|
I. O‘quv faninng dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o‘rniBog'liq 83590 (1) ШАХСИЙ РЕЖА KITOBCHA, истиқболли режа З.Бозоров, Informatika 7-sinf. 1-Mavzu axborot tushunchasi va bilish haqid, AXBOROT TUSHUNCHASI VA BILISH HAQIDA, 7-sinf, Ta`lim muassasasi menejmenti Reja, Pedagogik mahorat. Mavlonova, Sinfdan tashqari o‘qish uchun mavzular bo‘yicha badiiy asarlar ro‘yxatini tuzish, TUG’ILISH DAVRI INQIROZI, 6277 403 5112000-Жисмоний маданият узбек 2021, “Bir million dasturchi”, 1-mavzu amaliy hemis, 8742dd91-7cd2-429e-adb3-a15c062acb18, 270dc967-8e4e-40e0-8914-aa118f3de539, kerio-control-userguideI. O‘quv faninng dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o‘rni
O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidentining 2016-yil 13-maydagi
“Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universitetini
tashkil qilish to‘g‘risida”gi farmoni (PF-4947) mazmunidan kelib chiqqan holda
turkiy tillarning fonetik, leksik, grammatik xususiyatlarini yoritish, turkiy tillarning
morfologik, tipologik o‘ziga xosliklarini umumlashtirish, elementar va kompleks
morfologik birliklarni ajratish; turkiy tillarning umumtaraqqiyot va xususiy
taraqqiyot bosqichlarini o‘rganish, turkiy tillar tasnifi, tasniflashdagi asosiy
mezonlarni aniqlash; turkiy tillarning shakllanishi, oltoy tillari orasidagi o‘rnini,
turkiy tillarning mo‘g‘ul, tungus-manchjur, ugor-fin tillari bilan munosabatini
yoritish; turkiy tillarni tasniflashda fonetik, geografik, etnik tarkib mezonlarining
mohiyatini belgilash o‘zbek tili taraqqiyot qonuniyatlarini yoritishda dolzarbligini
saqlab qolmoqda.
II. O‘quv fanining maqsadi va vazifasi
Fanni o‘qitishning maqsadi turkiy tillarning grammatik xususiyatlarini
fonetik, leksik xususiyatlarni qamragan holda yoritish, turkiy tillarning morfologik,
tipologik o‘ziga xosliklarini ajratish, umumlashtirish, turkiy tillarning
umumtaraqqiyot va xususiy taraqqiyot bosqichlarini o‘rganish, umumtaraqqiyot
bosqichiga oid xususiyatlarning hozirgi turkiy tillarda ifodalanish darajasini
belgilashdan iborat.
Fanni o‘qitishning vazifalari turkiy tillar tasnifini, fonetik, leksik, morfologik,
tipologik o‘ziga xosliklarini qiyosiy planda yoritish, turkiy tillarning
umumtaraqqiyot bosqichi hamda keyingi taraqqiyot xususiyatlarini o‘rganish, shu
asosda
turkiy
tillarga
xos
fonetik,
leksik,
grammatik
xususiyatlarni
umumlashtirish, qadimgi grammatik shakllarni, leksik birliklarni aniqlashdan
iborat.
Fan bo‘yicha talabalarning bilim, ko‘nikma va malakalariga quyidagi
talablar qo‘yiladi. Talaba:
– “Turkiy tillar qiyosiy-tarixiy grammatikasi” fanining predmeti, obyekti,
maqsadi, vazifalari va metodlari, turkiy tillar fonetikasi, leksikasiga,
grammatikasiga oid nazariy va amaliy masalalar, turkiy tillar oilasiga mansub tillar
va ularning joylashish hududi, turkiy tillarning grammatik xususiyatlarini
qiyoslash,
fonetik,
leksik
xususiyatlari,
umumtaraqqiyot
bosqichidagi
xususiyatlarning hozirgi turkiy tillar grammatik tizimida aks etish darajasi; turkiy
tillarning agglyutinativ tabiati, turkiy tillarning morfologik kategoriyalari; sintaktik
kategoriyalar haqida tasavvurga ega bo‘lishi;
–Turkiy tillar grammatikasini o‘rganishda qiyosiy-tarixiy metodni
qo‘llashni, diaxron va sinxron aspektda tahlil qilishni, turkiy tillarda so‘z yasash
tizimini; morfologik qayta bo‘linishni; etimologik tahlillarni, turkiy tillar
grammatikasiga oid nazariy ma’lumotlarni bilishi va ulardan foydalana olishi;
– Turkiy tillar qiyosiy-tarixiy grammatikasining turkiy tillar shakllanishi va
keyingi taraqqiyot bosqichlarini tahlil qilishdagi ahamiyatini asoslash, til birliklari
va nutq birliklarining turkiy tillarga xos grammatik munosabatini tahlil qilish,
qadimgi davrlarga xos tarixiy shakllarning hozirgi turkiy tillardagi ko‘rinishlarini
farqlash,
leksemalarning
fonetik,
semantik,
grammatik
strukturasidagi
o‘zagarishlarni aniqlash ko‘nikmalariga ega bo‘lishi kerak.
|
| |
