Refraktorning masshtabi va kattalashtirishi. Obekt u burchak ostida tushib fokal tekislikda yigiladi. Hosil bo‘lgan tasvir “u” burchak ostida okulyarda ko‘rinadi

(2)

Teleskopning kattalashtirish ko‘rsatgichi ω

(3)

Bu yerda obektivning fokus masofasi, – okulyarniki.

Teleskopning ajrata olish qobiliyati

Ajrata olish qobiliyati masalan, qo‘shaloq yulduz komponentalarini alohida turgan yulduzlar sifatida ko‘rsatadigan minimal burchak masofadir.

Ajrata olish qobiliyatining nazariy jihatdan chegarasi yorug‘likning difraksiyasi bilan berlgilanadi: teleskop yulduz tasvirini nuqtasimon emas, balkim kichik disk ko‘rinishida shakillantiradi, chunki yorug‘lik, barcha nurlanish kabi “burchaklarda egiladi”

Difraksiya va ajra olish qobiliyati. Yakka yulduzning tasviri (a) konsentrik difraksion aylanalardan iborat, uni o‘z navbvatda tog‘simon diagramma ko‘rinishida ko‘rsatishimiz mumkin (b). Yulduzlarning keng juftligi bir biridan osongina ajraladi (c). Qo‘shaloq sistemalarni ajratib olish uchun bir qator me’zonlar qo‘llaniladi. Ulardan biri Reley chegarasi hisoblanadi (d). Amalda ajrata olish qobiliyatini Dous chegarasiga yaqin bo‘lgan ko‘rinishida yozish mumkin (e)

Difraksiya va ajra olish qobiliyati. Yakka yulduzning tasviri (a) konsentrik difraksion aylanalardan iborat, uni o‘z navbvatda tog‘simon diagramma ko‘rinishida ko‘rsatishimiz mumkin (b). Yulduzlarning keng juftligi bir biridan osongina ajraladi (c). Qo‘shaloq sistemalarni ajratib olish uchun bir qator me’zonlar qo‘llaniladi. Ulardan biri Reley chegarasi hisoblanadi (d). Amalda ajrata olish qobiliyatini Dous chegarasiga yaqin bo‘lgan ko‘rinishida yozish mumkin (e)