• Biror narsani bilish asosida.
  • Axborot kommunikatsion texnologiyalar




    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet28/82
    Sana19.12.2023
    Hajmi1,8 Mb.
    #123593
    1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   82
    Bog'liq
    Axborot kommunikatsion texnologiyalar

    autentifikatsiyasi, ya’ni aloqa kanallari orqali bog‘lanadigan subyektlar 
    haqiqiyligining o‘zaro tasdig‘i bajarilishi shart. Haqiqiylikning tasdig‘i odatda, 
    seans boshida, abonentlarning bir-biriga ulanish jarayonida amalga oshiriladi. 
    Ushbu jarayonning maqsadi qonuniy subyekt bilan amalga oshirilganligiga va 
    barcha axborot mo‘ljallangan manzilga borishligiga ishonchni ta’minlashdir. 
    O’zining haqiqiyligini tasdiqlash uchun subyekt tizimga turli asoslarni ko‘rsatishi 
    mumkin. Subyekt ko‘rsatadigan asoslarga bog‘liq holda autentifikatsiya jarayonlari 
    quyidagi kategoriyalarga bo‘linishi mumkin: 


    47 
    Biror narsani bilish asosida. Misol sifatida parol, shaxsiy identifikatsiya kodi 
    PIN (Personal Identification Number) hamda “so‘rov javob” xilidagi protokollarda 
    namoyish etiluvchi maxfiy va ochiq kalitlarni ko‘rsatish mumkin; 
    Biror narsaga egaligi asosida. Odatda, bular magnit kartalar, smart-kartalar, 
    sertifikatlar va touch memory qurilmalari
    Qandaydir daxlsiz xarakteristikalar asosida. Ushbu kategoriya o‘z tarkibiga 
    foydalanuvchining biometrik xarakteristikalariga (ovozlar, ko‘zining rangdor 
    pardasi va to‘r pardasi, barmoq izlari, kaft geometriyasi va h.k.) asoslangan 
    usullarni oladi. Bu kategoriyada kriptografik usullar va vositalar ishlatilmaydi. 
    Biometrik xarakteristikalar binodan yoki qandaydir texnikadan foydalanishni 
    nazoratlashda ishlatiladi. 
    Parol - foydalanuvchi hamda uning axborot almashinuvidagi sherigi biladigan 
    tekst yoki son. O’zaro autentifikatsiya uchun foydalanuvchi va uning sherigi 
    o‘rtasida parol almashinishi mumkin. Plastik karta va smart-karta egasini 
    autentifikatsiyasida shaxsiy identifikatsiya nomeri PIN sinalgan usul hisoblanadi. 
    PIN - kodning maxfiy qiymati faqat karta egasiga ma’lum bo‘lishi shart. 

    Download 1,8 Mb.
    1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   82




    Download 1,8 Mb.
    Pdf ko'rish