| Laboratoriya ishi.
«Nukleoproteinlarning tarkibiy qismiga sifat reaksiya».
Nukleoproteinlar qisman gidrolizlaganda, ular oqsil va nuklein kislotalarga parchalanadi. To‘liq gidroliz natijasida nuklein kislotalar quyidagi tarkibiy qismlarga parchalanadi:
|
Nuklein kislotlar (polinukleotidlar)
|
|
|
Mononukleotidlar
|
|
Purinli yoki pirimidinli
asoslar
|
Riboza yoki
dezoksiriboza
|
Fosfor
kislota
|
Ish tartibi. 1. Gidroliz. Keng probirkaga 0,5 g hamirturush (achitqi), ustiga 4 ml 10% li sulfat kislota solinadi va probkali qaytar xolodilnik (muzlatgich) bilan birlashtiriladi (25-30 sm uzunlikdagi shisha nay). Moslama asbest turli isitgichda yoki qum hammomida bir soat davomida qaynatiladi.
Bir ozdan so‘ng gidroliz to‘xtatiladi, suyuqlik sovitiladi va filtr qog‘oz orqali o‘tkaziladi. Filtrdan o‘tgan suyuqlik tarkibidagi gidroliz mahsulotlari sifat reaksiyalar yordamida aniqlanadi.
2. Polipeptidlarni aniqlash uchun biuret reaksiyasi, 5 tomchi gidrolizatga 10 tomchi 10% li natriy gidroksid eritmasi va bir tomchi mis sulfat eritmasi solinadi. Suyuqlik binafsha tusga kiradi.
3. Purin asoslariga kumush sinamasi, 10 tomchi gidrolizat bir tomchi konsentrlangan ammiak eritmasi bilan neytrallanadi. So‘ng unga 5 tomchi 1% li kumush nitrat eritmasi solinadi. 3-5 daqiqa o‘tgach purin asoslarining (adenin va guanin) kumushli birikmalari ipir-ipir cho‘kmaga tushadi. CHo‘kma qoramtir tusga kiradi.
4. Riboza va dezoksiribozaga Tromer reaksiyasi. 5 tomchi gidrolizatga 10 tomchi 30% li natriy gidroksid va 1-3 tomchi 7% li mis sulfat eritmasi solinadi. Eritmalar aralashtirilib, uning yuqori qismi qizdiriladi. Eritma qaynashi bilan qizil rangli mis (I) oksid hosil bo‘ladi. Bu cho‘kma ribozaning oksidlanishi va mis (II) gidroksidning qaytarilishi oqibatida mis (I) oksid hosil bo‘lishiga bog‘liq.
5. Fosfor kislotaga molibden reaksiyasi. 5 tomchi gidrolizatga 20 tomchi molibden reaktividan solib, bir necha daqiqa alanga yuzasida qaynatiladi. Gidrolizat tarkibida fosfor kislota bo‘lgani uchun eritma och fosfor-molibden kompleks birikmasi cho‘kmaga tushadi.
12(NH4)2MoO4 + N3RO4 + 21NNO3 → (NH4)3RO4∙12MoO3 + 21NH4NO3 + H2O
fosfornomolibden
ammoniy
| 