87
Dunyo ta’limining so’nggi o’n yilliklardagi o’zgarishlari salmoqli, ammo shu
bilan birga bizni havotirlantiradi. Ushbu yangi narsalarning
ixtiro qilinishi bilan
odamlar ilgari duch kelmagan ko’plab yangi muammolariga duch kelmoqdalar. Har
kuni yangi ish turlari va hattoki butun kasbiy sohalar paydo bo’lmoqda, shuning
uchun an’anaviy tarzda o’qitadigan bilimlari va mahoratlari vaqt talablariga javob
berolmasligidan xavotirga tushmoqdalar. Agar biz an’anaviy ta’limning asosiy
maqsadi bilimlarni o’rgatish va bu bilimlardan fikrlash va ijod qilish uchun
foydalanish deb aytsak, STEAM yondashuvi bizni
olgan bilimlarni haqiqiy
ko’nikmalar bilan birlashtirishga o’rgatadi. Bu ta’lim oluvchilarga nafaqat ba’zi bir
g’oyalarga ega bo’lish, balki ularni amalda qo’llash va amalga oshirish imkoniyatini
beradi.STEAM ta’lim texnologiyasidan maktabgacha ta’lim tarbiya sohasida
foydalanilganda bolalar STEAM ta’lim muhitida bilimga ega bo’ladilar va darhol
undan foydalanishni o’rganadilar.
Shuning uchun, ular o’sib ulg’ayganlarida va hayotiy muammolarga duch
kelganda, atrof muhitning ifloslanishi yoki global iqlim o’zgarishi bo’ladimi,
bunday murakkab masalalarni faqat turli sohalardagi bilimlarga tayanib va
birgalikda ishlash orqali hal qilish mumkinligini tushunadilar. Bu erda faqat bitta
mavzu bo’yicha bilimga tayanish yetarli emasligini tushinadilar.
Bolalarni
STEAMga jalb qilish. Ushbu ta’lim maktabgacha yoshdan boshlab boshlanishi
kerak, shuning uchun dasturlarni bolalar bog’chalariga kiritish zarur.
STEM(STEAM) ta’lim tizimi orqali bolada kreativlik, qunt, qiziquvchalik vo
hozirgi kunda eng muhim bo‘lgan xususiyat – muammoni hal qilish (problem-
solving skills) qobiliyati shakllanadi.«STEM fikrlash» bolalikdan boshlanadi. Bola
yurishni bilmagan paytida ham jarayonlarning bog‘liqligi, ketma-ketligi va
ehtimollikni tushuna oladi. Ushbu xususiyatlar har tomonlama rag‘batlantirilishi
lozim. Sifatli kitob bolani STEM tizimiga olib kirishda kuchli vosita bo‘la oladi.
STEAM ta’lim texnologiyasi maktabgacha ta’limning asosiy ta’lim
shaklli
mashg’ulotlar jarayonidagi integratsiyalashuvni yuzaga olib chiqadi.STEAM ta’lim
texnologiyasini maktabgacha ta’lim-tarbiya sohasiga olib kirish nafaqat
88
maktabgacha ta’lim tizimida faoliyat yuritayogan mutaxxasislar va shu sohada
tehsil olayotgan oliy o’quv yurti talabalariga tanlov fan sifatida o’qitish ishlari
yo’lga qo’yilgan. Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim olayotgan talabalarning STEAM
ta’lim
texnologiyasidan
foydalanishlari
ta’limga
bo’lgan
qarashlarini
o’zgartirmoqda. Amaliy qobiliyatga e’tibor berib, talabalar o’zlarining irodasini,
ijodkorligini, moslashuvchanligini rivojlantiradi va atrofdagilar
bilan hamkorlik
qilishni o’rganadi.
Xulosa qilib aytganda, shuni ta’kidlashni istardikki, an’anaviy o’qitish
uslublari bilan taqqoslaganda, o’rta maktabdagi STEAM yondashuvi bolalarni
tajribalar o’tkazishga,
modellar tuzishga, mustaqil ravishda musiqa va filmlar
yaratishga, o’z g’oyalarini haqiqatga aylantirishga va yakuniy mahsulotni yaratishga
undaydi. Ushbu ta’lim yondashuvi bolalarga nazariya va amaliy ko’nikmalarni
samarali tarzda birlashtirishga va uzluksiz ta’lim tizimining barcha bosqichlarini
oson zabt etishga yordam beradi.
