MIIMning to‘rtinchi avlodiga - katta integral tizim (KIT)
ku'i misliidagi element bazasiga ega b o ‘lgan hisoblash tizimlari
к mull. Bu 70-yillar o ‘rtasida elektron hisoblash texnikasi rivojida
к г skin «sakrash» boTganligi, y a’ni - katta integral sxemasi bazasida
mikroprotsessorlar paydo b o ‘lganligi bilan b og‘liq.
IJIardan foydalanish tufayli barcha EHM lam ing texnik eks-
pliialatsiya va iqtisodiy k o ‘rsatkichlari o ‘lchami, energiya sarfi,
<|iyinati va hakazolar keskin yaxshilandi.
SHKni ommaviy ishlab chiqarish boshlandi. Zamonaviy
I IIM laming 4-avlodi ikki y o ‘nalishda rivojlandi. Birinchi y o ‘nalish
sckundiga bir necha ming million operatsiyalami amalga
nshiruvchi kuchli, k o ‘p protsessorli hisoblash tizimini yaratish,
ikkinchisi-mikroprotsessorlar bazasida nisbatan arzon va ixcham
iinkro EHM lar yaratish.
EHMlarning beshinchi avlodi 80-yillar o ‘rtalarida o ‘ta katta
mlcgral sxemalar bazasida ishlab chiqarila boshlandi. Beshinchi
avlod mashina modellari arxitektura oqimiga, intellektual «inson-
mashina» interfeysini ishlab chiqarishga moTjallangan. Ular raa-
salalarni tizimli echishni mashinalaming mantiqan fikrlashini,
axborotlami assotsiativ qayta ishlash va mantiqiy xulosalar olishni
ham ta ’minlaydi. Endilikda insonning EHM bilan yagona tildagi
muloqotini (jumladan, o g ‘zaki nutqini) amalga oshirish m o‘ljal-
lanmoqda.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining rivojianish tendensiyasi. Xorijiy mutaxassislar axborot-kommunikatsiya tex
nologiyalari rivojlanishining beshta asosiy tendensiyani ajratib
ko‘rsatadi:
1.
Axborot m ahsulotlarining murakkablashuvi. Axborot
vositasi k o ‘rinishidagi axborot mahsuloti, ekspert ta ’minoti xiz-
matining m a’lumotlar bazasi strategik ahamiyat kasb eta boradi.
Turli shakldagi (nutq, m a’lumot, tasvir) axborot mahsulotlari eshi-
lish, ko‘rish va anglash uchun foydalanuvchining talabiga k o ‘ra
ishlab chiqiladi ham da unga qulay vaqtda va shaklda mahsulotni
yetkazib berish vositasi mavjud b o ‘ladi. Axborot mahsuloti borgan
sari yakka foydalanuvchiga taqdim etiladigan o ‘ziga xos xizmat va
37
hisobot-tahlil ishlari natijalari o ‘rtasidagi gibridga aylanib bor-
moqda.
