• foydani zararni tan olish tan olish
  • Birinchi holat - ayriboshlash natijasidagi zararni ko’rsatish.
  • b). Asosiy vositalarni ayriboshlashni qayd qilish




    Download 217,5 Kb.
    bet22/26
    Sana13.06.2024
    Hajmi217,5 Kb.
    #263355
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26
    Bog'liq
    Soliyeva Malohat diplom ishi

    3. b). Asosiy vositalarni ayriboshlashni qayd qilish. BHХS korxona-larning asosiy vositalarni boshqa mulklarga (biri sotadi, boshqasi xarid qi-ladi) almashtirishini, ya’ni barter qarama-qarshi savdoni amalga oshiri-lishini tan oladi. Masalan, eski dastgohni yangisiga almashtiriladi. Bunday hol-larda sotib olish bahosi qarama-qarshi savdoda sotiladigan eski asosiy vosita-ning qiymati hajmidagi yangi narxdan beriladigan chegirma summasiga pasaytiriladi.
    Barter usulida amalga oshirilgan ayirboshlashdagi buxgalteriya o’tkazmalari pul mablag’lariga sotishdagi o’tkazmalarga o’xshashdir. Asosiy vositalarni ayri-boshlashidan olinadigan zarar va foydani aniqlashning (tan olishni) bir necha maxsus qoidalari mavjud bo’lib, ayriboshlanayotgan ob’ektlar tavsifga bog’liqdir.

    Ayriboshlash jarayonida uchrashi mumkin bo’lgan bir necha holatlarni ko’rib chiqamiz:


    foydani zararni
    tan olish tan olish


    Moliyaviy hisobotni tuzish maqsadida:
    Bir xil toifada bo’lmagan
    vositalarni ayriboshlash Ha Ha
    Bir xil toifada bo’lgan
    vositalarni ayriboshlash Ha Yo’q
    Foydani soliqqa tortish maqsadida:
    Bir xil turda bo’lmagan
    vositalarni ayriboshlash Ha Ha
    Bir xil turda bo’lgan
    vositalarni ayriboshlashi Yo’q Yo’q

    Keltirilgan maьlumotlardan kurinib turibdiki,bir xil toifada bo’lmagan vositalarni ayirboshlash holatida foyda yoki zarar ko’rsatiladi. Moliyaviy hisobot tuzilayotganida bir toifadagi vositalarning ayirboshlashidan olingan foyda ko’rsatilmaydi, chunki bu ashyo foyda keltiradigan muddat to’la foy-dalanilmaydi. Eski dastgohni bir muncha yangisiga almashtirish, eski dastgohni o’zgartirish yoki uni zamonaviylashtirishdek iqtisodiy ma’noga ega bo’ladi. Buxgalteriya hisobida yangi dastgohni hisobga olish eski dastgohni balans qiymatiga to’langan pul mab-lag’laridagi summani qo’shish bilan ko’rsatiladi


    Birinchi holat - ayriboshlash natijasidagi zararni ko’rsatish. Faraz qilay-lik, korxona balans qiymati 200.000 so’m bo’lgan eski dastgohni yangi zamonaviy-siga quyidagi shartlarda almashadi, so’m hisobida:
    Yangi dastgohning qiymati - 1.000.000
    Ayirboshlanayotgan eski dastgohga chegirma - 150.000
    Zarur bo’lgan pul mablag’lari summasi - 850.000
    Bunday holda qarama - qarshi savdodagi chegirma (150.000 so’m) eski dastgoh-ning balans qiymatidan kam (200.000 so’m). Demak, yo’qotishlar (zarar) 50.000 so’m-ni tashkil qiladi. Buxgalteriya yozuvlarida bu quyidagicha ko’rsatiladi.

    Download 217,5 Kb.
    1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




    Download 217,5 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    b). Asosiy vositalarni ayriboshlashni qayd qilish

    Download 217,5 Kb.