Тоифалаш шарҳини тузиш қоидаси
1. Тоифалар бўйича маълумотларни тақсимлашнинг ягона усули мавжуд эмас.
2. Битта мини - гуруҳда тоифаларга ажратиш бошқа гуруҳда ажратилган тоифалардан фарқ қилиши мумкин.
3. Таълим олувчиларга олдиндан тайёрлаб қўйилган тоифаларни бериш мумкин эмас бу уларнинг мустақил танлови бўла қолсин.
Konseptual jadval ...tushunchalarga yondashuvlar | Tavsiflar, toifalar, xususiyatlar va boshqalar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B/BX/B jadvali
Bilaman
|
Bilishni xohlayman
|
Bilib oldim
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Ma’lumotlarni tahlil qilish, solishtirish va taqqoslashning yo‘l va vositalari
Venna diagrammasi
“SWOT – tahlil” jadvalining nomi inglizcha so‘zlarning bosh harflaridan tuzilgan:
Strengths – kuchli tomoni, tashkillashtirishning ichki manbalari mavjudligi nazarda tutiladi;
Weakness – kuchsiz tomoni yoki ichki muammolarning mavjudligi;
Opportunities – tashkillashtirishdan tashqarida rivojlanish uchun mavjud, imkoniyatlar;
Threats – tashqi muhitda tashkillashtirishni muvaffaqiyatiga ta’sir etuvchi xavf-xatarlar.
“SWOT - tahlil” jadvali
Qoidaga ko‘ra, SWOT – tahlil muvaffaqiyatiuni tashkillashtirishiga bog‘liq bo‘lmay,balki muhokamaning natijalari kelgusidagi aniq taklif va loyihalarni ishlab chiqishda hisobga olinishi mumkin. Bundagi ketma-ketliklar quyidagicha bo‘lishi kerak:
|
Tahlil tarkiblari
|
Natijalarni amalga oshirishning xususiyatlari
|
S
|
Kuchli tomonlari (tashkillashtirishningichki manbalari)
|
- barqaror rivojlanishning asosiy mexanizmi bo‘lib xizmat qiladi;
- yangi loyihalar asosi hisoblanadi;
- to‘siqlarni engib o‘tishining yo‘li bo‘lishi mumkin.
|
W
|
Kuchsiz tomonlari (tashkillashtirishning ichki muammolari)
|
- tashkillashtirish faoliyati aynan shularni engib o‘tishga yo‘naltirilgan bo‘lishi lozim;
- yangi loyihalar uchun eng muhim maqsad hisoblanadi;
- rivojlanish strategiyasini ishlab chiqishda albatta hisobga olinishi zarur
|
O
|
Imkoniyatlar (tashqaridan)
|
- moliyalashtirish va qo‘llab-quvvatlashning qo‘shimcha ko‘rsatkichi yoki tashqi manba bo‘lib xizmat qiladi,
- ular tashkillashtirishning maqsadi bilan yoki qanchalik murosaga kelishishi bilan qanchalik mos kelishini hisobga olish zarur bo‘ladi;
- yangi loyihalarning asosi yoxud hamkorlikni izlash manbasi bo‘lishi mumkin.
|
T
|
Xavflar (tashqaridan)
|
- Har bir yangi loyihada hisobga olinishi zarur;
- ularni engib o‘tish yoki betaraf etish yo‘llari ishlab chiqilishi kerak;
- ba’zida mantiqqa mos kelmaydigan “raqiblar” “ittifoqchilarga” aylanishi bo‘lishi mumkin.
|
3. Muammoni aniqlash, tahlil qilish va uni hal etishni rejalashtirishning yo‘llari va vositalari
“Нима учун?” чизмасини тузиш қоидалари
1. Айлана ёки тўғри тўртбурчак шакллардан фойдаланишни ўзингиз танлайсиз.
2. Чизманинг кўринишини - мулоҳазалар занжиринитўғри чизиқлими, тўғри чизиқли эмаслигини ўзингиз танлайсиз.
3. Йўналиш кўрсаткичлари сизнинг қидирувларингизни: дастлабки ҳолатдан изланишгача бўлган йўналишингизни белгилайди.
“Baliq skeleti” chizmasi
Tuzilmaviy-mantiqiy chizma “Pog‘ona”
Тузилмавий-мантиқий чизма “Поғона”ни қуриш қоидалари
1. “Поғона”ни тузиш жараёнида тизимли схеманинг таркибий қисми ва элементларини силжитиш мумкин – бу у ёки бу ҳолатни қайта фикрлаш имконини беради.
2. Агарда сиз ғояларни ишлаб чиқишда тор йўлакка кириб қолсангиз, у ҳолда бир-икки даража юқорига қайтинг ва муҳим нарсани унутмаганингизга ҳамда бошқача нимадир қилиш мумкин эканлигини кўриб чиқинг.
3. Сиз чапдан ўнгга ёзишга ўргангансиз. “Каскад” қуришни ўнгдан чапга қараб тузишга ҳаракат қилинг. Бунинг учун асосий ғояни чап тарафда эмас, балки ўнг тарафда жойлаштиринг.
“Nilufar guli” chizmasi
“Нилуфар” гули чизмасини тузиш қоидалари
Амалий нуқтаи назардан барча ғояларни ихчам деб тасаввур қилинг (битта-иккитаси билан чегараланинг), бу ҳам ақл учун фойдали машқ ҳисобланади.
Сизга катта қоғоз варағи зарур бўлади. Доимо ўзингиз мушоҳадаларингиз натижасини бир варақ қоғозда кўриш фойдали ҳисобланади. Қарама-қарши ҳолда эса сизга бир варақдан бошқасига сакраб юришингизга ва бунда зарурий бирор муҳим нарсани унутишингизга олиб келади.
Ўз-ўзини назорат қилиш саволлари:
Иқтисодий таълим тизимида магистрларни тайёрлашда илмий-тадқиқотчилик ишлари мазмуни.
Илмий тадқиқотларни амалга ошириш методологияси.
Махсус фанларни ўқитиш соҳасида илмий-тадқиқотларни амалга ошириш методларини тавсифланг.
Магистрлик диссертациясини бажариш методикаси мазмунини очиб беринг.
|
