32
orasidagi farq - muntazam xatolikni xarakterlaydi. Bu uslub yuqori aniqlikdagi
o’lchashlarda ishlatiladi.
3.
Har
xil
xarakteristikaga
ega
bo’lgan,
lekin
bir
xil
fizikaviy prinsipda ishlaydigan apparatura yordamida o’lchash usuli. Bunda
o’lchash ko’p
marotaba takrorlanib, o’lchash natijalari muntazam statistika usuli
yordamida ham ishlanadi.
4.
O’lchash apparaturasini ishlatishdan oldin sinovdan o’tkazish. Bu usul
ham aniq o’lchashlarda ishlatiladi.
5.
Muntazam xatoliklarni keltirib chiqaruvchi sabablarni yo’qotish usuli.
Masalan: tashqi muhit temperaturasi o’zgarmas qilib saqlansa, o’lchash vоsitasini
tashqi maydоn ta`siridan himоyalash
maqsadida ekranlashtirilsa, manba
kuchlanishi turg’unlashtirilsa (stabillashtirilsa) va h.k.
6.
Muntazam xatolikni yo’qotishning maxsus usulini qo’llash: bu usul
nisbatan kengroq tarqalgan usullardan bo’lib, o’rin almashtirish, differensial usuli,
simmetrik kuzatishlardagi xatoliklarni kompensatsiyalash
usullari bunga misol
bo’la oladi.
Additiv va multiplikativ xatoliklar O’lchash vositalarining absolyut xatoligi
o’lchanadigan kattalikning o’zgarishiga bog’liq, shuning uchun ham absolut
xatolik ifodasi ikki tashkil etuvchidan iborat deb qaraladi. Masalan: absolut
xatolikning maksimal qiymati quyidagicha ifodalanadi:
Xatolikning birinchi tashkil etuvchisi o’lchanadigan
kattalikning
qiymatiga bog’liq bo’lmaydi va u
additiv xatolik deyiladi. Ikkinchi tashkil
etuvchisi esa o’lchanadigan kattalikning qiymati (o’zgarishi)ga bog’liq bo’lib,
multiplikativ xatolik deb ataladi.
