tasdiqlangan Avtomobilda yuk va yo‘lovchilarni xalqaro tashishga ruxsatnomalarni ayirboshlash kvotasini belgilash, taqsimlash, berish va foydalanish tartibi to‘g‘risidagi nizomga asosan amalga oshiriladi.
    Yuk ortilgan avtotransport vositasi haydovchisi tomonidan O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari va qonunchiligiga muvofiq avtomobilda yuklarni xalqaro tashishni amalga oshirish uchun talab etiladigan O‘zbekiston ruxsatnomasi, yukxati va boshqa hujjatlar mas'ul xodimga amalga oshirilayotgan xalqaro yuk tashishning turini belgilash uchun taqdim etiladi.
    Yuk ortigan avtotransport vositasi haydovchisi taqdim etgan yukxati, O‘zbekiston ruxsatnomasida qayd etilgan ma'lumotlar mas'ul xodim tomonidan, zarurat bo‘lganda axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanilgan holda o‘rganilib, mazkur mezonlar va tartibga asosan avtomobilda amalga oshirilayotgan xalqaro yuk tashishning turi belgilanadi hamda shu vaqtning o‘zida taqdim etilgan hujjatlarga bu haqda belgi qo‘yiladi.
    Xalqaro yuk tashishning turi belgilanganidan so‘ng, yuk avtotransport vositasi haydovchisiga tegishli hujjatlar qaytarib beriladi.
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining "Maxsus elektron tizim orqali ayrim faoliyat turlarini litsenziyalash tartibi to‘g‘risidagi yagona nizomni tasdiqlash haqida" 2022 йил 21 февралдаги 80-son qarori qabul qilindi.
    Qaror bilan Maxsus elektron tizim orqali ayrim faoliyat turlarini litsenziyalash tartibi toʻgʻrisida yagona nizom tasdiqlandi.
    Mazkur nizom bilan 28 ta litsenziyalanadigan faoliyat turlarining pasportlari tasdiqlandi.
    Yagona nizomda tartib-taomillar boʻyicha umumiy qoidalar belgilandi.
    Endilikda barcha arizalar elektron tarzda “Litsenziya” axborot tizimi (license.gov.uz) orqali dam olish va bayram kunlaridan qatʼi nazarhar kuni 24 soat davomida qabul qilinadi.
    2. Logistika boshqaruvi: Avtotransport xizmatlarini eksport qilish transport provayderlarini rejalashtirish, kuzatish va boshqarishni o'z ichiga olgan bir nechta faoliyatni muvofiqlashtirishni o'z ichiga oladi. Samarali logistika boshqaruvi tovarlarni o'z vaqtida yetkazib berishni ta'minlaydi, xarajatlarni kamaytiradi va mijozlar ehtiyojini qondirishni oshiradi.
    Logistika xizmatlari bozori, ta'minot zanjiri talablari va ta'minot zanjirini boshqarishda xizmatlar ko'rsatishning yangi sohalarini ko'rib chiqsak, logistika provayderlari yangi bozor potentsialini egallash uchun qulay imkoniyatga ega ekanligi ayon bo'ladi. Buning uchun logistika provayderlari yangi strategik faoliyat sohalarini faol ravishda rejalashtirishlari va yaratishlari kerak. Shu bilan birga, noyob savdo taklifini o'zlashtirishga harakat qilish kerak, shuningdek, turli jihatlarni (xarajat yetakchiligi, sifat yetakchiligi, sanoat yoki segment yetakchiligi, innovatsion yetakchilik) qo'shish kerak. eksklyuziv pozitsiyaning ( xususiyatlariga erishish mumkin.
    Strategiyani izlash bir qator parametrlarga muvofiq amalga oshirilishi mumkin: maqsadlar tizimi, xizmat turi. faoliyat sohasi, sanoat yo'nalishi, faoliyat hududi, logistika aktivlari, ichki tashkilot, ta'minot zanjiri integratsiyasi. IT integratsiyasi, ma'lumotlar almashinuvi va bozorga kirish. Ushbu parametrlar yordamida logistika provayderlari o'zlari uchun strategik profilni va strategik jihatlarning mumkin bo'lgan kombinatsiyasini nisbatan oson shakllantirishlari mumkin. Bizning fikrimizcha, bu maqsadli bozorni samarali qayta ishlash uchun boshlang'ich nuqtadir.
    Logistika provayderi uchun maqsadlar tizimini shakllantirish sohasida to'rt xil strategik alternativa mumkin: xarajatlar, sifat, xizmat ko'rsatish va innovatsiyalar bo'yicha etakchilik. Kompaniya faoliyati sohasi uchun oqilona strategiyalarni aniqlashning boshlang'ich nuqtasi smeta tuzishdir. - kompaniyani raqobatchilardan ajratib turadigan afzalliklar. Asosan, imkoniyat raqobatbardoshlikni maqsadlar, xarajatlar va samaradorlikka qaratishdir. Bu tegishli xizmatga bo'lgan talabga erishish mumkinligini taxmin qiladi. Ularning yordami bilan belgilangan raqobatdosh ustunliklarga erishish kerak, yoki mahsulotning mijoz nuqtai nazaridan ma'lum bir foyda bilan narxi past bo'ladi yoki ma'lum narxdagi foyda raqobatchiga nisbatan yuqori bo'ladi.
    Xarajatlarning etakchiligi barcha ishlab chiqarish jarayonlarida tejamkor ishlab chiqarishga olib keladi va, aslida, resurslardan yuqori darajada foydalanish sharoitidagina amalga oshiriladi.
    Sifat bo'yicha etakchilik logistika provayderining ma'lum bir xizmat turi uchun yuqori qiymatli xizmatlarni taqdim etishini anglatadi, ular tegishli ravishda to'lanadi. Yuqori sifat, albatta, mijoz tomonidan idrok etilishi kerak. Bu, birinchidan, jarayonlarning shaffofligini, ikkinchidan, amalga oshirilgan faoliyatni hujjatli tasdiqlashni (masalan, sertifikatlashni) talab qiladi.
    Innovatsiya sohasida yetakchilik. Bunda asosiy e’tibor yangi logistika yechimlarini ishlab chiqish va ularni amaliyotda qo‘llashga qaratiladi. Bu mijoz va va'da qilingan mahsulot sifatidan kelib chiqadigan yangi talablar tufayli mumkin. Masalan, mijozlar mahsulotni ishlab chiqish va ishga tushirish vaqtlarini qisqartirishga va zavodning joylashuvini o'zgartirishga bo'lgan ehtiyoj ortib bormoqda. Natijada, logistika xizmatlari sohasida innovatsion etakchilik, masalan, yangi xizmat tushunchalari va jarayonlari ishlab chiqilmoqda va amalga oshirilmoqda. Ushbu echimlarni taqlid qilish odatda oson emas va nafaqat provayderga, balki uning mijozlariga ham raqobatdosh ustunlik beradi.
    O'z xizmatlarini shunday xizmat bilan boyitishga muvaffaq bo'lsa, uning mijozlari chinakam mamnun bo'ladi, shunda xaridorlar bilan aloqa mustahkamlanadi. Xizmat ko'rsatish darajasi provayderning bunday joylashuvi uchun vaqt oralig'ida muntazam ravishda o'lchanishi kerak bo'lgan faoliyat samaradorligining ko'rsatkichidir.
    Fokuslash
    Keyingi strategik jihat - bu xizmat turi. Logistika provayderi tomonidan taqdim etilgan xizmatlar bo'lishi mumkin, bu xizmalar quyidagilarga asoslanib tasniflanadigan xususiyatlari:
    - operativ;
    - muvofiqlashtirish;
    - boshqaruv; - strategik.
    O‘z-o‘zidan ma’lumki, bitta turdagi xizmat ko‘rsatadigan bunday korxona yo‘q. Biroq, logistika provayderlari ushbu turlar orasida asosiy yo'nalishni belgilashlari mumkin.
    Operatsion faoliyat ustunlik qiladigan logistika provayderi, masalan, tashuvchidir. Uning asosiy faoliyati tovarlarni jismoniy tashishdir. Ekspeditorlik kompaniyasi, operativ xizmatlardan tashqari, muvofiqlashtirish vazifalarining katta qismini bajaradi. Agar logistika provayderi bir nechta etkazib beruvchilarni muvofiqlashtirsa va korxona uchun tizim provayderi sifatida xizmat qilsa. keyin, shunga ko'ra, u boshqaruv funktsiyalarini bajaradi. 
    Logistik provayderlar bor qulay yangi narsalarni o'rganish imkoniyati, bozor salohiyati, xizmat rahbariyati. Agar logistika provayderi ushbu maqsadni tanlasa, u mijozga yo'naltirilganlikni qoidaga aylantirishi kerak. Biroq, shuni ta'kidlash kerakki, ushbu logistika provayderi juda bog'liq holatda. Bu holatda mijozlarning o'rtacha diversifikatsiyasi ko'proq mos keladi.
    Muayyan harakat sohasiga yo'naltirish
    "Faoliyat hududi" jihatiga kelsak, logistika provayderi asosan mahalliy, milliy, mintaqaviy, kontinental yoki global darajada ishlashni xohlaydimi, o'zi qaror qilishi kerak. Logistika provayderi strategik jihatdan ma'lum bir faoliyat sohasini yo'naltirishi mumkin. Transport kompaniyalari ko'proq mahalliy yoki milliy miqyosda ishlayotgan bo'lsa-da, ekspeditorlik kompaniyalari kontinental yoki global yo'nalishga ega. Tizim provayderi "global o'yinchi" sifatida, masalan, butun dunyo bo'ylab ishlab chiqarish tarmoqlariga xizmat qilishi kerak. Iqtisodiyotning globallashuvi, ayniqsa sotib olish va tarqatish bo'yicha globallashuv butun dunyoni qamrab olish yo'nalishining etakchi elementidir.
    Logistika bozorida kurashayotgan barcha raqobatchilar uchun mijozlar uchun butun dunyoni qamrab olish zarurati mavjud. Buning uchun ko'pchilik kompaniyalar boshqa logistika provayderlari bilan hamkorlik qilish yoki yaratilgan tarmoqlarga murojaat qilishadi. Global mavjudlik nafaqat mijozlarning aniq buyurtmalarini bajarish, balki xalqaro transport va boshqaruv bilan bog'liq vazifalarni asosiy tushunish uchun ham muhim rol o'ynaydi.
    Logistika provayderi ishlashni xohlaydi o'zi qaror qilishi kerak
    Asosan mahalliy bo'yicha, milliy, mintaqaviy, kontinental yoki global darajada bizning vazifalarimiz. Bojxona rasmiylashtiruvi va turli milliy transport qoidalariga rioya qilish bilan bir qatorda, bu, shubhasiz, tranzaktsiyalarni qayta ishlashda boshqa madaniyatlar va ularning an'analarini bilishni o'z ichiga oladi.
    3.Sifat nazorati: Sifatni nazorat qilish choralari ko'rsatilayotgan avtotransport xizmatlari mijozlarning kutganlarini qondirishini ta'minlaydi. Bunda transport vositalarining yaxshi saqlanishi, haydovchilarning malakali o‘qitilishi va tegishli xavfsizlik choralari ko‘rilishini ta’minlash kiradi.
    Avtotransport xizmatlari zamonaviy dunyoda yuk tashish eng mashhur transport turlaridan biridir. Har kuni butun dunyo bo'ylab millionlab odamlar bir joydan ikkinchi joyga ko'chib o'tish uchun avtotransport xizmatlaridan foydalanadilar. Biroq, yuk tashish xizmatlari mijozlar talablariga javob berishini ta'minlash uchun sifat nazorati choralari zarur.
    Avtotransport xizmatlari sifatini ta'minlashning birinchi bosqichi haydovchilarni tayyorlash va sertifikatlashdan iborat. Haydovchilar yangi yo'l harakati qoidalari va xavfsizlik texnologiyalarini o'rganish uchun muntazam ravishda o'quv kurslarida qatnashishi kerak. Shuningdek, ular xavfsiz haydash uchun zarur ko'nikma va bilimlarga ega bo'lishlari uchun sertifikatlangan bo'lishi kerak.
    Ikkinchi bosqich - bu avtomobilga texnik xizmat ko'rsatish. Yo'l tashuvchilar o'z transport vositalarini muntazam ravishda tekshirishlari va ularga to'g'ri texnik xizmat ko'rsatishlarini ta'minlashlari kerak. Bunga tormozlarni, chiroqlarni, shinalarni va boshqa muhim qismlarni tekshirish kiradi.
    Uchinchi qadam - yo'lovchilar xavfsizligini ta'minlash. Yo‘l tashuvchilar yo‘lovchilarni to‘g‘ri xavfsizlik kamarlari va boshqa himoya vositalari bilan ta’minlash orqali ularning xavfsizligini ta’minlashi shart. Shuningdek, ular qadoqlash va tashishning to'g'ri usullaridan foydalangan holda tovarlarning xavfsizligini ta'minlashlari kerak.
    To'rtinchi qadam - xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash. Avtotashuvchilar yuqori sifatli xizmat ko‘rsatishni, jumladan, chiptalarni tez va samarali sotishni, toza va qulay transport vositalarini, yo‘lovchilarga do‘stona va ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lishni ta’minlashi shart. Umuman olganda, sifat nazorati bo'yicha chora-tadbirlarni qabul qilish yuk tashish xizmatlari mijozlarning talablarini qondirish uchun muhim qadamdir. Bunga haydovchilarni tayyorlash va sertifikatlash, avtotransport vositalariga texnik xizmat ko‘rsatish, yo‘lovchilar va yuklarni tashish xavfsizligi hamda yuqori sifatli xizmat ko‘rsatish kiradi.
    Xalqaro yuk tashish uchun haydovchilarni malakali tayyorlash zamonaviy transport industriyasining muhim jihati hisoblanadi. Bu sohada ishlayotgan haydovchilar nafaqat yaxshi haydash malakasiga, balki xalqaro qoida va qoidalarni ham bilishi, turli turdagi yuklar bilan ishlash ko‘nikmasiga ega bo‘lishi kerak.
    Xalqaro yuk tashish uchun malakali haydovchilarni tayyorlashning asosiy elementlaridan biri bu maxsus kurslarda o‘qitishdir. Ushbu kurslar odatda haydovchilarga ushbu sohada ishlash uchun zarur bilim va ko'nikmalarni olishga yordam beradigan nazariy va amaliy mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi.
    Xalqaro yuk tashish uchun haydovchilarni malakali tayyorlashning muhim jihati ham tillarni bilishdir. Haydovchilar turli mamlakatlardagi mijozlar va hamkasblar bilan samarali muloqot qilish uchun bir nechta tillarda muloqot qila olishlari kerak.
    Bundan tashqari, haydovchilar uzoq vaqt haydash va yuklarni ko'tarish uchun yaxshi sog'liq va jismoniy tayyorgarlikka ega bo'lishi kerak. Shuningdek, ular har xil iqlim sharoitida va har xil turdagi yo'llarda ishlashga tayyor bo'lishi kerak.
    Umuman olganda, xalqaro yuk tashish uchun haydovchilarni malakali tayyorlash bu boradagi xavfsizlik va samaradorlikni ta’minlashda muhim omil bo‘lmoqda. Bu haydovchilarga ushbu sohada ishlash uchun zarur bilim va ko'nikmalarni egallashga yordam beradi, shuningdek, ularni turli xil sharoitlarda va turli xil yuklarda ishlashga tayyorlaydi.

    1. Mijozlarga xizmat ko'rsatish: Avtotransport xizmatlarini eksport qilish mijozlarga mukammal xizmat ko'rsatishni, jumladan tovarlarni o'z vaqtida yetkazib berishni, raqobatbardosh narxlarni va mijozlar bilan samarali muloqotni o'z ichiga oladi.

    Avtomobil transporti xizmatlari eksporti xalqaro savdo va transport logistikasining muhim elementi hisoblanadi. Bu shuni anglatadiki, avtotransport kompaniyalari o'z xizmatlarini o'z mamlakatlaridan tashqarida ko'rsatadilar. Avtomobil transporti xizmatlarini eksport qilishning asosiy afzalliklaridan biri savdo bozorini kengaytirish va foydani oshirish imkoniyatidir. Bundan tashqari, avtomobil transporti xizmatlari eksporti hamkor mamlakatlarda transport infratuzilmasini yaxshilashi mumkin, bu esa o‘z navbatida savdo va iqtisodiy o‘sishning oshishiga olib kelishi mumkin. Shu bilan birga, avtomobil transporti xizmatlari eksporti turli huquqiy va me’yoriy talablar, bojxona to‘lovlari va soliqlar, mahalliy kompaniyalarning raqobati kabi qator muammolarga ham duch kelishi mumkin. Avtomobil transporti xizmatlarini muvaffaqiyatli eksport qilish uchun u ishlashi kerak bo'lgan bozorning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olish, shuningdek, yaxshi ishlab chiqilgan marketing va logistika strategiyasiga ega bo'lish kerak. Bundan tashqari, malakali xodimlarga ega bo'lish va yuqori sifatli xizmatlarni taqdim etish muhimdir. Umuman olganda, avtomobil transporti xizmatlari eksporti xalqaro savdoning muhim elementi bo‘lib, ushbu faoliyat turiga tayyor bo‘lgan kompaniyalarga katta foyda keltirishi mumkin. Avtomobil transporti xizmatlarini eksport qilishning asosiy afzalliklaridan biri mamlakatlar o'rtasidagi savdo hajmini oshirish imkoniyatidir. Bu kompaniyalarga o'z biznesini kengaytirish va qo'shimcha daromad olish imkonini beradi. Avtomobil transporti xizmatlari eksporti jahon iqtisodiyotining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Ushbu soha ko'plab xizmatlarni o'z ichiga oladi, masalan, yuk va yo'lovchilarni tashish, avtoulovlarni ijaraga berish, logistika xizmatlari va boshqalar. Bundan tashqari, avtomobil transporti xizmatlari eksporti turli mamlakatlarda transport infratuzilmasini rivojlantirishga xizmat qilmoqda. Bu, o‘z navbatida, aholi va tadbirkorlik subyektlari uchun transport xizmatlaridan foydalanish imkoniyati va sifatini oshiradi. Biroq, avtomobil transporti xizmatlarini eksport qilish ham o'ziga xos xavf va cheklovlarga ega. Xususan, bu davlat eksport siyosatining o'zgarishi, hamkor mamlakatlardagi iqtisodiy vaziyatning o'zgarishi, shuningdek, boshqa kompaniyalarning raqobati bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Umuman olganda, avtomobil transporti xizmatlari eksporti jahon iqtisodiyoti rivojlanishining muhim omilidir. Bu tovar ayirboshlash hajmini oshirish, transport infratuzilmasini rivojlantirish, aholi va biznes uchun transport xizmatlaridan foydalanish imkoniyatlarini yaxshilashga xizmat qilmoqda. Biroq, muvaffaqiyatli eksport qilish uchun ushbu soha bilan bog'liq xavf va cheklovlarni hisobga olish kerak.



    1-bob 1.5-rasm
    Tovarlarni o'z vaqtida etkazib berish har qanday biznesning muvaffaqiyatli ishlashining asosiy jihatlaridan biridir. Mijozlar tovarlarni o'z vaqtida va mukammal holatda etkazib berishni kutishadi va bu va'dani bajarmaslik ishonchni yo'qotish va yo'qotishga olib kelishi mumkin.
    Tovarlarni o'z vaqtida etkazib berishni ta'minlash uchun bir nechta jihatlarga e'tibor qaratish lozim. Birinchidan, logistikani to'g'ri tashkil etish kerak. Bu masofa, vaqt va tashish narxini hisobga olgan holda eng yaxshi etkazib berish yo'lini tanlashingiz kerakligini anglatadi. Shuningdek, buyurtmalarni bajarish uchun sizda yetarlicha transport vositalari va malakali haydovchilar mavjudligiga ishonch hosil qilishingiz kerak.
    Ikkinchidan, tovarlarni to'g'ri qadoqlash kerak. Bu tranzit paytida shikastlanmaslik va mahsulotni mukammal holatda saqlashga yordam beradi. Bundan tashqari, to'g'ri qadoqlash buyurtmani qayta ishlash vaqtini qisqartirishi va etkazib berish jarayonini tezlashtirishi mumkin.
    Uchinchidan, etkazib berish jarayonini kuzatish va nazorat qilish uchun zamonaviy texnologiyalardan foydalanish kerak. Bunga transport vositalarining joylashuvini kuzatish uchun GPS-trekerlardan, inventarni nazorat qilish uchun omborlarni boshqarish tizimlaridan va buyurtmalarni qayta ishlash jarayonini tezlashtirish uchun avtomatlashtirilgan buyurtmalarni boshqarish tizimlaridan foydalanish kiradi.
    Umuman olganda, tovarlarni o'z vaqtida yetkazib berish har qanday biznesning muvaffaqiyatli faoliyatining muhim jihati hisoblanadi. Logistikani to‘g‘ri tashkil etish, tovarlarni qadoqlash va zamonaviy texnologiyalarni qo‘llash tez va ishonchli yetkazib berishni ta’minlashga yordam beradi, bu esa xaridorlarni qondirish va biznes muvaffaqiyatiga olib keladi.
    O'z vaqtida yetkazib berish, raqobatbardosh narxlar va mijozlar bilan samarali muloqot qilish har qanday biznes muvaffaqiyatini belgilovchi uchta asosiy omildir. Raqobat kuchayib borayotgan bugungi bozorda kompaniyalar mijozlarni jalb qilish va ushlab turish uchun yuqori sifatli xizmatlar va mahsulotlarni taqdim etishlari kerak. O'z vaqtida yetkazib berish har qanday biznesning, ayniqsa chakana savdo sohasida eng muhim jihatlardan biridir. Mijozlar o'z buyurtmalarini o'z vaqtida etkazib berishni kutishadi va kechikishlar mijozlarning yo'qolishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun kompaniyalar o'z mijozlariga tovar va xizmatlarni o'z vaqtida etkazib berish imkonini beradigan yaxshi tashkil etilgan etkazib berish tizimiga ega bo'lishi kerak.
    Raqobatbardosh narxlar ham biznes muvaffaqiyatining asosiy omilidir. Mijozlar har doim mahsulot va xizmatlar uchun eng yaxshi narxlarni izlaydilar va raqobatbardosh narxlarni taklif qila oladigan kompaniyalar mijozlarni jalb qilish ehtimoli ko'proq. Biroq, kompaniyalar narxlarni shu darajada pasaytirmasliklari kerakki, bu ularning foydasiga salbiy ta'sir qiladi. Buning o'rniga ular raqobatbardosh narxlar va rentabellik o'rtasidagi muvozanatni saqlashlari kerak.
    Mijozlar bilan samarali muloqot ham biznesning muhim jihati hisoblanadi. Kompaniyalar mijozlardan fikr-mulohazalarni olish va yuzaga kelishi mumkin bo'lgan muammolarni hal qilish imkonini beradigan yaxshi tashkil etilgan qayta aloqa tizimiga ega bo'lishi kerak. Bundan tashqari, kompaniyalar mijozlarga to'g'ri qaror qabul qilishda yordam berish uchun o'z mahsulotlari va xizmatlari haqida ma'lumot berishga tayyor bo'lishi kerak. Umuman olganda, o'z vaqtida yetkazib berish, raqobatbardosh narxlar va mijozlar bilan samarali muloqot har qanday biznes uchun asosiy muvaffaqiyat omillaridir. Yuqori sifatli xizmatlar va mahsulotlarni taqdim eta oladigan kompaniyalar mijozlarni jalb qilish va saqlab qolish ehtimoli yuqori, bu esa yuqori daromad va biznes o'sishiga olib keladi.

    1. Xarajatlarni boshqarish: Xarajatlarni boshqarish avtotransport xizmatlarini eksport qilishning muhim jihati hisoblanadi. Bu xizmat sifatining yuqori darajasini saqlab qolgan holda transport xarajatlarini minimallashtirishni o'z ichiga oladi.

    Bugungi iqtisodiyotda transport xarajatlarini minimallashtirish ko'plab kompaniyalar uchun asosiy vazifalardan biridir. Biroq, shu bilan birga, mijozlarni yo'qotmaslik va obro'ingizni saqlab qolish uchun xizmat ko'rsatish sifatini yuqori darajada ushlab turish kerak. Ushbu maqsadga erishish uchun kompaniyalar turli strategiya va usullardan foydalanishlari mumkin. Ushbu usullardan biri etkazib berish yo'llarini optimallashtirishdir. Bu sizga yuklarni tashish xarajatlarini kamaytirish, shuningdek, etkazib berish muddatini qisqartirish imkonini beradi. Yetkazib berish yo'nalishlarini optimallashtirish uchun siz etkazib berish punktlari orasidagi masofa, yuklarni yuklash va tushirish vaqti, tirbandlik va boshqalar kabi ko'plab omillarni hisobga oladigan maxsus dasturlar va algoritmlardan foydalanishingiz mumkin. Bundan tashqari, kompaniyalar yuk tashish xarajatlarini kamaytirish uchun turli xil transport turlaridan foydalanishlari mumkin. Masalan, temir yo'l transportidan foydalanish yuklarni avtomobilda etkazib berishdan ko'ra foydaliroq bo'lishi mumkin. Biroq, transport xarajatlarini minimallashtirish usullarini tanlashda nafaqat iqtisodiy, balki ekologik jihatlarni ham hisobga olish kerak. Masalan, kam emissiyali avtomobillardan foydalanish boshqa transport turlaridan foydalanishdan ko'ra ekologik jihatdan qulayroq bo'lishi mumkin.\ Shunday qilib, xizmat ko'rsatish sifatining yuqori darajasini saqlab, transport xarajatlarini minimallashtirish ko'plab kompaniyalar uchun muhim vazifadir. Uni hal qilish uchun iqtisodiy va ekologik jihatlarni hisobga olgan holda turli usullar va strategiyalardan foydalanish kerak.
    XYT daftarchasi – joʻnatish joyidan manzildagi joygacha yuklarni kuzatib boradigan хalqaro bojхona hujjati.
    Undan foydalanish uchun ruхsatnoma elektron shaklda rasmiylashtiriladi, amal qilish muddati - cheklanmaydi. Ariza beruvchi XYT Konvensiyasiga 9-ilovaning II qismi 1-bandida nazarda tutilgan quyidagi shart va talablarga rioya qilishi lozim:

    • avtomobil transportida хalqaro yuk tashish tajribasi yoki imkoniyati mavjudligi;

    • XYT Konvensiyasida nazarda tutilgan majburiyatlarning bajarilishini ta’minlaydigan barqaror moliyaviy holatga ega boʻlishi;

    • XYT Konvensiyasini qoʻllash toʻgʻrisidagi bilimlarga ega boʻlishi;

    • bojхona organi tomonidan XYT daftarchasini qoʻllash yuzasidan soʻrov olingan kundan e’tiboran 1 yil ichida bojхona qonunchilik hujjatlari buzilishi holatlarining mavjud emasligi;

    • bartaraf etilmagan soliq qonunchilik hujjatlarini buzish holatlari mavjud emasligi;

    • Kafolat uyushmasi oldidagi majburiyatlar toʻgʻrisidagi deklaratsiyani imzolash.

    Kafolat uyushmasi - bu XYT konvensiyasi va Oʻzbekiston qonunchilik hujjatlariga koʻra XYT daftarchasidan foydalanuvchi shaхslarga kafilligi tan olingan uyushma (Oʻzbekiston хalqaro avtomobilda tashuvchilar uyushmasi - XATU).
    Arizani koʻrib chiqish va XYT daftarchasidan foydalanishga ruхsatnoma berganlik uchun yigʻim undirilmaydi.
    Arizani YaIDXP orqali DBQning Yagona avtomatlashtirilgan aхborot tizimiga berish zarur. Uni koʻrib chiqish uchun 3 ish kuni talab etiladi. Ruхsatnoma berish toʻgʻrisida qaror qabul qilish uchun yana 2 ish kuni talab etiladi.
    Yangi Nizomga asosan tashuvchi Davlat bojхona qoʻmitasi qaroriga muvofiq Oʻzbekiston hududida quyidagi hollarda yuklarni хalqaro tashish toʻgʻrisidagi Bojхona konvensiyasi qoidalaridan foydalanish huquqidan mahrum qilinishi mumkin:
    a) Konvensiya talablarining buzilganligi munosabati bilan bojхona toʻlovlarini toʻlash boʻyicha majburiyatini bajarmaslik;
    b) quyidagilarda ifodalanadigan Konvensiya talablarining bir necha marta buzilishi va (yoki) Oʻzbekiston bojхona qonunchilik hujjatlari talablariga rioya qilmaslik:

    • Oʻzbekiston bojхona chegarasi orqali tovarlarning noqonuniy olib oʻtish;

    • bojхona nazoratidagi tovarlarni yetkazib berish joyiga yetkazib bermaslik yoki bojхona organlari ruхsatisiz tovarlarni boshqa shaхslarga berib yuborish yoki ularni yoʻqotish;

    • Oʻzbekiston bojхona hududidan chiqarib yuborilishiga ruхsat berilgan tovarlarni ishlatilishi va (yoki) ularga egalik qilish;

    • Bojхona kodeksida belgilangan muddatlarda хalqaro tashuvdagi transport vositalarini respublika bojхona hududidan olib chiqib ketmaslik.

    Tashuvchini huquqdan mahrum qilish boʻyicha qaror hududiy bojхona boshqarmalari kiritgan takliflar asosida DBQ tomonidan qabul qilinadi va Xalqaro yoʻllarda tashish ijroiya kengashi va Kafolat uyushmasiga (XAT) yuboriladi.
    Shuningdek, Nizomda koʻrsatilgan huquqlarni tiklash shartlari va tartibi keltiriladi.
    Umuman olganda, samarali tashkiliy boshqaruv avtotransport xizmatlarini eksport qilish muvaffaqiyati uchun juda muhimdir. Ushbu asosiy jihatlarga jiddiy e'tibor qaratgan holda, kompaniyalar barcha tegishli qoidalarga rioya qilgan holda o'z mijozlarining ehtiyojlarini qondiradigan ishonchli, yuqori sifatli xizmatlarni taqdim etishlarini ta'minlashlari mumkin.
    Xarajatlarni boshqarish transport xizmatlari eksportining asosiy jihati hisoblanadi. Transport xizmatlari eksporti ko'plab mamlakatlar iqtisodiyoti rivojlanishining asosiy yo'nalishi hisoblanadi. Biroq, transport xizmatlarini muvaffaqiyatli eksport qilish uchun xarajatlarni boshqarish kerak. Xarajatlarni boshqarish mahsulotlarni ishlab chiqarish va transport xizmatlarini ko'rsatish uchun olib tashlash imkonini beradi, bu esa o'z navbatida eksport qiluvchining eksport qilish qobiliyatini oshiradi.
    Xarajatlarni boshqarishning asosiy usullaridan biri bu xarajatlar tarkibi tahlilidir. Shuningdek, xarajatlar tarkibini tahlil qilish ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish va ishlab chiqarish va tashish usullarining tannarxini kamaytirish imkonini beradi. Xarajatlarni boshqarishning yana bir usuli - yangi texnologiyalar va innovatsiyalardan foydalanish. Yangi texnologiyalar va innovatsiyalar ishlab chiqarish va transport xizmatlarini ko'rsatish xarajatlarini kamaytirish, shuningdek, ko'rsatilayotgan xizmatlar sifatini oshirish imkonini beradi. Masalan, harakatni boshqarishning avtomatlashtirilgan tizimlaridan foydalanish tovarlarni etkazib berish vaqtini qisqartirishi va transport xarajatlarini bartaraf qilishi mumkin. Shunday qilib, xarajatlarni boshqarish transport xizmatlari eksportining asosiy jihati hisoblanadi. Xarajatlar tarkibi texnologiyalarini tahlil qilish va yangi va innovatsion texnologiyalardan foydalanish transport xizmatlarini ishlab chiqarish va ko'rsatish xarajatlarini kamaytirish imkonini beradi, bu esa eksportning raqobatbardoshligini oshiradi va mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishga yordam beradi.



    Download 1.1 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




    Download 1.1 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    3. 2-bob. O'zbekiston Respublikasida avtomobil transportni xizmatlari eksportinIng amaldagi xolati va rivojlanish tendentsiyalari

    Download 1.1 Mb.