Xamma bezlarning asosiy kismi epiteliy to’qimadan tuzilgan. Bezlarning
vazifasini bezlar tuzumining asosini tashkil kilgan epiteliy
to’qimaning hujayralari bajaradi. Bezlar ikki gruppaga bo’linadi:
1.Ekzokrin bezlar
2.Endokrin bezlar
Ekzokrin bezlar. Odam va hayvonlar organizmidagi bezlarning ko’p qismini tashqi sekresiya bezlari tashkil etadi. Ular o’z maxsulotini ovqat hazm qilish sistemasining ichki bo’shlig`iga va nafasi yo’llariga chiqaradi. Demak, bunday bezlar sekret ishlab chiqarish xususiyatiga ega bo’lgan hujayralardan tashqari, chiqaruv kanallari sistiyemasiga ham ega. Bezlarning maxsuloti har xil bo’lib, tarkibi jihatidan bir-biridan farq qiladi. Bez qaysi organda joylashgan bo’lsa, shu organning bajaradigan fiziologik vazifasi ta’minlanishida aktiv ishtirok etadi. Ma’lum bo’lishicha, tashqi sekresiya bezlari juda xilma-xil bo’lib, ular tuzilishi, sekresiya qilish usullari (sekresich tiplari), sekretining tarkibi va tashqariga chiqarish yo’llari bilan bir-biridan farq qiladi. Tashqi sekresiya bezlarini o’rganishda har xil klasiffikasiyalardan foydalaniladi (1-sxema).
1-sxema
|
