Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti radioelektron apparatlarni loyihalash va

21 
4- laboratoriya ishi. Radioqabul qiluvchi qurilmalar tarkibidagi aralashtirgich 
(smesitel) sxemasini modellashtirish 
Ishni bajarishdan maqsad: Radioqabul qiluvchi va uzatuvchi qurilmalar 
tarkibidagi aralashtirgich (smesitel) sxemasini tadqiq qilish uchun modellashtirish. 
Nazariy qism. Radioqabul qiluvchi qurilmalarda aralashtirgichdan 
antennalardan kelib tushayotgan radiochastotali signallarni oraliq chastota 
signaliga o zgartirish uchun foydalaniladi. Signallar chastotalarini o zgartirish 
tamoyili ikkita garmonik tebranishlarni ko paytirishdan iboratdir, ya’ni 
Y(t) = Y
m
*cosΩt va X(t) = X
m
*cosωt. 
Bunday holda, natijaviy tebranishlar quyidagicha aniqlanadi: 
Z(t) = 0,5Y
m
*X
m
(cos(Ω – ω)t + cos(Ω + ω)t) (1) 
Bu tebranishlar (Ω – ω) va (Ω + ω) chastotali tebranishlarning yig indisi 
hisoblanadi. Filtr yordamida 1-ifodadagi u yoki boshqa tashkil etuvchini belgilab, 
juda past yoki juda yuqori chastotali tebranishlarni hosil qilinadi. Bunday 
algoritmni amalga oshiruvchi chastota o zgartirgichning sxemasi 4.1-rasmda 
ko rsatilgan. 
4.1-rasm. Ko paytirgich asosidagi o zgartirgich sxemasi 
Sxema ikkita X(t) va Y(t) garmonik tebranishlar manbasidan, M 
ko paytirgichdan, modellashtirish rejimini ulash uchun Z ulagichdan, nazorat-
o lchash asbobidan va 3,18 kGs atrofidagi rezonans chastotali filtrdan tashkil 
topadi. 

22 
Aralashtirgich sxemasini modellashtirish uchun funksional generatorni 
sozlash, ko paytirgich va filtrning kirish signallari ossilogrammasi 4.2 va 4.3-
rasmlarda ko rsatilgan.
4.2-rasm. Funksional generatorni sozlash 
4.3-rasm. Ko paytirgich(A) va filtr (V) kirishidagi
signal ossillogrammasi

Download 2,25 Mb.