• Interferometrlar.
  • Optik teleskoplar
  • Astrofizik instrumentlar




    Download 8.4 Mb.
    bet3/10
    Sana07.12.2022
    Hajmi8.4 Mb.
    #33627
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
    Bog'liq
    11-Astrofizik instrumentlar. Teleskoplar
    hisobotlar, dilshod, 336

    (a) Ekspozitsiya paytida elektronlar kameraning piksellariga mos keladigan potensial o‘ralarga tushib qolishadi. Xar bir pikseldagi son ito‘plangan elektronlar sonini ko‘rsatadi. (b) Ekspozitsiyadan so‘ng xar bir gorizontal chiziq o‘ng tomonga bir pikselga siljiydi; o‘ng tomondagi eng chetki satr o‘qib olish buferiga suriladi. (c) Beferdagi qiymatlar pastga yuir pikselga surilvadi. Eng pastdagi zaryad A/D almashtirgich tomonga siljiydi, u esa elektronlar sonini kompyuterrga uzatadi. (d) Bufer pastga bir necha marta xarakatlanganidag so‘ng bitta vertikal qator o‘qib olingan bo‘ladi. (e) Tasvir yana bir bor o‘ng tomonga bir pikselga siljiydi.

    Interferometrlar.

    Yirik teleskoplarning ajrata olish qobiliyati amalda sing bilan chegaralanadi, shu sababli obektivning o‘lchamini kattalashishi bu albatta ajrata olish qobiliyatining oshishiga olib keladi degani emas hali. Ajrata olish qobiliyatining diffraksiya tomonidan qo‘yilgan nazariy chegarasiga etib kelish uchun turli interferometrlar ishlatilishi mumkin.

    Optik interferometrlarning ikki turi mavjud. Ulardan biri bor bo‘lgan yirik teleskopni ishlatadi; ikkinchisi esa ikkita yoki undan ko‘p alohida teleskoplardan tashkil topgan sistemadir. Ikkala ham holda yorug‘lik nurlari interferensiyalanadi. Hosil bo‘lgan interferension tasvirni tahlili asosida zich qo‘shaloq sistemalarni o‘rganish, yulduzlarning ko‘rinma burchak diametrlari va boshqalarni o‘rganish mumkin bo‘ladi.

    Optik teleskoplar

    Teleskopning yorug‘lik-yig‘uvchi yuzasi yoki linza yoki ko‘zgu bo‘lishi mumkin. Shunday qilib, optik teleskoplar ikki turga bo‘linadi: linzali teleskoplar yoki refraktorlar hamda ko‘zguli telekoplar yoki reflektorlar


    Teleskoplarning asosiy vazifalari
    U katta yuza bo‘yicha nur yig‘adi va bu juda xira bo‘lgan obektlarni ham o‘rganish imkoniyatini beradi
    U obektning ko‘rinma burchak diametrini kattalashtiradi va natijada ajratib olish hususiyatini yaxshilaydi
    U obektlarning joylashishini o‘lchashda ishlatiladi

    Download 8.4 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




    Download 8.4 Mb.