|
Andijon mashinasozlik instituti
|
| bet | 4/10 | | Sana | 24.05.2024 | | Hajmi | 1,71 Mb. | | #251725 |
Bog'liq Tursunaliyev Botirbek BMI edited 16II BOB. Maxsus qism
2.1. Tanlangan mavzu muammosini hal etish shakli: “Smart qo‘ng‘iroq” loyihasining ishlashi va umumiy tuzilishi.
Tanlangan mavzu muammosini hal etish shakllari: Qo‘ng‘iroq chalinish tizimini avtomatlashtirishda qo‘ng‘iroq tahlillari, avtomatlashtirilgan masalalar va xatoliklarni aniqlashning metodlari.
Maktab va oliy ta’lim muassasalarining qo‘ng‘iroq chalinish tizimini avtomatlashtirish muommosini quyida ko‘rsatilgan ulanish sxemasiga ega “Smart qo‘ng‘iroq” loyihasi orqali hal qilishga erishishimiz mumkin.
2.1-rasm. ‘Smart qo‘ngiroq’ning ulanish sxemasi.
2.1-rasm da ko‘rsatilgan sxemada RD-TPD1 vaqt relesi, timer va DC 5V manba ko‘rsatilgan bo‘lib, ularning bir-biri bilan o‘zaro ulanishi shu tarzda amalga oshiriladi.
2.2-rasm. Smart qo‘ng‘iroq loyihasining prinsipial sxemasi.
Bu prinispial sxema orqli “Smart qo‘ng‘iroq” tizimining va uning qurilmalari yoki protsessorning asosiy qismlaridagi aloqani tushunish mumkin. Asosiy manba sifatida AC 220 V tarmoq kuchlanishi vaqt relesi va AC 220 V ni DC 5 V ga o‘zgartirish qurilmalari uchun elektr energiya yetkazib bermoqda. DC 5 V bilan timer qurilmasi ta’minlanmoqda. Birinchi signal vaqt relesidan timerga va u orqali qo‘ng‘iroq ishlashini nazorat qilish amalga oshirilmaoqda [11].
Timer haqida
2.3-rasm. Timerning tashqi ko‘rinishi
Programmalashga va trigger signali orqali ishlashga asoslangan vaqt moduli mikroproserrori. Opto-izolyatsiya qilingan triggerdan signal kiritish vaqtni boshlaydi.
Dasturlash sabr va amaliyotni talab qiladi. Ishga tushishni kechiktirish yoki to‘xtashni
kechiktirish va qayta ishga tushiruvchi sifatida programmalashtirish mumkin. O‘chish yoki yonish vaqtlari yoki qayta ishga tushurish (Loop) sonini o‘zgartirish mumkin.
2.4-rasm. Timer displayining ko‘rinishi.
Vaqt ko‘rsatish katagi: 3 ta
O‘zgartirish kengligi: 0.1 sek. 999min
0-999 Daqiqa 1 Daqiqa
0-999 Soniya 1 soniya
0-99. 9 Soniya 0.1 soniya
5V faqat USB kiritishda
Rele is’temoli toki: kutish: <20ma <60mA
Trigger kuchlanishi; 3-24V DC
Rele: SPDT izolyatsiya qilingan kontaktlar
Kontaktlar: 10a 125/250 V AC, 30V DC
USB Micro B faqat 5 V quvvat uchun.
Ishga kirish modulni o‘rnatishdan oldin tavsiya etiladi: faqat quvvat va tetik manbai ulangan modulni o‘rnatiladi. Bu jihozni dasturlashni o‘rganishni osonlashtiradi [12].
Programmalash jarayoni.
Rele vaqt moduli bir nechta rejimlarga ega, ammo rele rejimni o‘zgartirish uchun bir vaqtning o‘zida faqat rejimlardan birida ishlashi mumkin.
SET tugmachasini 1 soniya bosib ushlab turish va bo‘shatish kerak, so‘ngra yuqoriga va pastga tugmalaridan foydalaniladi. kerakli rejimni tanlaniladi va tanlovni bir vaqtning o‘zida tasdiqlaniladi. “SET” tugmasini bosib qisqa ushlab turish orqali o‘zgartiriladi.
Displey shartlari
OP-rele yoqilgan vaqt
CL-rele o‘chirilgan vaqt
LOP-on/off takrorlanish soni (loops) 1 (1-999 - - - Continious)
CP-uyqu rejimi (taymer ishlaydi, lekin displey o‘chadi
Od - displey har doim yoniq turishi.
Rejimlar ro‘yxati va ularning maqsadi:
P1.1 - ushbu rejimda rele odatiy holat bo‘yicha ochiq ya’ni o‘chirilgan bo‘ladi. Kirish uchun trigger (3V dan 24v gacha) qo‘llanilganda, rele darhol yoqiladi va OP parametrida belgilangan vaqt kamayishni boshlaydi, sanash tugagandan keyin rele o‘chiriladi.
P1.2 - bu rejimda rele ham odatiy holat bo‘yicha ochiq, trigger kirishiga signal qo‘llanilganda, rele yoqiladi va
OP parametrida ko‘rsatilgan hisoblash boshlanadi, ortga hisoblashdan keyin rele P1.1 rejimida bo‘lgani kabi o‘chiriladi, lekin agar
boshqa trigger bo‘lsa, vaqt tugashidan oldin qabul qilinadi; taymer hisoblashni qayta boshlaydi.
P1. 3 - bu rejimda rele odatiy holat bo‘yicha ochiq, trigger kirishiga signal qo‘llanilganda, rele yopiladi va OP parametrida ko‘rsatilgan hisoblash boshlanadi, ortga hisoblashdan keyin rele P1. 1 rejimida bo‘lgani kabi o‘chiriladi, lekin agar boshqa tetik qabul qilinsa vaqt tugashidan oldin; rele darhol ochiladi.
P2 - ushbu rejimda rele ochiq (o‘chirilgan). Kirishga trigger signali qo‘llanilganda, rele CL yopiq holatida belgilangan vaqtni hisoblab chiqadi, bu vaqtdan keyin rele yoqiladi va yopiq holat uchun OP belgilangan vaqt uchun hisoblanadi. Shundan so‘ng, rele ochiladi (o‘chirilgan) va keyingi trigger signalini kutadi. Ushbu rejimda Loop mavjud emas. Bir marta davom etadi va to‘xtaydi [13].
P3.1-ushbu rejimda rele ochiq (o‘chirilgan). Kirish uchun trigger signali qo‘llanilganda. relemizni darhol yopiladi (ON)
va yopiq holat uchun OP belgilangan vaqtni hisoblaydi. Bu rejimda siz LOP takrorlanish sonini ko‘rsatishingiz mumkin (loops). Agar trigger signalini bergandan so‘ng, LOP takrorlanishlar soni oxiriga yetmasdan yana signal kelishi relening sozlamalarini o‘chiradi va barcha takrorlanishlar to‘xtaydi.
P3.2 - ushbu rejimda rele yoqilgandan so‘ng darhol yopiladi (yoqiladi), yopiq rejim uchun belgilangan vaqtni hisoblab chiqadi
relemizni ochadigan OP va ochiq rejim (o‘chirilgan) CL uchun ko‘rsatilgan vaqt boshlanadi. Bu davr lop tomonidan belgilan marta sonini takrorlaydi, ‘continious (--)’ belgilangan bo‘lsa, keyin relening o‘zi to‘xtovsiz bu harakatlarni takrorlaydi.
P4-bu rejimda rele odatiy holat bo‘yicha ochiq (o‘chirilgan), kirish uchun trigger signali qo‘llanilganda, rele darhol yopiladi (yoqilgan). Trigger signali qo‘llanilganda rele yopiq (ochiq) qoladi. Trigger signali olib tashlangandan so‘ng, hisoblash yopiq holat OP uchun belgilangan vaqt uchun boshlanadi (yoqilgan), ortga hisoblash tugashi bilanoq rele ochiladi (o‘chirilgan) [14].
Relega manba ulangandan so‘ng darhol joriy ish rejimi ko‘rsatiladi.
Barcha Sozlamalar manba yoqilganda yoki o‘chirilgan holda saqlanadi.
Ishga tushushi bilan, display joriy ish rejimini ko‘rsatadi va keyin mavjud qiymatlarni tekshirish uchun oddiy displeyga kiradi: SET tugmasini qisqa bosish qiymatlarni navbat bilan ko‘rsatadi va keyin normal ishlashga qaytadi.
1. Sizga qanday rejim kerakligini tanlaniladi.
2. SET tugmasini ~3 soniya bosib turiladi, so‘ng rejim tanlashga kirish uchun qo‘yib yuboriladi. Hozirgi rejim ko‘rsatiladi
3. Yuqoriga va pastga tugmachalarini bosib o‘rnatiladigan rejimni (P1.1-P4) tanlaniladi
4. Endi, SET tugmachasini qisqa bosish bilan kerakli rejimni tanlagandan so‘ng, siz avtomatik ravishda rele vaqt sozlamalariga o‘tasiz. Ushbu sozlamalarda siz ushbu uchta qiymatni o‘zgartirilishi mumkin: OP, CL, LOP. Mavjud qiymat yonib-o‘chib turadi va keyin yuqoriga/pastga tugmalari yordamida qiymatni o‘rnatilishi mumkin.
Ushbu parametrlar bir-biridan mustaqil, ammo har bir rejim ushbu parametr qiymatlarini ulashadi. Masalan, P1.1 on time OP 5 soniyaga o‘rnatilgandan keyin siz rejimni P1.2 ga almashtirish uchun, OP u hali ham 5 soniya bo‘lib, o‘zgarishsiz turadi.
Boshqa funktsiyani o‘rnatish uchun SET tugmasini yana bir marta bosish kifoya [15].
SET tugmasi ushbu 3 funktsiyani aylantirish uchun ishlatiladi.
OP 5.1 funktsiyasi (yopiq holat yoqilgan):
bu relening ishlash vaqti. Releyimizni yopish vaqtini belgilash kerak (yoqilgan). Faqat ushbu qiymatni o‘zgartirish uchun: SET tugmasini ~3 soniya bosib turish, so‘ngra rejimni tanlash uchun qo‘yib yuborish kerak. Hozirgi rejim ko‘rsatiladi SET tugmasini bosiladi va OP ning mavjud qiymati miltillaydi va keyin qiymatni yuqoriga/pastga tugmalari bilan o‘rnatilishi mumkin.
Range 3 ta raqamdan tashqari, LED displeyida 3 ta o‘nlik nuqta mavjud, bu vaqt oralig‘ini ifodalaydi. Agar nuqta uchinchi raqamdan (birliklardan) keyin bo‘lsa, unda vaqt soniyalarda bo‘ladi. Agar nuqta ikkinchi raqamdan (10) keyin bo‘lsa, vaqt 0,1 soniyada (o‘ndan soniya/100 milisaniyada). Agar bizda barcha 3 kasr nuqta bo‘lsa, unda belgilangan vaqt minutlarda. Vaqt oralig‘ini o‘rnatish uchun: OP yoki CL Miltillayotganda, stop tugmachasini qisqa bosish kasr nuqtalari bo‘ylab o‘tadi. bu OP & CL tugashi bilan chiqishi uchun mustaqil ravishda amalga oshiriladi. Chiqish uchun, SET tugmasini bosiladi va 3 soniya ushlab turiladi, keyin qo‘yib yuboriladi, displey hozirgi rejimni uch marta miltillaydi va normal displeyga qaytadi.
CL 5.3 funktsiyasi (ochiq holat o‘chirilgan): bu rele ishlamaydigan funksiya. U OP funktsiyasi bilan bir xil tarzda tuzilgan. Faqat bu erda biz rele ochiq holatda (o‘chirilgan) bo‘ladigan vaqtni belgilaymiz.
Tanlash uchun SET-dan foydalaniladi CL OP uchun ko‘rsatmalarga rioya qililadi bu ba’zi rejimlarda ishlatilmaydi.
LOP 5.4 funktsiyasi (Loop/takrorlashlar soni): ochiq va yopiq rele tsikllarini takrorlash soni uchun javobgardir.
Lop dan takrorlanish sonini belgilash tanlash uchun 1 dan 999 gacha yoki(---) yuqoriga va pastga tugmalari yordamida birini tanlaniladi. Doimiy tsikllar uchun qiymatni 0 ga o‘rnatiladi, displeyda --- (3 ta tire)ko‘rsatiladi, bu ba’zi rejimlarda mavjud emas [16].
Qo‘shimcha funktsiyalar
Uyqu: 5 daqiqalik harakatsizlikdan keyin LED displeyni o‘chiradi. Vaqt
funksiyalariga ta’sir qilmaydi. Har qanday tugma displeyni yoqadi. Stop tugmasini ~5 soniya bosib turiladi , keyin displeyda CL yoki Od ko‘rsatiladi. Ko‘satilgan narsalar nimalarni amalga oshiradi. C-L uyqu rejimi o‘chiriladi 5 minutdan keyin. O-d doimiy display yoniq qolishini ta’minlovchi rejim. Har bir ushlab turish va qo‘yib yuborish harakati rejimni o‘zgartiradi.
Over-ride: (Favqulodda to‘xtash) Vaqt tsiklidan qat’i nazar, rele darhol o‘chadi. Vaqt funktsiyalariga ta’sir qilmaydi. Stop tugmachasini qisqa bosganimizdan so‘ng, displeyda ON yoki OFF chiqadi. Har bir shunday bosish orqali rejimni o‘zgartirishimiz mumkin.
ON: rele OP vaqtida yoqilishiga ruxsat beriladi;
OFF: rele o‘chiriladi va har doim yopiq holatda qoladi [17].
2.5-rasm. RD-TPD1 vaqt relesining tashqi ko‘rinishi.
RD-TPD1 o‘chirish va yoqish vaqtini sozlash uchun foydalaniladi. Bu haftalik vaqtlar bo‘yicha ishlaydi va foydalanuvchi tomonidan rejalashtirilgan vaqtlarni amalga oshiradi. Pulsli dastur maktab yoki fabrikadagi qo‘ng‘iroqlar uchun ishlatilishi mumkin. Elektr energiya ta’minoti uzilganda ichki batareya vaqt soatini va barcha sozlamalarni saqlaydi. RD-TPD1 xususiyatlari quyidagicha:
Kanal soni: 1C/0
Kontaktlar o‘rnini o‘tkazish quvvati: 16A/250V AC
Reytingli izolyatsiya kuchlanishi: 250V
Himoya darajasi: IP20
Tashqi holat: -20°C~55°C
Yaxshi holatda suhbat holati: ≤50% 40°C-da (shovqinsiz)
Saqlash temperaturasi: -30°C~70°C
Qo‘yish: TH-35 Rel (EN60715)
Standart: EN/IEC60730-1, EN/IEC60730-2-7
Old yuzi paneli: RD-TPD1
Batareya: Ichki batareya vaqt soatini va barcha sozlamalarni saqlaydi.
Vaqtni saqlash: 3 yil yoki 10 yil
Data o‘qish: LCD ekran
Ta’minot klemmalari: A1-A2
Ishlash kuchlanish: AC220-240V yoki AC/DC24-264V
Ishlash chastota: 50/60Hz, O
Quvvat sarfi: 1Vt
Ta’minot voltaji toleransi: ±10%
Dasturlar soni: 52
Dasturlar: Haftalik, kunlik va pulstli
Ish rejimlari: Qo‘l bilan, avtomatik, bayram
Yozgi/Qishgi vaqt: o‘chirish, avtomatik, o‘zgarish
Vaqtni qabul qilish: 25°C-da ≤1s/kun
Uzib ulash quvvati: 4000 VA/AC1, 384 Vt/DC
Balandlik: ≤2000m
Muhit harorati: -20°C~55°C
Qabul qilinadigan harorati: ≤50% 40°C-da (shovqinsiz)
Saqlash harorati: -30°C~70°C
Kabel o‘lchami: 1mm2~4mm2
O‘rnatish: TH-35 Rel (EN60715)
Standart: EN/IEC60730-1, EN/IEC60730-2-7 23 [18].
O‘lchamlari.
2.6-rasm RD-TPD1 vaqt relesining tashqi o‘lchamlari.
|
| |
