-rasm. a) - po‗lattalyuminli simlarni montaj qilishda o rab cho ‗zinchoq siqib

34
 
2.4.14-rasm. HL simlarini payvandlash uchun moslama: a) Mos energiya 
payvandlash qisqichlari; b) Payvandlash to‗pponchasi; 1 – qisuvchi qurilma; 2–
payvandlanadigan simlar uchlari; 3 – termitli patron; 4 –ag‗dariladigan himoya
shitoki; 5 –prujinalar; 6 – tayanch ilgagi. 
Soha energiya qurilishida portlatib simlarni ulash jarayonini yaratgan 
va bu jarayon texnika xavfsizligiga rioya qilgan holda bajarilsa maqsadga 
muvofiq bo‗ladi. 
Tayanch va traversalarni zaminlash. HL kuchlanishlariga ko‗ra, HL 
tayanchlari qanday materialdan yaratilishiga va qanday hududdan trassa 
o‗tishiga ko‗ra traversalarni zaminlash talablari amalga oshirilishi 
aniqlangan. 
1000 V dan yuqori kuchlanishli HL lari zaminlanishi kerak: a) - 6-35 
kV temir-beton va metalli HL tayanchlarni: tushirish zaminlash sifatida 
temir-beton tayanchlarning barcha ko‗ndalang armatura elementlaridan 
foydalanish zarur, ular o‗zaro metalli va еrga ulangan bo‗lishi kerak; b) - 
temir beton, metalli va yog‗och tayanchlarning barcha turlaridagi liniya 
kuchlanishlarida, o‗rnatilgan yashindan himoyalagich yoki osma tros; v) - 
barcha turdagi tayanchlarda, o‗rnatilgan kuch va o‗lchov tansformatorlari, 
ajratgichlar, saqlagichlar yoki boshqa apparatlar travers va troslarga 
mahkamlanadi. 
Zaminlash qurilmalar qarshiligi 0,05 Om, deb qabul qilingan. Temir 
betonli tayanchlar liniyalarda, tayanchlarga erlangan armaturalar yoki 
tushayotgan zaminlagichlar mahkamlanadigan izolyatorlar detallariga 
mahkamlanadi. 
Biriktirish, payvandlash yoki boltli zich siqish bilan bajariladi. 
HL zaminlashlar odatda 0,5 m chuqurlikda joylashgan bo‗lishi 
kerak, haydaladigan еrlarda (dalalarda) 1 m. Agar tayanchlarni tog‗ 
qoyalarida o‗rnatishga to‗g‗ri kelsa zaminlash no‗rinni joylashtirishga 

35
ruxsat byeriladi, shu ochilgan qatlam tagiga qoya ustida qatlam qalinligi 
0,1 m dan kam bo‗lmasligi kerak. 
Havo liniya simlarini tortish va osilish o‗qini rostlash. 
Simlar tortilishi tortish mexanizmlari traktorlar va lebyodkalar 
yordamida bajariladi. Simlarni tortishda simlar ulanish joylari montaj 
roliklardan o‗tishikuzatilishi zarur, simlar uralib qolishini bartaraf qilish 
uchun yo‗llarning o‗tishi, osma bilan kesishish joylarida ishorachilar 
biriktirilishi kerak. 
Simlarni tortishda ularning osilish o‗qi rostlanadi, tayanchlardagi 
osma simlarga va simning pastki osilish ulanish nuqtasi 
f
- to‗g‗ri chiziq 
oraliq masofasi hisoblanadi. Osilish o‗qini rostlash jarayoni montaj grafigi 
bo‗yicha havoning haroratini o‗lchash holatdagi haroratiga, simning 
markasi va osmaning uzunligiga mos ravishda bajariladi. 
Simlarning osilish o‗qini o‗lchash har xil usullarda bajarilishi 
mumkin. Ko‗pincha, bu maqsad uchun oddiy moslama - cho‗ntak 
balandlikni o‗lchagich qo‗llaniladi (2.4.15-rasm). Bu asbob yassi quticha -
1, teng tomonli trapetsiya shakliga ega, uning yuqori qismida nazorat qilish 
teshiklari - 2 mavjud, asosiga shisha o‗rnatilgan, uning yuzasida ikkita 
belgi - 3 yuqorigi va pastki - 4. 
Balandligi o‗lchanadigan obyekt balandligi N, ko‗zatuvchi qulda 
ko‗z balandligida ko‗tarib, asbobni ushlagan holda nazorat qilish teshigini 
ko‗ziga to‗g‗rilab L masofaga obyektdan uzoqlashiladi, bunda asbob 
shishasidagi yuqorigi belgi obyektning yuqrigi uchiga, pastkisi esa - uning 
asasi bilan chegaralanadi. Asbobning shishadagi geometirik belgilar 
ulchamlari bajarilishi, H = L/2 ga teng. Asbobda masofa L ni o‗lchash 
xech qanday muammo tug‗dirmaydi. 
 

Download 5,59 Mb.