“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida”
mavzusidagi 1-sonli respublika ilmiy-onlayn konferensiyasi
32
UMUMIY O‘RTA TA`LIM MAKTABLARIDA INFORMATIKA VA
AXBOROT TEXNOLOGIYA FANINING MAZMUNI VA SHAKLLARI
Xayitboyeva Oysha Zokirjon qizi
UrDU huzuridagi fizika, matematika, informatika fanlariga ixtisoslashgan
maktabning informatika fani o‘qituvchisi
Xayitboyeva Fotima Zokirjon qizi
UrDU huzuridagi fizika, matematika, informatika fanlariga ixtisoslashgan
maktabning informatika fani o‘qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.7386960
Anotatsiya: Ushbu maqolada o‘rta ta`lim maktablarida informatika va axborot
texnologiya fanini o‘qitilishi, mazmuni va shakllari haqida ma`lumot berilgan.
Shuningdek bu maqolada informatika va axborot texnologiya fanini chuqur o‘rganish
hamda o‘quvchilarni bilimini oshirish usullari bayon etilgan.
Kalit so‘zlar: axborot,
texnologiyalar,kompyuter, individual, guruhli, frontal,
noa’anaviy, guruh, bilim, ko‘nikma, malaka.
XXI asr axborot asri, axborot texnologiyalari asri ekanligi barchamizga ma’lum,
bu asrda savodxon kishi bo‘lish uchun avvalo kompyuter savodxoni bo‘lish, axborot
texnologiyalarini puxta egallamoq lozim. Har bir mutaxassis, u qaysi sohada
ishlashidan qat’iy nazar, o‘z vazifasini zamon talabi
darajasida bajarishi uchun
axborotga ishlov beruvchi vositalarni, ularni ishlatish uslubiyotini bilishi va ularda
ishlash ko‘nikmasiga ega bo‘lishi zarur. Shu sababli zamonaviy kompyuterlarni
boshqara olish malakasiga ega bo‘lish har bir yosh avlodga zarurdir. Shuning uchun,
umumiy o‘rta ta’lim maktablarida Informatika
fanining birinchi va muhim
vazifalaridan biri o‘quvchilarda aniq bir fikrlash usulini shakllantirishdir.
O‘qitish shakli va usuli yosh o‘quvchilarning fikrlashini va ijodiy qobiliyatini
rivojlantirishga yo‘naltirilgan bo‘lishi lozim. Informatika fanining boshqa fanlarga
o‘xshamasligi o‘quvchilarda yoqimli o‘yin kabi tasavvur qoldirishi bilan birga, o‘z
“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida”
mavzusidagi 1-sonli respublika ilmiy-onlayn konferensiyasi
33
ijodiy qobiliyatlarini ochishlariga turtki bo‘lib xizmat qiladi. O‘quvchilar
kompyuterda ishlab izlanuvchi va tadqiqotchiga aylanishadi. Bunda o‘z tajribalariga
tayangan holda ular hulosa chiqarish va umumlashtirishga o‘rganadilar.
Informatika kursining asosiy maqsadi – o‘sib kelayotgan
avlodni kompyuter
yordamida mustaqil fikrlashga, tasavvurini rivojlantirishga va o‘zining ijodiy
rejalarini hayotda tadbiq etishga o‘rgatish. Informatika o‘qitishda ta’lim berishning
tashkiliy shakllari alohida o‘rinni egallaydi. O‘qitishning tashkiliy shakllari deganda
o‘qituvchi va o‘quvchining o‘zaro munosabatlarini tashkil etish yo‘llari tushuniladi.
O‘qitishning tashkiliy shakllari o‘quvchilar soni, o‘qitish
joyi va boshqalar
bo‘yicha tasniflanadi. O‘qitishning tashkiliy shakllari quyidagilardan iborat bo‘ladi:
• Individual;
• Guruhli;
• Frontal.
Informatikadan mustaqil ishlar bajarish o‘quvchilarning individual faoliyatini
nazarda tutuvchi shakllardan biri hisoblanadi.
Kompyuterlarda amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazish guruh bo‘lib ishlashni talab
etadi. Ma’ruza tariqasida darslarni olib borish o‘qitishning
frontal shakllariga misol
bo‘ladi. Zamonaviy pedagogik tadqiqotlar o‘qitishning guruhli shaklini o‘quvchilar
orasidagi salbiy munosabatlarning oldiniolishning samarali vositasi ekanligini
ko‘rsatmoqda.
O‘qitishning guruhli shaklida kichik guruhchalarga bo‘lib o‘qitish alohida
ahamiyatga ega. Kichik guruhlarda o‘qitishni tashkil qilishda o‘quvchilarni bir-biriga
yuzma-yuz qaragan holda joylashtirishni yo‘lga qo‘yish kerak. O‘quvchilar o‘rnini
noa’anaviy holda bunday joylashtirish guruhchalarda muhokamali masalalarni hal
qilish imkonini beradi.
Xulosa qilib aytganda o‘qish - bilim, ko‘nikma
va malakalarni egallash
jarayonidir. O‘quvchilar o‘qish jarayonida bilim ko‘nikma va malakalarni egallab
oladilar. Bilimlarda obektiv dunyo umumlashtirilgan holda aks ettiriladi. Bilimlarni
o‘zlashtirish faktlar, tushunchalar va qonuniyatlarni o‘rganishni nazarda tutadi.
