Andijon mashinasozlik instituti iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot yo’nalishi 3-kurs k-0920-guruh talabasi obidov ibrohimjonning pul va banklar fanidan mustaqil ishi

Mavzu:kreditning zarurligi funksiyalari turlari va shakllari

Kredit – so’zi lotincha CREDIT so’zidan olingan bo’lib ishonch degan ma’noni anglatadi. Kredit – bu pul va tovar shaklidagi resurslarni qaytarib berishlik, muddatlilik va foiz to’lashlik shartlari asosida berish natijasida yuzaga keladigan qiymatning harakatidir.
Kredit munosabatlarining subekti bo’lb kreditor va kredit oluvchi hisoblanadi.
Kreditning obyekti bo’lib esa pul va tovar hisoblanadi.

Kredit xo’jalik yurutuvchi sub’ektlarning faoliyatini rivojlantirish imkonini beradi.
Kredit mamlakatning eksportning salohiyatini yuksaltirish imkonini yaratadi.
Kredit iqtisodiyotdagi to’lovning uzluksizligini ta’minlash imkonini beradi.
Kredit davlatning o’z funksiyalarini bajarilishini ta’minlashda muhim o’rin tutadi.
Kredit aholining turmush farovonligini ta’minlash imkonini beradi.

Bank krediti – u pul egalari banklar va mahsus kredit muassasalari tomonidan qarz oluvchilarga pul shaklida beriladi(tadbirkorlar,davlat uy xo’jaligi sektori)
Tijorat krediti – bu hozirgi davrda to’lovlarni kechiktirish asosida sotilishiga aytiladi. Tijorat kreditining obyekti tovar hisoblanadi. Tijorat kreditining foizi ko’pincha bank kreditidi foizidan past bo’ladi
Davlat krediti – bunda davlat pul mablag’lari qarzdori aholi va xususiy biznes esa kreditorlari bo’lib chiqadi. Bu shaklda avvalo davlat byudjeti kamomadini qoplash uchun foydalaniladi.

Ipoteka krediti – ko’chmas mulklar hisobiga uzoq muddatga beriladi.
Iste’mol krediti – xususiy shaxslarga avvalo uzoq muddat foydalanadigan iste’mol tovarlari (mebel;avtomobil;tevavizor va boshqalar) sotib olish uchun ma’lum muddatga beriladi
Xalqaro kredit – tovar yoki pul (valyuta) shaklida beriladi. Kreditor va qarz oluvchilar banklar, xususiy firmalar, davlat, xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar hisoblanadi

Kredit 3 ta funksiyani bajaradi.
Haqiqiy pullarni kredit operatsiyalari orqali almashtirish funksiyasi.
Qayta taqsimlash funksiyasi – kredit vositalari vaqtincha bo’sh turgan mablag’larni unga muxtojlar foydasiga qayta taqsimlanadi.
Kredit muomala vositasini yaratish funksiyasi.
Kreditning 3 ta muomala vositasi bor.
1) vaskel 2) benknote 3) chek

Kredit muddatiga ko’ra 3 turga bo’linadi;
Qisqa muddatli, o’rta muddatli va uzoq muddatli kreditlar
Qisqa muddatli kreditlar asosan 1 yilgacha muddatga beriladi.
O’rta muddatli kreditlar 1-3 yilgacha beriladi. Ayrim mamlakatlarda kreditlarning muddatlariga ko’ra farqlanish mavjud. Misol qilib oladigan bo’lsak AQSH da 1-8 yilgacha beriladigan kreditlar o’rta muddatli kreditlar hisoblanadi.
Uzoq muddatli kreditlar esa 3 yildan ortiq muddatga beriladi

Kreditlar ta’minlanganligiga ko’ra 3 turga bo’linadi
To’liq ta’minlangan kreditlar bunda kreditning ta’minoti kreditning asosiy qarz summasi va uning foizini qoplashga yetadi.
Qisman ta’minlangan kreditlar bunda kreditlarning ta’minoti kreditning asosiy summasi va foizini qoplashga yetmaydi.
Ta’minlanmagan kreditlar bu kreditlar ishonchli yoki blankli kreditlar deyiladi. Bu kreditlar yuqori darajada to’lov qobilyatiga ega bo’lgan ishonchli mijozlarga beriladi.

Kredit bahosiga ko’ra quyidagi turlarga bo’linadi
Arzon kreditlar bu kreditlarning foiz stavkasi ssuda kapitali bozorida shakllanadigan foiz stavkasidan past bo’ladi
Qimmat kreditlar bu kreditlarning foiz stavkasi ssuda kapitali bozorida shakllangan foiz stavkasidan yuqori bo’ladi.
Tekin kreditlar, bu kreditlarning foizi yo’q
(Ssuda – moddiy boyliklar garovi hisobiga foiz to’lash va qaytarib berish sharti bilan muayyan muddatga qarzga beriladigan pul yoki moddiy boylik)

Download 0.59 Mb.