|
Mulkchilik munosabatlarining mohiyati va iqtisodiy mazmuni. Mulkchilik shakllari
|
| bet | 4/6 | | Sana | 14.02.2024 | | Hajmi | 309,15 Kb. | | #156332 |
Bog'liq 3 MAVZU IQTISODIY TIZIM MODELLARI VA MULKChILIK I — копия3. Mulkchilik munosabatlarining mohiyati va iqtisodiy mazmuni. Mulkchilik shakllari.
Mulkchilik munosabatlari — bu mulkka egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf qilish hamda ishlab chiqarish natijalarini o‘zlashtirish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlardir
Mulkka egalik qilish — mulkdorlik huquqining uning egasi qo‘lida saqlanib turiishni bildiradi
Mulkdan foydalanish — bu mol - mulkning iqtisodiy faoliyatda ishlatilishi yoki ijtimoiy hayotda qo‘llanishidir. Bundan daromad olish yoki shaxsiy ehtiyojni qondirish maqsadi ko‘zda tutiladi.
Mulkni tasarruf etish — bu mol - mulkning taqdirini mustaqil hal qilishdir. Bu mulk ob'ektlarini sotish, meros qoldirish, hadya qilish, ijaraga berish kabi yo‘llar bilan ro‘y beradi.
mol - mulkni himoya qilish usullari.
mulk egalarining qonun bilan himoyalanadigan vakolatlari;
ishlab chiqarish vositalari va yaratilgan moddiy ne'matlarning muayyan shaxslarga tegishli ekanligi;
Mulkchilikning huquqiy me'yorlarini quyidagilar belgilab beradi:
Mulk ob‘yektlari — bu mulkka aylangan barcha boylik turlaridir.
ishlab chiqarish vositalari;
inson yaratgan moddiy va ma'naviy boyliklar;
tabiiy boyliklar;
Intellektual boyliklar;
insonning mehnat qilish qobiliyati bo‘lgan ishchi kuchi va h.k.
Bular :
Mulk sub'ekti — bu mulkiy munosabatlarning ishtirokchilari, ya'ni mulk ob'ekti va ishlab chiqarish natijalarini o‘zlashtirishda qatnashuvchilardir.
► • davlat (turli darajadagi hukumat va boshqaruv organlari);
► • korxonalar, xo‘jalik birlashma (uyushma)lari, jamoat va boshqa tashkilotlar
► • alohida kishilar va oilalar;
► • chet elliklar (xorijiy fuqaro, tashkilot va davlatlar
Ular:
Mulkchilik shakllarining tasniflanishi
"Bozor munosabatlarini rivojlantirishga qaratilgan O‘zbekiston iqtisodiyotining negizini xilma xil shakllardaga mulk tashkil etadi'"
Davlat mulki — bunda mulka egalik qilish va uni tasarruf etish davlat ixtiyorida bo‘ladi. Davlat mulkidan foydalanish huquqi ko‘pincha xo‘jalik yurituvchi sub'ektlarga beriladi.
Davlat mulki ikki darajada mavjud bo‘ladi:
|
| |
