• Axborotlami qidirish.
  • Axborotlami parametrlari bo‘yicha qidirish.
  • «axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»




    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet150/389
    Sana13.06.2024
    Hajmi14,92 Mb.
    #263543
    1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   389
    Bog'liq
    Axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizmlar. Dadabayeva R.A, Shoaxmedova N.X, Ibragimova L.T

    Qidiruv tushunchasi. 
    Internet tarmog‘idagi qidimv tushun­
    chasi shuni anglatadiki, bunda har bir foydalanuvchi o ‘ziga kerakli 
    bo‘lgan biror m a’lumot yoki materialni maxsus qidimv tizimlari 
    orqali topish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
    Internet tarmog‘i foydalanuvchilari qidiruvni Internet muhitida 
    joylashgan veb-saytlar, ulaming man/ili va ichki m a’lumotlari 
    bo ‘yicha olib borishi mumkin. Bu esa foydalanuvchiga kerakli 
    bo‘lgan axborotni samarali qidirish va tez topish imkoniyatini 
    beradi.
    Axborotlami qidirish. 
    Internet tarmog‘i shunday bir muhitki u 
    o‘zida turli ko‘rinishdagi va turli tillardagi ko‘plab axborotlami 
    jamlagan. Bunda ushbu axborotlar ichidan kerakli bo‘lgan 
    m a’lumotlami qidirib topish muammosi paydo b o ‘ladi. Internet 
    tarmog‘ida har bir foydalanuvchi axborotni qidirish uchun o‘zbek, 
    ms, ingliz yoki boshqa tillardagi bir yoki bir necha so‘zdan tashkil 
    topgan so‘rovlardan foydalanadi. Ya’ni m a’lumotlami uning 
    sarlavhasi yoki uning tarkibida ishtirok etgan so‘zlar va jumlalar 
    bo'yicha qidirib topish mumkin. Bunda foydalauvchi tomonidan 
    Internet qidimv tizimi qidiruv maydoniga kerakli m a’lumotga doir 
    so‘z yoki jumla kiritiladi va qidiruv tizimi ishga tushiriladi. Shundan 
    so‘ng qidimv tizimi foydalanuvchiga o‘zi tomonidan kiritilgan so‘z 
    yoki jumlaga mos keluvchi ma’lumotlami qidirib topadi va 
    kompyuter ekranida ulaming ro'yxatini hosil qiladi. Vanihoyat 
    ro ‘yxatdagi m a’lumotlarni ketma-ket ko‘rib chiqilib kerakli 
    bo‘lganlari kompyuterga saqlab olinadi.
    Axborotlami 
    parametrlari 
    bo‘yicha 
    qidirish. 
    K o‘rib 
    o‘tilganidek, har bir foydalanuvchi Internet tarmog‘i orqali o ‘ziga 
    kerakli bo ‘lgan ma’lumotlami uning mavzusi hamda tarkibidagi so‘z 
    yoki jumla bo‘yicha qidirib topishi mumkin, lekin Internet 
    tarmog‘ida m a’lumotlar shunchalik ko‘pki, ta’kidlab o‘tilgan usul
    235


    s.imara bermasligi mumkin. Bunday hollarda Internet qidiruv 
    li/imlari qidiruvning bir qancha qo‘shimcha usullari bo‘yicha 
    c|idiruvni taqdim etadi, bular:
    -m a ’lumotlami uning tili bo ‘yicha qidiruv;
    -m a ’lumotlarni uning turi (matn, rasm, musiqa, video) b o ‘yicha 
    qidiruv;
    -m a ’lumotlami uning joylashgan mintaqasi bo‘yicha qidiruv; 
    -m a ’lumotlami uning joylashtirilgan sanasi bo‘yicha qidiruv; 
    -m a ’lumotlami uning joylashgan Internet zonasi bo‘yicha 
    qidiruv;
    -m a ’lumotlami xavfsiz qidiruv.
    R asm larni qidirish. Rasmlar m a’lumotlaming grafik yoki 
    tasvir 
    ko‘rinishi 
    hisoblanadi. 
    Internet 
    tarmog‘ida 
    grafik 
    m a’lumotlaming ko‘plab turlari uchraydi, ya’ni: chizma (vektor), 
    foto (rastr), harakatlanuvchi (animatsiya) hamda siqilgan rasmlar. 
    Bunday grafik m a’lumotlar tarkibida matnli axborot mavjud 
    bo‘lmaydi. Shundan ko‘rinib turibdiki, demak rasm ko‘rinishidagi 
    m a’lumotlar ustida faqatgina uning nomi yoki turi bo‘yicha qidiruv 
    olib borish mumkin. K o‘pgina internet qidimv tizimlari grafik yoki 
    tasvir ko‘rinishidagi ma’lumotlami qidirish uchun alohida bo ‘limga 
    ega bo‘lib, bu bo ‘lim orqali ixtiyoriy turdagi rasmlami ulaming 
    nomlari bo‘yicha qidimvni amalga oshirish mumkin. Masalan, 
    quyidagi rasmga shunday qidimv tizimlarining biri tasvirlangan.

    Download 14,92 Mb.
    1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   389




    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    «axborot-kommunikatsiya texnologiyalar va tizimlar»

    Download 14,92 Mb.
    Pdf ko'rish