|
Hisoblash uchun topshiriq
|
bet | 4/4 | Sana | 18.05.2024 | Hajmi | 435,62 Kb. | | #242172 |
Bog'liq 3 амал.машгулот РЭВЭТ3.2. Hisoblash uchun topshiriq.
Kuchlanish o‘zgartirgichini hisoblashga uchun quyidagilar hisoblanadi:
UT kirish kuchlanishi.
U0 chiqish kuchlanishi.
IYu yuklama toki.
U0V to‘g‘rilangan kuchlanish pulsatsiyasi.
3.1-jadval
Dastlabki ma’lumotlar
№ ____ Variant
Parametrlar
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
UТ, V
|
24
|
36
|
48
|
60
|
12
|
24
|
36
|
48
|
60
|
12
|
24
|
36
|
48
|
U0, V
|
6
|
3
|
40
|
4
|
32
|
5
|
27
|
5.2
|
15
|
6
|
20
|
9
|
15
|
I0, А
|
1
|
0.5
|
0.2
|
1.5
|
0.25
|
1
|
0.4
|
1
|
4
|
2
|
1.4
|
0.8
|
0.3
|
U0V, V
|
0.1
|
0.2
|
0.3
|
0.4
|
0.5
|
0.1
|
0.2
|
0.3
|
0.4
|
0.5
|
0.1
|
0.2
|
0.3
|
№ ____ Variant
Parametrlar
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
UТ, V
|
12
|
24
|
36
|
48
|
60
|
12
|
24
|
48
|
60
|
12
|
24
|
48
|
36
|
U0, V
|
20
|
9
|
15
|
42
|
35
|
4
|
3
|
40
|
3
|
4
|
32
|
5
|
27
|
I0, А
|
0.5
|
0.5
|
1
|
0.5
|
0.2
|
1.5
|
0.5
|
1
|
4
|
0.4
|
1
|
2
|
1.4
|
U0V, V
|
0.4
|
0.5
|
0.1
|
0.2
|
0.3
|
0.4
|
0.5
|
0.1
|
0.2
|
0.3
|
0.4
|
0.5
|
0.1
|
Aniqlash talab qilinadi: a) diodli ko‘prik turi; b) kalit tranzistorlar turlari va ularning ish rejimlarini aniqlash; c)bazaviy va siljitish rezistorlarining nominallari; filtr sig‘imi va turi.
Topshiriq variantlari 3.1-jadvalda keltirilgan.
3.3. Hisoblash uchun uslubiy ko‘rsatmalar
Diodli ko‘prik turini, kalit tranzistorlar turlari va ularning ish rejimlarini, bazaviy va siljitish rezistorlarining nominallarini, filtr sig‘imi va turini aniqlash talab qilinadi.
Berilgan yuklama toki va to‘g‘rilangan kuchlanish bo‘yicha to‘g‘rilagich uchun diod quyidagi shartdan kelib chiqib tanlanadi:
Ito‘g‘.o‘r. 0,5·Iyu.
Bundan tashqari, diodlardagi ruxsat etiladigan maksimal teskari kuchlanish UTES to‘g‘rilash sxemasida diodlarga qo‘yiladigan teskari kuchlanishdan katta bo‘lishi kerak:
Utes. (/2)·Uyu·1,2.
Tranzistorlarni kommutatsiyalaydigan tok taxminan quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
Ik.to‘y.=(U0·I0 +2·UVD)/U0·Tr=22/(0,92·12)=2A.
bu yerda UVD to‘g‘rilash diodidagi kuchlanishning pasayishi (UVD=0,6…1V); Tr transformatorning foydali ish koeffitsiyenti (Tr=0,85…0,95).
Tranzistor kollektoridagi kuchlanishning amplitudasi quyidagicha aniqlanadi:
UKE.maks..=2,4·UT=2,4·12=29,3V.
Olingan Ik.to‘y. i UKE.maks. qiymatlar bo‘yicha tranzistor turi tanlanadi va uning IK.maks., UKE.maks, UKE.to‘y., UBE.to‘y., IKB0, h21E parametrlari yozib olinadi. Tanlangan tranzistor turini hisobga olib kollektor toki quyidagi ifoda orqali aniqlashtiriladi:
IK.to‘y.=(U0·I0+2·UVD) / (U0–UBE.to‘y.)·Tr=22/(0,92·(12-0,9))=2,16A.
Tranzistorning siljitish zanjiri hisoblanadi. Tranzistorning baza toki quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
IB.to‘y.=2·IK.to‘y./h21E.min.=2·2,16/50=0,086A.
Bazaviy rezistorning quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
RB=(UB–UBE.to‘y.)/IB.to‘y.=(3-0,9)/0,086=24,4Om.
bu yerda UB – baza kuchlanishi (UB=3…5V).
RB rezistor standartga muvofiq tanlanadi.
Tranzistorning baza toki aniqlashtiriladi:
IB.to‘y.=(UB–UBE.to‘y.)/RB=(3-0,9)/27=0,078Om.
Bazaviy rezistorlarda ajraladigan quvvat quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
RRB=I2B.to‘y.·RB=0,0782·27=0,164Vt.
Siljitish rezistorining qarshiligi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
RSIL=U0·RB/URB=0,078·27=2,1V.
bu yerda UR bazaviy rezistorda kuchlanishning pasayishi (URB=IB.to‘y.·RB).
RSIL rezistor standartga muvofiq tanlanadi.
RSIL rezistor orqali oqib o‘tadigan tok quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
ISIL=UT /(RB+RSIL)=12/(27+150)=0,068A.
Siljitish rezistorida ajraladigan quvvat quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
RRsil=I2SIL·RSIL=0,7Vt.
Silliqlovchi filtrning talab qilinadigan sig‘imi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:
SF=1,22·(U0·I0+2UVD)·0,2·10-6/U0=67mkF.
bu yerda o‘zgartirgich impulsi frontining uzunligi (=(1...10)·10-6).
CF kondensator standartga muvofiq tanlanadi.
3.4. Nazorat va muhokama savollari
1. Invertor deb qanday qurilmaga aytiladi?
2. Konvertor deb qanday qurilmaga aytiladi?
3. Invertorlarda qanday jarayon amalga oshiriladi?
4. Invertorlarda kalit elementi sifatida qanday elementlar ishlatiladi?
5. O‘zgartirgich transformatori qaysi chastotalarda ishlaydi?
6. Bir taktli o‘zgartirgichning ishlash prinsipini tushuntiring.
7. Ikki taktli o‘zgartirgichning ishlash prinsipini tushuntiring.
8. Ikki taktli o‘zgartirgichlarda teskari ulangan diodlar qanday vazifani bajaradi?
9. Invertorlar boshqarish zanjirlari integral mikrosxemalarda yig‘ilganida nimalarga erishiladi?
10. Tiristorli o‘zgartirgichning ishlash prinsipini tushuntiring.
|
| |