Optik telekommunikatsiya tizimlari Optik telekommunikatsiya tizimlari asosini alohida qurilmalarni yagona global
tarmoqqa ulaydigan optik tolali kabellar jamlanmasi tashkil etadi. Signallar infraqizil
nur diapazoni yordamida uzatiladi, optik tolali kabelning o‘tkazuvchanligi esa boshqa
turdagi aloqa kanallariga qaraganda bir necha baravar yuqori hisoblanadi.
Materialning texnik xususiyati uzoq masofaga yetib borishi kerak bo‘lgan
signallarning past darajada so‘nishini ta’minlay oladi. Bu esa optik tolali kabellarni
qit'alararo aloqani ta’minlash uchun ishlatishga imkon beradi. Okean tubi orqali
yotqizilgan optik tolali kabellar ruxsatsiz kirishlardan himoyalangan sanaladi, sababi
uzatilgan signallarni ushlab qolish texnik jihatdan imkonsizdir. Optik tolali
telekommunikatsiya tarmoqlarining strukturasi 4.8-rasmda keltirilgan
4.8-rasm. Optik tolali telekommunikatsiya tarmoqlarining strukturasi.
Ko‘p kanalli telekommunikatsiya tizimlari Bunday aloqa tizimlarining o‘ziga xos xususiyati axborot signallarini uzatish
uchun bir nechta kanallardan foydalanilishidadir. Zamonaviy telekommunikatsiya
tizimlarida kabel, to‘lqin o‘tkazgich, radiorele va kosmik aloqa liniyalari qo‘llaniladi.
Shifrlangan signal soniyasiga bir necha gigabit tezlikda katta masofalarga uzatiladi.
Ko‘p kanalli tizimlarning asosiy afzalligi barqaror ishlashni ta’minlashdir. Agar bitta
aloqa kanali ishlamay qolsa, keyingisi aloqa kanali avtomatik ravishda ulanadi.
Foydalanuvchilar tasodifan uzilishlar va muhim ma’lumotlarning yo‘qolishidan
himoyalanish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Bunday tizimlarning asosida kabellardan
tuzilgan tuzilmalar yotadi. Ko‘p kanalli telekommunikatsiya tizimlari va uning
tashkil etuvchilari 4.9-rasmda keltirilgan.
75
4.9-rasm. Ko‘p kanalli telekommunikatsiya tizimlari va tarmoqlari.
