-rasm. A.Navoiy ko‘chasida harakat zichligining o‘zgarishi

5-rasm. A.Navoiy ko‘chasida harakat zichligining o‘zgarishi. 
Demak, harakat zichligi birinchi navbatda harakat miqdori bilan uzviy bog‘liq ekan. 
Harakat miqdori o‘zgarib borgan sari harakat zichligi ham o‘zgarib borar ekan. Shuningdek, 
harakat zichligi yo‘l sharoitiga ham bog‘liq ekanligini aytish mumkin. Yo‘llarda xavfsiz 
harakatni ta’minlashda va yo‘l harakatini tashkil etishda transport oqimi xususiyatlarini 
o‘rganish muhim ekan. 
Xulosa qilib aytganda, Jizzax shahrining magistral ko‘chalarida shahar yo‘lovchi 
transportlarining harakatlanish sharoiti va holatini belgilab o‘lkan tahlilga asoslandi [2], bunda 
adabiyot manbalarga va chet el izlanishlari bo‘yicha internet ma’lumotlaridan foydalanildi. 
1. Jamoat transportlari harakatlanadigan shahar magistral ko‘chalarida transport oqimi 
xususiyatlarini o‘zgarishi aniqlandi. 
2. Jamoat transportlari harakatlanadigan shahar magistral ko‘chalarida harakat miqdori 
ertalabki «tig‘iz vaqtlarda» 8
00
-10
00
soatlarida 2500-3000 avt/soat va kechki 17
00
-18
00
soatlarida 2520-3050 avt/soat miqdorda o‘zgarishi, harakat tarkibi esa 94-97 % yengil 
avtomobillar, 0,4-1,0 % yuk avtomobillar, 1,2 - 4% . avtobus, mikroavtobuslar, hamda 0,2-0,6 % 
lar tashkil etishi aniqlandi. 
3. Jizzax shahridagi avtobus va mikroavtobuslar harakati bilan bog‘liq YTH tahlil qilindi. 
Unga ko‘ra avtobus va mikroavtobuslar harakati ishtiroki bilan bog‘liq bo‘lgan YTH 8 % ni 
tashkil etib, transport vositalari bilan to‘qnashuv 2,7% ni va piyodalarni bosib ketish 5,3 % ni 
tashkil etishi aniqlandi. 
4. Avtobus va mikroavtobuslarni harakat tezligi to‘g‘ri yo‘l bo‘laklarida 45-50 km/soat, 
chorrahalarda 15-20 km/soat, egri bo‘laklarda 25-30 km/soat, umuman yo‘nalishlar bo‘yicha 
o‘rtacha 50 km/soatni tashkil etishi aniqlandi. Harakat zichligi esa harakat miqdorini 
o‘zgarishiga bog‘liq ravishda 2200, 2350 avt/soat bo‘lganda zichlik mos ravishda 36 va 48 ta 
avtomobillarni tashkil etishi aniqlandi. 

АВТОМОБИЛ ВА ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИК МАШИНАЛАРИ
МЕХАНИКА ВА ТЕХНОЛОГИЯ ИЛМИЙ ЖУРНАЛИ, 2022, №3 (8) 
139 
ADABIYOTLAR 
1. Q.X.Azizov. Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari. – T.: “Fan va texnologiya”, 
2009. - 244 bet. 
2. Abduraxmanov R.A., Azizov S.Z. Shahar yo‘lovchi transportlarining imtiyozli 
harakatlanishini tadqiq qilish (Jizzax shahri misolida) // TAYI “O‘zbekiston avtomobil-yo‘l 
kompleksining dolzarb vazifalari” Respublika ilmiy-amaliy anjuman materiallari to‘plami II-
qism. Jizzax-2008, 165-166 bet. 
3. Бабков В.Ф. Дорожные условия и безопасность движения. М.: Транспорт. 1982. - 
286 с. 
4. Нуруллаев, У., Умиров, И., & Исоков, Г. (2021). Методика определения деталей, 
критических по надежности автомобилей. Academic research in educational sciences, 2(5), 
678-684. 
5. Umirov, I., Turushev, S., & Ravshanov, F. (2021). Йўл бўлакларининг 
ҳаракатланиш хавфсизлигига таъсирини таҳлил қилиш. Academic research in educational 
sciences, 2(2). 
6. Karimovich, A. A., & Abdukarimovich, U. B. (2021). Method of ensuring traffic 
safety on slippery roads. Academic research in educational sciences, 2(5), 695-705. 
7. Адилов, О. К., Умиров, И. И., & Абдурахманов, М. М. (2021). Анализ 
существующих 
работ, 
посвященных 
проблемам 
экологии 
автомобильного 
транспорта. Вестник науки, 2(2), 74-82.