4-маруза. Товар пул муносабатлари

• O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
• TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
• “IQTISODIYOT” KAFEDRASI
• “IQTISODIYOT NAZARIYASI”
• fanidan multimediya materiallari (slaydlar)
• 4-MAVZU: IQTISODIYOTDA TOVAR VA PUL
• Tuzuvchi: Z.G.Allaberganov.
• Toshkent–2022

• Mavzu: IQTISODIYOTDA TOVAR VA PUL

1.Ijtimoiy xo’jalik shakllari va ularning belgilari

• Tovar xo’jaligining belgilari:

• 2.Tovar va uning xususiyatlari

• 4.Pulning kelib chiqishi, mohiyati va vazifalari

Pul – bu hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo’lgan, umumiy ekvalent rolini o’ynovchi maxsus tovardir

• Qiymat shakllarining rivojlanishiga sabab bo’lgan omillar:
• Mehnat taqsimotining rivojlanishi va chuqurlashuvi;
• Mehnat unumdorligining o’sishi;
• Mahalliy va milliy bozorlarning vujudga kelishi.

• Umumiy ekvivalentlik rolining oltinga yuklatilish sabablari:

• sifat jixatdan bir xil o’lchamga keltirish mumkinligi;
• zanglamasligi va uzok, muddat saqlash mumkinligi;
• bo’linuvchanligi va yaxlit holatga keltirish mumkinligi;
• tabiatda nisbatan kamyobligi;
• oz mikdordagi nodir metal qiymatining ancha yuqoriligi.

• Pul – bu hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo’lgan, umumiy ekvalent rolini o’ynovchi maxsus tovardir

Pulning vazifalari:

• Likvidlik darajasi turlicha bo’lgan barcha pul vositalarining muayyan nisbatlarida yaxlit pul masssasini tashkil etishi, pul kompleksi, boshqacha aytganda pul agregati deyiladi.

• Pul agregati likvidlik darajasi absolyut bo’lgan (100%) naqd puldan boshlab, borgan sari likvidligi kamayib boruvchi pul vositalaridan tashkil topadi.

• Hozirgi zamon puli – naqd pullar va naqd pulsiz hisob vositalaridan iborat

• Pulning xarid quvvati (F) tovar va xizmatlarning narxiga (P) bog’liq bo’lib quyidagi formula bilan aniqlanadi.
• F= 1/P
• Sotib olish layoqati narxlar darajasiga teskari mutanosiblikda joylashadi.