6- variant 1- savol ga javob Zamonaviy kompyuterlarni boshqara olish malakasiga ega bo’lish har bir yosh avlodga zarurdir

Download 18.13 Kb.
Sana	15.06.2023
Hajmi	18.13 Kb.
	#73174

Bog'liq
6- variant (2)
cybersecurity-artificial-intelligence 11111 (1) (1), 1. Nosimetrik shifrlash algoritmlari Assimetrik shifrlash algori, 402-guruh onlayn kurslar, Elektron ta\'limni boshqaruv vositalari 191 Begbo\'tayeva Sadoqat-fayllar.org, 4-labaratoriya mashg\'ulot topshirig\'i, Pythonda turtle kutubxonasi bilan ishlash (1), 1-mavzu. Zamonaviy axborot texnologiyalari va ularni qoʻllanilishii, Презентация Microsoft PowerPoint (4), Usmon, 9, SANOAT, 1427572, Matematika va informatika ta, 619-guruh dasturlash tillari oraliq nazorat 22.10.2022, Sanoat korxonalarida mehnat gigienasi va ishlab chiqarish sanitariyasi1

6- variant 1- savol ga javob Zamonaviy kompyuterlarni boshqara olish malakasiga ega bo’lish har bir yosh avlodga zarurdir. SHuning uchun, o’rta maktab Informatika fanining birinchi va muhim vazifalaridan biri o’quvchilarda aniq bir fikrlash usulini shakllantirishdir.O’qitish shakli va usuli yosh o’quvchilarning fikrlashini va ijodiy qobiliyatini rivojlantirishga yo’naltirilgan bo’lishi lozim. Masalaning qiyin tomoni shundaki, bir tomondan o’quvchining fikrlashini va ijodiy qobiliyatini rivojlantirish bo’lsa, ikkinchi tomondan ularga zamonaviy kompyuterlar olami haqidagi bilimlarni qiziqarli va uyg’un ko’rinishda berishdir.Informatika fanining yoshlik darajasidagi dolzarblik jihatlari quyidagilarda akslanadi:- O’quvchilarda axborotlarni qayta ishlash jarayonida fikrlash tartibotlarini, jumladan, mantiqiy va abstrakt fikrlashni shakllantirish. - Kompyuterdan o’quv vositasi sifatida foydalanishni ta’minlash maqsadida, uning yordamida axborot ustida amaliy ishlar olib borish, zamonaviy dasturiy ta’minot bilan tanishish.- Kompyuterdan foydalanish ko’nikmasini shakillantirish o’quvchilarda uni o’rganilayotgan jarayonda hisoblash, tasvirlash, tahrirlash ishlarini bajarishda vosita sifatida qo’llash tajribasiga ega bo’ladilar. - Yoshlarda hisoblash texnikasiga nisbatan uning samarali vosita sifatidagi ijobiy munosabatlarni shakllantiradi.- Yoshlarda turli o’quv kurslarida olayotgan axborot va ma’lumotlarni kompleks ravishda o’rganish hamda ularning uzviyligini ta’minlash ko’nikmasini shakillantiradi. Kompyuter o’quvchilarning ijodiy va abstrakt fikrlash darajasini yaxshiroq tushunish, o’z navbatida keng va chuqur rivojlantirish imkonini beradi. Ma’lumki, bunday fikrlash uyg’unligi matematika va boshqa fanlarni o’zlashtirishga katta ta’sir ko’rsatadi.Informatika fanining boshqa fanlarga o’xshamasligi o’quvchilarda yoqimli o’yin kabi tasavvur qoldirishi bilan birga, o’z ijodiy qobiliyatlarini ochishlariga turtki bo’lib xizmat qiladi.O’quvchilar kompyuterda ishlab izlanuvchi va tadqiqotchiga aylanishadi. Bunda o’z tajribalariga tayangan holda ular hulosa chiqarish va umumlashtirishga o’rganadilar.informatika va axborot texnologiyalari kurslarini o’qitishning maqsad va vazifalari— Informatika» fanining pedagogik vazifalari insonning umumiy ta’lim olishidagi asosiy vazifalarini hal etishda qo’shadigan o’ziga hos xissasi bilan aniqlanadi.— O’quvchilarda informatika xaqidagi bilimni shakllantirish va ular tafakkurini rivojlantirish.— Ilmiy dunyoqarashni shakllantirish. Bu muhim vazifani hal etishda butun pedagogik jamoa barcha o’quv predmetlarini o’qitish jarayonida ishtirok etadi.— Milliy mafkura ruhida tarbiyalash.— o’quvchilarni amaliy faoliyatga, mehnatga, ta’lim olishni davom ettirishga tayyorlash.Yuqoridagi masalalardan hech biri boshqalaridan ajratilgan holda, alohida hal etilmasligi lozim. Ular bir butunlikda bir-biri bilan chambarchas bog’liq holda amalga oshirilishi lozim. o’quvchilar informatika asoslarini mustahkam egallashlari asosidagina ularning tafakkurini tarbiyalash va ilmiy dunyoqarashni yaratish mumkin. Ikkinchi tomondan, mantiqiy fikrlashga o’rgatish bilangina, o’quvchilarning informatikani fan sifatida uning o’ziga xos tomonlarini chuqur tushunishlariga erishish mumkin. Bundan tashqari, informatikani o’qitish jarayonida amaliy faoliyatga tayyorlash vazifasini to’g’ri hal etishga erishish uchun informatika kursining ilmiyligini oshirish lozim. Faqatgina to’g’ri va chuqur xulosalar qila olsagina, o’quvchilar har bir masalani yechishga tanqidiy va ijodiy yondasha oladilar, yangi muammolar oldida o’zlarini yo’qotib qo’ymaydilar va turli shart-sharoitlarda unumli faoliyat ko’rsata oladilar.Informatika va axborot texnologiyalari kurslarini o’qitishning metodik tizimi haqida tushunchaO’quv-metodik ta’minot sohasida informatika o’qitish metodikasi o’z oldiga o’quvchilar uchun qiziqarli darsliklar va o’quv qo’llanmalarini, o’qituvchilar uchun esa uslubiy ishlanmalarni yaratishni maqsad qilib qo’yadi.O’quv-metodik ta’minot o’quv dasturlari, darsliklar, o’quv va uslubiy qo’llanmalarni o’z ichiga oladi. Bunda asosiy o’rin darslik va o’quv qo’llanmalariga ajratilgan. Qolgan o’quv-metodik ta’minot asosiy darslik bilan yaqindan bog’langan bo’lib, darslikdagi g’oyalarni tushuntirish va rivojlantirishga xizmat qilishi lozim O’quv-metodik ta’minot tarkibiga davriy nashrlardagi, oliy va o’rta maxsus ta’lim va xalq ta’limi vazirliklari nashrlaridagi uslubiy materiallarni va me’yoriy hujjatlarni kiritish mumkin O’quv-metodik ta’minotning hozirgi davrdagi muhim bir bo’lagi bu, elektron o’quv- metodik materiallardir.Informatika kursining asosiy maqsadi – o’sib kelayotgan avlodni kompyuter yordamida mustaqil fikrlashga, tasavvurini rivojlantirishga va o’zining ijodiy rejalarini hayotda tadbiq etishga o’rgatish 6- variant 2- savol ga javob Dreamweaver dasturida freymli tuzilma yaratish Agar siz Dreamweaver-dan foydalansangiz, saytingiz Fayllar panelida boshqariladigan sayt sifatida ro'yxatga olinganligiga ishonch hosil qiling. Agar yo'q bo'lsa, saytingizni ro'yxatdan tanlash uchun "Sayt" → "Sayt boshqaruvi" -ni tanlang. File → Save As-ni tanlang va Saqlash sifatida dialog oynasini ochganingizda sayt sahifasi nomi bilan asosiy sahifaning sayt nusxasini saqlang. HTML Yangi sahifa bosh sahifa bilan bir xil bo'lib, veb-sayt dizaynining barcha elementlarini, logotipni joylashtirish va navigatsiyani o'z ichiga oladi. Sahifaning asosiy tahrirlanadigan qismida asosiy sahifaga mo'ljallangan barcha tarkibni tanlang va o'chiring. Endi sizda giperhavolalar ro'yxatini kiritish uchun joy bor. Kursorni bo'sh maydonning yuqori qismiga qo'ying va saytning barcha sahifalarining nomlarini, shu jumladan "Sayt xaritasi" sahifasini vizual sayt xaritasida ko'rinadigan tarzda bitta ism bilan kiriting. Masalan, Uy sahifasi, Haqida, Mahsulotlar, Matbuot, Do'konlar, Biz bilan bog'lanish va sayt xaritalarida foydalaning. Barcha so'zlarni tanlang va ularni tartiblanmagan ro'yxatga o'zgartiring, shu bilan har bir sahifa nomini ro'yxat elementiga aylantiring. Sayt xaritasi sahifasidagi HTML kodda quyidagi kod misolida ko'rsatilgandek tartibsiz ro'yxat teglaridan foydalanish kerak: O'zingizning sahifa sahifangizni sayt xaritasini HTML-da yaratganingizda, ushbu navigatsiyada saytingizdagi asosiy navigatsiya orqali ulanib bo'lmaydigan sahifalarga havolalarni qo'shganingizga ishonch hosil qiling. Masalan, agar sizning saytingizda Maxfiylik siyosati, xizmat ko'rsatish shartlari va mijozlarni qo'llab-quvvatlash sahifalari mavjud bo'lsa, ushbu sahifalarga havolalarni ro'yxatning oxirida to'g'ridan-to'g'ri "Sayt xaritasi" sahifasiga havolasini qo'shing. Agar biron bir qo'shimcha sahifangiz bo'lsa, ushbu sahifalarni ushbu misolda ko'rsatilgandek, ularni yo'naltirish kerak bo'lgan asosiy sahifaning pastki qismi sifatida qo'shing: Masalan, Sugar Monkey veb-saytida biron bir asosiy navigatsiya havolalari uchun hech qanday sahifalar yo'q, shuning uchun siz ushbu bosqichni o'tkazib yuborishingiz mumkin. (Ixtiyoriy) Ixtiyoriy ravishda ro'yxatdagi har bir marker belgisi ostiga tavsiflovchi jumlani kiriting, tashrif buyuruvchilarga har bir sahifada nimani kutishlari mumkinligini bilishlariga yordam bering. Bu kabi ta'riflar tashrif buyuruvchilarga sahifalarni ko'rib chiqishga, shuningdek qidiruv tizimlariga saytdagi har bir sahifani topishga va indekslashga yordam beradi. Masalan, agar siz Sugar Monkey veb-saytining HTML-sahifasiga tavsif qo'shmoqchi bo'lsangiz, sizning ro'yxatingizdan biri quyidagicha ko'rinishi mumkin: Har bir havolaning o'ziga xos atributi borligiga ishonch hosil qilib, har bir sahifa nomlarini giperhavoladagi o'zlarining sahifalariga o'zgartiring. Masalan, agar ro'yxat elementi "About" sahifasiga havola bo'lsa, sizning kodingiz quyidagicha ko'rinishi mumkin: O'zgarishlarni saqlang, sayt xaritasini yoping. html va ushbu faylning nusxasini masofaviy xost sayt serveriga yuklang. Iloji boricha tezroq sahifani tekshiring va xato yoki kodlash xatolarini tuzating. Agar biron-bir o'zgartirish kiritsangiz, tuzatilgan faylni uzoq serverning serveriga yuklang. Siz sahifaga tashrif buyuruvchilar kirishi uchun bir nechta havolalarni qo'shmaguningizcha, ushbu sahifa haqida hech kim bilmaydi. 6- variant 3- savol ga javob MaskEdit O‘ziga xos formatdagi ma’lumotlarning tahrir qilinadigan nazoratdagi to‘rtburchak sohasini yaratadi. Kiritilayotgan matnning to‘g‘riligi ruxsat etilgan formatlarni kodlovchi niqob vositasida tekshiriladi. Bu formatlarga matn kiritilgan va foydalanuvchiga taqdim etilgan bo‘lishi mumkin (sana, vaqt, telefon raqami va h.k.). EditMask xususiyati joriy niqob kodini saqlaydi. Niqoblar muharriri darchasi. MaskEdit komponentasi TcustomMaskEdit sinfining to‘g‘ridan-to‘g‘ri hosilasidir. U satrlar yoki ustunlar bo‘yicha belgili ketma-ketliklarni aks ettirish uchun mo‘ljallangan muntazam (regulyar) to‘rni yaratadi. StringGrid Ushbu komponentaga tegishli barcha xususiyatlarning nomlari va vazifalari bo‘lib, siz ulardan dasturni loyihalash bosqichida to‘la foydalanishingiz mumkin. Ular keyingi paragrafda tavsifi berilgan TdrawGrid komponentasi xususiyatlariga to‘liq to‘g‘ri keladi. Simvolli ketma-ketliklar bilan bog‘liq barcha ob’ektlar kerakli ob’ektga murojaat qilish imkonini beradigan Objects xususiyatida mujassam bo‘lgan. Dastur bajarilish paytida simvolli ketma-ketliklar va setka ustunining ular bilan boQliq ob’ektlari Cols xususiyati bilan adreslanadi. Rows xususiyati setka satrlari bilan xuddi shunday ish tutish imkonini beradi. Setkaning barcha simvolli ketma- ketliklari setkaning kerakli uyasini adreslaydigan (manzillaydigan) Cells xususiyatida mujassamdir. DrawGrid Tuzilma holiga keltirilgan grafik ma’lumotlarni satrlar yoki ustunlar bo‘yicha aks ettirish uchun muntazam setka yaratadi. RowCount va ColCount xususiyatlari vertikal bo‘yicha va gorizontal bo‘yicha setka uyalarining sonini belgilaydi. Options xususiyatining qiymatlari setkaning turi (masalan, ustunlar orasida ajratuvchi chiziqlarga ega bo‘lgan setka turi) va uning xulq-atvorini (masalan, ustundan ustunga Tab klavishasi bo‘ylab o‘tish) o‘zgartirish imkonini beradi. Setkadagi ajratish chiziqlarining eng GridLineWidth xususiyatli tomonidan belgilanadi, aylantirish chiziqchalari esa ScrollBars xususiyati tomonidan qo‘shiladi. FixedCold va FixedRows xususiyatlari ustunlar va satrlarning aylantirilishini ta’qiqlab qo‘yish imkonini beradi, FixedColor xususiyati esa barcha ustun va satrlarga ma’lum rang beradi. DefaultDrawing xususiyatining true qiymati setka uyalarining ichidagilarini avtomatik tarzda chizib ko‘rsatadi, bunda uning foni, asosi va rangi yashirin tanlanadi. DefaultDrawing xususiyatining false qiymatini o‘rnatish uchun, setka uyalarini «qo‘lda» to‘ldirish uchun mo‘ljallangan OnDrawCell voqeasi qayta ishlatgichining yozilishini talab qiladi. DefaultColWidths va DefaultRowHeights xususiyatlari yordamida yashirin tanlanayotgan barcha ustunlar va satrlarning enini o‘rnatish mumkin. ColWidth va RowHeight xususiyatlari konkret ustun enini va konkret satr bo‘yini spetsifikatsiyalaydi. Dasturning ishlash paytida siz CellRect metodi yordamida biron-bir uyaning rasmini chizish uchun ma’lum sohani o‘z ixtiyoringizga olishingiz mumkin. MouseToCell metodi ustun raqami va sichqoncha kursori o‘rnatilgan satr uyasining koordinatalarini qaytarib beradi. Setkaning tanlab olingan uyasi Selection xususiyatining qiymati bo‘lib qoladi. Dastur bajarilish paytida qaysi satr setkaning ustki satri bo‘lishini aniqlash yoki TopRow xususiyati yordamida ko‘rsatilgan satrni ustki holatga qo‘yib qo‘yish mumkin. Qaysi ustun setkaning ko‘rinib turadigan ustuni bo‘lishini aniqlash uchun, LeftCol xususiyatidan foydalaning. VisibleColCount va VisibleRowCount xususiyatlarining qiymatlari setkaning ko‘rinib turgan ustunlari va satrlarining umumiy sonini spetsifikatsiyalaydi. Htlmage Shaklda grafik tasvir konteynerini yaratadi (bu bit obrazi, piktogarmma yoki metafayla bo‘lishi mumkin). Tasvirlar fayllari muharririning darchasi Picture xususiyati qiymatlari grafasidagi tugma bilan ochiladi. Konteyner o‘z o‘lchamlarini tasvirni to‘liq sig‘diradigan qilib o‘zgartirishi uchun, AutoSize xususiyatining true qiymatini o‘rnating. Kichikroq o‘lchamdagi dastlabki tasvir butun konteynerga cho‘zilib ketishi uchun, Stretch xususiyatining true qiymatini o‘rnating. Tasvirlar fayllarining dinamik yuklanishi va saqlanishi uchun, Picture ob’ekt xususiyatining LoadFromLile va SaveToFile metodlaridan quyidagi turlar yordamida foydalaning: Image->Picture->LoadFromFile(«»); Image->Picture->SaveToFile(«»); Shape Aylana va ellips, kvadrat va to‘g‘ri to‘rtburchak (burchaklarini yumaloqlash mumkin) kabi oddiy geometrik shakllarning rasmini chizadi. Tanlab olingan geometrik shaklning turini Shape xususiyati, rang va bo‘yash usulini Brush komponentasiga joylangan ikkita Color va Style xususiyatlari aniqlaydi. Shakllarning o‘lchamlarini ham tegishli xususiyatlar aniqlaydi. Vevel Xuddi iskana bilan o‘yilgandek xajmli ko‘rinadigan chiziqlar, bokslar yoki ramkalarniyaratadi. Komponenta chizayotgan ob’ektni Shape xususiyati aniqlaydi, Style xususiyatining qiymati esa ob’ekt ko‘rinishini o‘zgartirib, uni bo‘rtiq yoki botiq holga keltiradi. Foydalanuvchi shakl o‘lchamlarini o‘zgartirganda ham ob’ektning nisbiy holatini o‘zgarmas qoldirish uchun, Align xususiyatining true qiymatini o‘rnating. 6- variant 4- savol ga javob Elektron jadvallar hayotning har xil sohasida uchraydigan, avvalambor hisoblash va iqtisodiy masalalarni echishda, jumladan, berilganlarni tez oʻzgartirib turuvchi masalalarni tezkor ravishda qayta ishlab chiqishda, masalan, bank hujjatlari bilan ishlash kabi keng koʻlamli masalalarni yechishda qoʻllaniladigan oʻta quvvatli vosita hisoblanadi. Hisoblash elektron jadvalining dastlabki dasturi 1979-yili Visicals (Visiblencalculators-koʻrinib turuvchi kalkulyator) nomi bilan Software Arts firmasida chiqqan. Bu dastur Apple II kompyuteri uchun ishlab chiqilgan va koʻp jihatdan uning bozorda ommabopligi aniqlandi. 1981-yil IBM PS kompyuteri paydo boʻlishi bilan bu tipdagi kompyuterlar uchun elektron jadvallar ishlab chiqila boshlandi. Visicals va Supercals dasturlarining yangi koʻrinishlari paydo boʻldi, shu bilan birgalikda Microsoft-Multiplan firmasining birinchi amaliy dasturi paydo boʻldi va u elektron jadvallar yangi avlodining yorqin yulduziga aylandi. Hisoblashlar natijalarini koʻrgazmaliroq tasvirlash uchun joylashtirilgan grafik rejimlarining paydo boʻlishi, bu elektron jadval rivojlanishining navbatdagi qadami boʻldi. 1983-yil LOTUS firmasining 1-2-3 paketlari chiqib, kutilgandan ham ziyodroq muvaffaqiyatga erishdi. Ammo 1997-yil Microsoft firmasi tomonidan Excel dasturi taqdim etildi, u hozirgi kunda ham oʻz sinfidagi eng quvvatli dastur hisoblanadi. Shubha yoʻqki, Excel eng ommabop dasturlardan biridir. Bu dastur ixtiyoriy axborotni (matnlar, sonlar, sana va hokazolarni) qayta ishlab chiqish va saqlash imkonini beribgina qolmasdan, balki qilgan ishingiz natijasini bezash, koʻrgazmaliroq koʻrsatish va chop etish imkoniyatini beradi. Bunda siz WinWord dasturidagi tahrirlash vositalaridan foydalanishingiz mumkin. Dastlab Excelning ommaviy imkoniyatlarini oʻzlashtirish qiyin emas, ammo dasturning murakkabligi va imkoniyatlarining juda kengligi sababli ular bilan tanishish uzoq davom etishi mumkin, binobarin, aynan ish jarayonida uning yangi-yangi imkoniyatlarini koʻrish mumkin. 6- variant 5- savol ga javob Ushbu maqolada “Nashriyot tizimlari. Page maker dasturi.” mavzusida dars ishlanmasi keltiriladi. Yangi mavzu bayoni to’liq keltiriladi. Darsning takrorlash qismi, mustahkamlash qismlari topshiriqlari ham to’liq keltiriladi. Mustahkamlash qismida o’quvchilarni darsga bo’lgan qiziqishini yanada oshirish maqsadida “So’z o’yini” usuli ishlatiladi. Auditoriyada bajariladigan amaliy mashg’ulot topshirig’i ham berilgan.Ushbu maqolada “Nashriyot tizimlari. Page maker dasturi.” mavzusida dars ishlanmasi keltiriladi. Yangi mavzu bayoni to’liq keltiriladi. Darsning takrorlash qismi, mustahkamlash qismlari topshiriqlari ham to’liq keltiriladi. Mustahkamlash qismida o’quvchilarni darsga bo’lgan qiziqishini yanada oshirish maqsadida “So’z o’yini” usuli ishlatiladi. Auditoriyada bajariladigan amaliy mashg’ulot topshirig’i ham berilgan. Download 18.13 Kb.

Download 18.13 Kb.