40
byerilganidan ortiqcha kuch paydo bo‗lganida o‗chirilishi uchun
lebyodkalar va tortuvchi vositalar tortish kuchini rostlab chegaralovchi
qurilmalar bilan qurilmalanishi zarur. Tortuvchi qurilma kabelni siqib
turuvchi (motorli roliklar) va burilish
qurilmalari kabelning shakl
o‗zgarishiga yo‗l qo‗ymasligi kerak.
Kabelni joylashtirishda 1-2% zahira bilan yotqizilishi kerak.
Transheyada bino ichida va obyektda yalpi yuzaga yotqizilganda kabel
g‗amlamasi ilon izi (zmeykoy) joylashtirishda, kabel tizimalari
(kronshteynlarda) bu zahira osilish o‗qini tashkil qilish uchun qo‗llaniladi.
Kabelning g‗amlamasi aylana (o‗ramlar) ko‗rinishida taxlashga
ruxsat byerilmaydi. Kabellarni ulanishi va to‗xtatgichli muftalarda, ikki
tomonlama bukilishida, yo‗l burilishlarida,
bevosita uch muftalarida va
oxirgi nuqtalarda qattiq siqib mahkamlanishi kerak va boshqa fermalar
bilan qoplamalarda, devorlarda va gorizontal yotqizilayotgan obyektlar
bo‗yicha mahkamlanishi zarur. Zirhlangan va zirhlanmagan kabellarni bino
ichida va tashqarida yotqizilganida mexanik harakatlanish mumkin bo‗lgan
joylarda (avtoulovlar harakati, yuklar va mexanizmlar,
mutaxassis
bo‗lmaganlarga yaqinlashishi imkoni bo‗lgan еrlarda) er ostida 0,3m
chuqurlikda va pol yoki er sathidan 2 m dan kam bo‗lmagan balandlikda
xavfsizlik himoya chorasi ko‗rilgan bo‗lishi kerak.
Qaysi kabelning zich berkilganligi joylashtirish jarayonida bo‗zilgan
barcha kabellar uchi, uch mufta va ulanish muftalar o‗rnatilishiga qadar
vaqtincha zich berkligi(yopilishi) bo‗zilgan holatda bo‗ladi.
Kabellarning eng kam ruxsat etilgan bukilish radiusi
3.2.1-jadval
Kuch kabellar tavsifi
Tashqi
diametriga nisbatan
eng kam martali ruxsat
etilgan kabel bukilish egri
chiziq ichki radiusi
Bo‗ktirilgan qog‗oz izolyatsiyali bir tolali qo‗rg‗oshin va alyumin
qobiqli zirhlangan va zirhlanmagan 35 kV gacha
25
Ko‗p tolali bo‗ktirilgan qog‗oz izolyatsiyali zirhlangan va
zirhlanmagan 35 kV gacha qo‗rg‗oshin
qobiqli
15
alyumin qobiqli
25
Rezina izolyatsiyali, rezinli yoki polivinilxloridli qobiqli 0,66* kV
gacha:
Zirhlangan
15
Zirhlanmagan
10
Plastmassa izolyatsiyali 3 kV gacha, alyumin qobiqli, zirhlangan va
zixirlanmagan
15
Plastmassa izolyatsiyali 3 kV* gacha, plastmassali yoki po‗lat
gorfrirlangan qobiqda yoki zirhlangan
10
Plastmassa izolyatsiyali 3 kV* gacha, plasmassali qobiqda
6
41
zirhlanmagan
Kabellarni devorlar orqali to‗siqlardan
va ishlab chiqarish
kameralarida qoplamalaridan o‗tkazishda kabel qurilmalari nometal truba
bo‗laklari (tayanchsiz asbestli, plastmassali va boshqa) tayyorlangan
teshiklardan temir-beton tizimlaridan yoki ochiq kamarlardan o‗tkazilishi
tashkil topgan bo‗lishi kerak.
Quvurlar bo‗laklaridagi ochiq joylar, teshik va kamarlar kabellarni
joylashtirish tugatilgach butun devor qalinligi bo‗yicha yoki yonmaydigan
to‗siqlar bilan, misol sement qum 1:10 hajmda, tuproq qum bilan -1:3,
tuproq- sement va qum bilan- 1:5:1:11, perlit bilan, ko‗pirtirilgan
qurilish
gipsi bilan-1:2 bilan yamab suvalishi lozim. Devordan o‗tishdagi oraliqlar
yamalmaydi, agar bu devorlar olovbardosh to‗siq hisoblanmasa.
