• TARMOQ TOPOLOGIYASI Tarmoqda kompyuterlarning ulanish va joylashish tartibi tarmoq topologiyasi
  • Umumiy shina (bus) topologiyasi
  • Umumiy shina” topologiyasini qo’llashning avzalliklari
  • Yulduz” topologiyasini qo’llashning avzalliklari
  • Asosiy kamchiligi
  • Mazkur topologiyani qo’llashning avzalliklari
  • Paket turi DCE → DTE




    Download 2,35 Mb.
    bet6/9
    Sana21.05.2024
    Hajmi2,35 Mb.
    #247788
    1   2   3   4   5   6   7   8   9
    Bog'liq
    Amaliyot
    Tabiiy resurslar va ularning tasnifi, Ahmad Yassaviy, osnovy psihologicheskogo konsultirovaniya metod.posobie KFU (1), Excel dasturidagi 201 mohirlik (@ExcelDarsBot), 14-MAXSUS MAKTABI INTERNATI YIGMA JILD, Abdullayev Sardor kurs ishi m, Paythonda siklik operatorlar
    Paket turi

    DCE → DTE

    DTE → DCE

    Xizmat

    VC

    PVX

    Super Setup-ga qo'ng'iroq qilish

    Kiruvchi qo'ng'iroq

    Qo'ng'iroq so'rovi




    X







    Ulangan oʻyinga qoʻngʻiroq qiling

    Qo'ng'iroq qabul qilindi




    X







    Aniq ko'rsatish so'rovi

    So'rov ko'rsatkichini tozalash




    X







    Tasdiqlash shahrini tozalash

    Tasdiqlash shahrini tozalash




    X




    Ma'lumotlar va uzilish yoki Currput

    Ma'lumotlar

    Ma'lumotlar




    X

    X




    To'xtatish

    To'xtatish




    X

    X




    Uzilishni tasdiqlash

    Uzilishni tasdiqlash




    X

    X

    Oqimni boshqarish va qayta o'rnatish

    RR

    RR




    X

    X




    RNR

    RNR




    X

    X




    REJ

    REJ




    X

    X




    Qayta tiklash ko'rsatkichi

    So'rovni tiklash




    X

    X




    Tasdiqlashni tiklash

    Tasdiqlashni tiklash




    X

    X

    Qayta ishga tushirish

    Qayta ishga tushirish ko'rsatkichi

    So'rovni qayta ishga tushirish

    X










    Tasdiqlashni qayta ishga tushiring

    Tasdiqlashni qayta ishga tushiring

    X







    Diagnostik

    Diagnostik




    X







    Roʻyxatdan oʻtish

    Ro'yxatdan o'tishni tasdiqlash

    Ro'yxatdan o'tish so'rovi

    X







    TARMOQ TOPOLOGIYASI
    Tarmoqda kompyuterlarning ulanish va joylashish tartibi tarmoq topologiyasi deb ataladi. Tarmoqning besh turdagi topologiyalari farqlanadi:

    • umumiy shina;

    • yulduz;

    • halqa;

    • yacheykali;

    • aralash.

    Umumiy shina (bus) topologiyasi
    Bu holda barcha kompyuterlar ma’lumotlar shinasi deb nomlangan bir kabelga ulanadi. Paket tarmoqning bu qismiga ulangan barcha kompyuterlar tomonidan qabul qilinadi. Tarmoq tezligi ko’p jihatdan umumiy shinaga ulangan kompyuterlar soni bilan belgilanadi. Bu kompyuterlar soni qancha ko’p bo’lsa, tarmoq shuncha sekin ishlaydi. Bundan tashqari, bunday topologiya, bir necha kompyuterlar tarmoqqa bir vaqtda ma’lumot uzatishga harakat qilgan vaqtda, turli kolliziyalar vujudga kelishiga sabab bo’ladi.

    4-rasm . Umumiy shina topologiyasi.
    Kolliziya – tarmoq ishi vaqtida sodir bo’luvchi normal holat. Kolliziyani taxlil qilish va bartaraf etish uchun barcha kompyuterlar kabelda payo bo’luvchi signallarni o’rganadilar.
    Agar uzatilayotgan va qabul qilinayotgan signallar bir-biriga mos kelmasa, kolliziya mavjudligi qayd etiladi. Kolliziyani sezgan kompyuterlar tarmoqqa 32-bitli jam - ketma-ketlik deb ataluvchi xabarni jo’natadi. Tarmoqqa ulangan kompyuterlar soni ortgan sari kolliziya paydo bo’lish ehtimolligi ortadi.

    5-rasm. Kolliziya holati.
    Umumiy shina” topologiyasini qo’llashning avzalliklari:

    • kabel tejaladi;

    • oson kengaytiriladi;

    • soda va kafolatli.

    Asosiy kamchiliklar:

    • Kabelning ishdan chiqishi tarmoq ishini to’xtatadi;

    • Ma’lumotlarning ko’pligi o’tkazish qobiliyatini pasaytiradi;

    • Tarmoqda kompyuterlar soni ortishi kolliziya paydo bo’lish htimolligini oshiradi.

    • Har bir kompyuter tarmoq bo’ylab uzatiluvchi ma’lumotlarni olishi mumkin.

    Yulduz topologiyasi
    Yulduzsimon topologiyadan foydalanilganda tarmoqning barcha kompyuterlaridan chiquvchi kabellar markaziy kommutator yoki konsentratorga ulanadi. Biror kompyuterdan boshqasiga jo’natilgan barcha paketlar shu qurilma orqali yetib boradi. Bunda ham passiv, ham aktiv konsentratordan foydalanish mumkin. Kompyuter va konsentrator o’rtasidagi aloqa uzilishi tarmoqning qolgan qismi ishiga ta’sir etmaydi. Agar konsentrator ishdan chiqsa tarmoq ishi to’xtaydi. Yulduz topologiyasi orqali lokal tarmoqlarni ham bir-biriga ulash mumkin.

    6- rasm. Yulduz topologiyasi.
    Yulduz topologiyasi ishdan chiqqan elementlarni qidirishda qulay: kabel, taroq adapter yoki razyomlarning nosozligi oson aniqlanadi. “Yulduz” “umumiy shina” dan yangi qurilmalarni ulashda ancha qulaylik tug’diradi. Uzatish tezligi 100 va 1000Mbit/s tarmoqlar “yulduz” topologiyasi orqali qurilganini ham hisobga olish lozim.Agar “yulduz”ning markazida konsentrator joylashgan bo’lsa, tarmoqning mantiqiy topologiyasi “umumiy shina”ga ozgaradi.
    Yulduz” topologiyasini qo’llashning avzalliklari:

    • Yaratish va boshqarish soddaligi;

    • Tarmoqning yuqori ishonchliligi;

    • Tarmoq ichida uzatiluvchi ma’lumotning yuqori darajada himoyalangani (agar yulduzning markazida kommutator joylashgan bo’lsa).

    Asosiy kamchiligi – konsentratorning ishdan chiqishi butun tarmoq ishini to’xtatadi.
    Halqa topologiyasi (ring)
    Halqali topologiyadann foydalanilganda tarmoqning hamma kompyuterlari yagona halqasimon kabelga ulanadi. Paketlar halqa bo’ylab bir yo’nalishda tarmoqqa ulangan kompyuterlarning tarmoq platalari orqali uzatiladi. Har bir kompyuter signalni kuchaytirib, halqa bo’yicha uzatadi.

    7-rasm .Halqa topologiyasi.
    Halqa topologiyasining markerli usulda tashkil etishni ko’rib chiqamiz. Marker ikkilik razryadlarining boshqaruv ma’lumotlaridan iborat ma’lum ketma-ketligini tashkil etadi. Agar tarmoq qurilmasi markerga ega bo’lsa, unda ma’lumotni tarmoqqa uzatish huquqi bo’ladi. Halqa ichida faqat bitta marker bo’lishi mumkin.Ma’lumotlarni uzatishga tayyorlanayotgan kompyuter tarmoqdan markerni olib ma’lumotni halqa bo’ylab uzatadi. Har bir kompyuter ma’lumotlarni keying kompyuterga uzatadi toki u adresatga yetib bormaguncha. Ma’lumotni qabul qilgan adresat uni yuborgan kompyuterga axborot yetib kelganligini tasdiqlovchi xabar jo’natadi, ma’lumotni jo’natgan kompyuter yangi marker xosil qiladi va uni tarmoqqa uzatadi.

    • Mazkur topologiyani qo’llashning avzalliklari:

    • umumiy shinadan ko’proq hajmdagi ma’lumotlarga xizmat ko’rsatadi;

    • har bir kompyuter takrorlovchi hisoblanadi: u signalni keying kompyuterga uzatishdan avval uni kuchaytiradi va tarmoq o’lchamlarini kengaytirish imkonini yaratadi;

    • tarmoqqa kirishda turli imtiyozlarni berish imkoniyati; yuqori imtiyozga ega kompyuter markerni uzoqroq vaqt ushlab turishi va ko’proq ma’lumot uzatishi mumkin.

    • Kamchiliklari:

    • tarmoq kabelining ishdan chiqishi butun tarmoqning ishdan chiqishiga ollib keladi;

    • istalgan kompyuter tarmoq orqali uzatiluvchi ma’lumotlarni olish imkoniga ega.


    Download 2,35 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9




    Download 2,35 Mb.