Turkiy tillar fonetikasi, leksikasi va grammatikasini rekonstruksiyalash
tamoyillari. Turkiyshunoslikdagi etimologik tadqiqotlarning
grammatik tizimni
yoritishdagi o‘rni.
IV. Amaliy mashg‘ulotlar bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Amaliy mashg‘ulot talabalarni turkiy tillar qiyosiy-tarixiy grammatikasiga
doir ma’lumotlar bilan mustaqil tanishishga, turkiy tillarni o‘zaro qiyoslash nuqtayi
nazaridan tahlil qilishga va talqin etishga yo‘naltiradi. Talabalar to‘plagan
bilimlarini dars vaqtida munozara yoki ma’ruza ko‘rinishida himoya qiladilar.
Amaliy mashg‘ulotlarda
turkiy tillar oilasi, morfologik-sintaktik, leksik
xususiyatlari, turkiy tillarning umumtaraqqiyot
hamda xususiy taraqqiyot
bosqichiga xos jihatlarni o‘rganadilar.
Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha kafedra professor-
o‘qituvchilari tomonidan ko‘rsatma va tavsiyalar ishlab chiqiladi. Unda talabalar
ma’ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim va ko‘nikmalarini
amaliy tahlil orqali
yanada boyitadilar. Shuningdek, darslik va qo‘llanmalar asosida talabalar
bilimlarini
mustahkamlashga erishish, tarqatma materiallardan foydalanish, ilmiy
maqolalar
va tezislar chop ettirish, matn ustida ishlash, mavzular bo‘yicha
ko‘rgazmali qurollar tayyorlash, test savollari tuzish tavsiya etiladi.
Amaliy mashg‘ulot uchun tavsiya etiladigan mavzular:
1. Turkiy tillar haqida umumiy ma’lumot.
2. “Turkiy tillarning qiyosiy-tarixiy grammatikasi” fanining asosiy masalalari.
3. Turkiy tillar tasniflsh mezonlari.
4. Turkiy tillarning fonetik xususiyatlari.
5. Turkiy tillarda unlilar tizimi. Singarmonizm hodisasi. Ikkilamchi cho‘ziqlik.
6. Turkiy tillarda undoshlar tizimi.
7. Turkiy tillarning umumiy grammatik xususiyatlari.
8. Turkiy tillarning agglyutinativ tabiati.
9. Turkiy tillarning morfologik xususiyatlari.
10. Grammatik ko‘plik tushunchasining ifodalanishi.
11. Turkiy tillarda kelishiklar tizimi.
10.Turkiy tillarda so‘zlarni turkumlarga ajratish mezonlari.
11.Ot turkumiga xos grammatik kategoriyalar. Ot yasalishi.
12.Sifat va uning grammatik xususiyatlari.
13.Son. Turkiy tillarda miqdorning ifodalanishi.
14. Olmoshlarning grammatik xususiyatlari.
15. Fe’l va unga xos grammatik kategoriyalar.
16. Fe’l yasalishi.Fe’l yasovchi affikslar taraqqiyoti.
17.Turkiy tillarda affiksal morfemalar taraqqiyoti.
18.Turkiy tillarning leksik taraqqiyoti.
19. 22.Iste’mol doirasi chegaralangan so‘zlar.
20.Turkiy tillarning sintaktik xususiyatlari.
21.So‘z birikmasi va uning turlari.
Izoh:Mazkur ro‘yxatdagi mavzulardan amaliy mashg‘ulotlar uchun
ajratilgan soatlar hajmiga
mos holda tanlab foydalanish, mavzuga doir
adabiyotlarning mavjudligiga e’tibor berish tavsiya etiladi.