|
Mobil qurilmalarni himoyalash yo‘llariBog'liq 5-MaruzaMobil qurilmalarni himoyalash yo‘llari. Bugungi kunda yangi avlod vakillari Internetga
borgan sari mobil qurilmalar orqali kirishga odatlanmoqda. Savdo qilish, bank xizmatlaridan foyda-
lanish, ijtimoy tarmoqlarga kirish, do„stlar bilan muloqot qilish kabi faoliyatlarning barchasini hozir
maxsus dastur-ilovalar yordamida smartfonlar yoki planshetlar orqali amalga oshirish mumkin.
Sunday ekan, mobil qurilmalarni ham himoyalashga ehtiyoj borgan sari oshib bormoqda. Mobil
qurilmalarni himoya qilish bo„yicha quyidagi tavsiyalarga amal qilish zarur:
smartfon yoki planshetingiz ekranini doim parol bilan qulflashga odatlaning. Parolingiz
murak- kab bo„lishiga diqqat qarating. Ishlatmayotgan paytingiz, qurilma ekrani avtomatik
qulflanadigan bo„lsin;
smartfoningizni yoki planshetingizni begonalarga bermang;
mobil qurilmalardagi ma‟lumotlarni kompyuterga yoki onlayn axborot saqlash saytlariga
ko„chirib boring. Masalan, Apple iOS mobil qurilmalarida iCloud xizmati orqali
ma‟lumotlaringizni onlayn serverlarga ko„chirib o„tkazish va ularni maxsus kodlar yordamida
shifrlab qo„yish (encryption) mumkin. Android platformasidagi mobil qurilmalari uchun esa Google
Drive yoki boshqa axborot saqlovchi xizmatlardan foydalanishlari mumkin.
maxfiy va shaxsiy ma‟lumotlar mavjud sms - xatlari yoki elektron maktublarni mobil
qurilma- larda saqlamang, ularni o„chirib tashlang, bunday xat yuborganlarni bloklab qo„yishingiz
ham mumkin;
shubhali va notanish bo„lgan dastur-ilovalarni ko„chirib olmang. Shubhali va notanish
saytlarga kirmang;
maxsus dastur yordamida mobil qurilmangizdan o„chib ketgan fotosuratlar, maktublar,
telefon raqamlari kabi ma‟lumotlarni maxsus dastur yordamida qayta tiklashingiz mumkin;
Telegram, Whatsapp kabi dasturlardan yoki Facebook, Odnoklassniki kabi ijtimoiy
tarmoqlar- dan ro„yxatdan o„tishda faqat o„z telefon raqamingizdan foydalaning. Chunki boshqa
birovning raqami- dan foydalansangiz, ular shu raqam orqali sizning parolingizni qo„lga kiritishi
yoki siz bexabar bu dastur va tarmoqlardagi sizning profilingizga kirib, faoliyatingizni kuzatishi
mumkin.
Agar smartfon yoki boshqa mobil qurilmangiz yo„qolib qolsa, avvalo, qurilmangiz mana
shunday holatlarda ko„rish lozim bo„lgan choralarga tayyor turishi kerak. Ya‟ni, oldindan uni
yo„qolib qolganda amalga oshirish lozim bo„lgan ishlarga tayyorlab qo„yishingiz kerak. Android va
Apple telefonlari uchun bu borada alohida maslahatlar:
Android: “Google”ning “Android Device Manager” xizmati yoki boshqa yo„qolgan telefonni
topishga xizmat qiluvchi dasturlar yordamida yo„qolgan telefoningizni topishingiz, uni qulflab
qo„yishingiz yoki undagi ma‟lumotlarni o„chirib tashlashingiz mumkin.
Android qurilmangizdagi ma‟lumotlarni ham vaqti-vaqti bilan boshqa joyga saqlab turishni
unutmang. Uni komputeringizga yoki yordamchi dastur-ilovalar yordamida onlayn axborot saqlash
saytlariga ko„chirib o„tkazib qo„yishingiz mumkin. Androidning ichki sozlamalar (Settings) paneli
orqali ham “Google”da ochilgan profilingiz bilan bog„liq barcha ma‟lumotlarni saqlab qo„yishingiz
mumkin.
Apple: “Telefonimni top” (Find my iPhone) xizmatini ishga tushiring. Bu xizmat orqali
yo„qolgan telefonning qayerdaligini Internet orqali topishingiz mumkin. Shuningdek, ekranini
avtomatik qulflab, topib olgan odam sizga bog„lanishi uchun ekranda sizning tel. raqamingiz yoki
email manzilingiz ko„rinadigan qilish mumkin. Bundan tashqari, Internet orqali telefoningiz
ichidagi barcha ma‟lumot- larni butunlay o„chirib tashlashingiz ham mumkin.
iCloud xizmati orqali barcha ma‟lumotlaringizni saqlab boring. Telefoningiz yo„qolgan va
qayta topilmagan taqdirda, uning ichidagi barcha ma‟lumotlarni iCloud orqali boshqa
telefoningizga ko„chirib olishingiz mumkin.
|
| |
