|
9-ma’ruza. Mashinasozlikda yangi metall materiallar turidan foydalanish reja
|
| bet | 9/29 | | Sana | 01.08.2021 | | Hajmi | 0.81 Mb. | | #16425 |
Mexanik xususiyatlar.
Metallar va qotishmalarni mexanik xususiyatlari mustahkamlik, qattiqlik, egiluvchanlik, yopishqoqligi (vyazkost).
Bu xususiyatlar, turli ish sharoitlariga metall yaroqliligini hal qiluvchi ko'rsatkichlardir.
Mustahkamlilik – metall yukning ta'siri ostida chidamlilik qobiliyati.
Qattiqlik – metallning yuzasiga boshqa qattiq jismni joriy etishga qarshi turish qobiliyati. Agar po'lat listga ustidan kernerga bolg'acha urilsa, kichik teshik paydo bo'ladi, mis listida teshik katta bo'ladi. Bu po'lat misdan ko'ra qattiqroq ekanligini ko'rsatadi.
Elastiklik – bosma yukning olinishidan so’ng metallning shakli va o'lchamlarini tiklash xususiyati. Yuqori elastiklik qismlar – bu prujina va ressorlar, shuning uchun ular maxsus qotishmalardan tayyorlanadi. Po'lat misdan ko'ra ko'proq moslashuvchan (elastik) materialdir.
Plastiklik – metallning tashqi yukning ta'siri ostida shakli va o'lchamlarini o'zgartirish va bosim to'xtaganidan keyin yangi shakl va o'lchamlarni saqlash qobiliyati. Plastiklik – bu elastiklikning teskarisi. Plastika qanchalik katta bo'lsa, metall osonroq bolg’alanadi, shtamplanadi va prokatlanadi.
Vyazkost – metallning tez o'sib borayotgan yuklanishga qarshilik ko'rsatish qobiliyati, mo’rtlikka qarama-qarshi xususiyat. Misol uchun, chugun plastinkaga zarba berilsa u qulaydi, chugun mo’rt metalldir. Bunday xususiyat kop zarbalarga duch keladigan vagonlar, avtomobillar va boshqalarda ishlatiladi.
|
| |
