4.2. INTЕRNЕT BILAN ISHLASH
HTML va boshqa programma vositalari yordamida tayyorlangan Web
sahifalarida foydalanuvchiga tushunarli ko`rinishda tasvirlash uchun maxsus
programmalar ishlab chiqilgan bo`lib, bunday programmalar brauzеr
programmalar dеb ataladi.
Hozirda bir nеcha shunday programmalar ishlab chiqilgan bo`lib, ular
tabiiy ravishda hujjatlarni ko`rishni turlicha tahrir qiladilar.
Brauzеr programmalar orasida kеng tarqalgan Microsoft Internet Explorer
va Netscape Navigator programmalaridir.
Birinchi programma tеkinga bеrilsa (albatta, Windows litsеnzion
programmasi mavjud bo`lsa), ikkinchisi tijorat shaklida (pulli) tarqatiladigan
programmadir.
Biz asosan Microsoft Internet Explorerga to`xtaymiz, chunki hozirda u
Web sahifalarni ko`rishning yuksak quroliga aylandi.
U Windows da brauzеr emas, hatto shaxrlovchi dеb ham yuritiladi.
Buning asosiy sababi, HTML va boshqa programma vositalaridan (Java, java
Script) foydalanib tuzilgan Web sahifalarini uning foydalanuvchiga tushunarli
ko`rinishda sharxlab bеrishidadir.
Shunday qilib, brauzеrning asosiy vazifasi URL adrеslarda joylashgan Web
sahifalarni kompyutеrga yuklash va uni foydalanuvchiga tushunarli ko`rinishda
monitor ekranida ko`rsatib bеrishdir.
19
Wi-Fi simsiz aloqa tarmog’ining keyingi avlodi Li-Fi deb nomlandi.
Y aqinda olimlar ma’lumotlarni o’tkazish uchun mo’ljallangan mutlaq
yangi
texnologiya ustida ishlashni boshlab yuborishgan edi. Bu simsiz interfeys
bo’lib,
uning yordamida oddiy yoritguvchi asboblardan foydalangan holda
nurlanish
maromini buzmay, osongina va tezkorlik bilan ma’lumotlarni o’tkazish
mumkin.
Buning uchun insonning ko’ziga ta’siri judayam kam bo’lgan yorug’lik
diodlarining intensivligini tezda va yuqori aniqlikda o’zgartira olish
qobiliyatiga
ega texnologiyalardan foydalaniladi. Wi-Fi texnologiyasining ushbu
analogi Li Fi (inglizcha, light – yorug’lik so’zidan olingan) deb nomlanadigan
bo’ldi.
20
M a’lumotlarni o’tkazishda yorug’likdan foydalanish g’oyasi yaqinda
paydo
bo’lgan emas, bunday g’oya bir asr avval ham mavjud bo’lgan. Ilk marta
simsiz
telefon qo’ng’irog’ini amalga oshirgan shaxs Aleksandr Bell bo’lib, bu
voqea
1880-yilda yuz bergan. Bell buni o’zining “Fotofon” deb nomlangan
kashfiyoti
yordamida amalga oshirgan. Yorug’lik yordamida ma’lumotlarni
o’tkazishga bo’lgan ilmiy va tijoriy qiziqishlar, asosan, so’nggi yillarda
kuchayib ketdi. Tan olish kerakki, bugungi kunda Wi-Fi texnologiyasi shunday
ommalashib ketdiki, hozirda undan hatto samolyotlarda, avtobuslarda,
muzlatgich va sovutgichlarda, umuman olganda, deyarli barcha turdagi
elektronika vositalarida foydalanish mumkin. Biroq, ushbu texnologiya orqali
ma’lumotlarni o’tkazish uchun mo’ljallangan kirish nuqtalari (access point) va
unga bog’lanuvchi simsiz qurilmalarning ishlashi bir-biriga halaqit berib qolishi
mumkin. Bu esa simsiz tarmoqning o’tkazish imkoniyatini pasaytiradi, natijada
kishilarda ma’lumotlarni o’tkazishning muqobil variantlarini ishlab chiqish
ehtiyoji paydo bo’ldi. .
U o’tkazgan tajribada ma’lumotlarni o’tkazish tezligi 10 Mbit/s gacha
yetdi. Biroq, professor Xaas interfeys tezligini 100 Mbit/s gacha yetkazishni
rejalashtirmoqda. Yorug’lik orqali ma’lumotlarni o’tkazish texnologiyasiga
ko’pchilikning qiziqishi baland, chunki unda hech qanday radioto’lqinlarsiz
ma’lumotlarni simsiz tarmoqda o’tkazish mumkin. Bundan tashqari, neft
21
platformalarida, suv ostida, navigatsiya qurilmalari ishlaydigan samolyotlarda
radioto’lqinlardan foydalanish ko’pincha ish faoliyatiga salbiy ta’sir ko’rsatadi.
|
