76
ma’lumotlardan foydalaniladi, ammo infratuzilma bir xil bo‘ladi.
Shuning uchun
multiservisli tarmoqlarni qurishning asosiy prinsipi turli xil texnologik yechimlarning
mavjudligi bo‘lib, uning yordamida turli tuman operatsiyalarni bajarishga
mo‘ljallangan turli xil qurilmalarga xizmat ko‘rsata oladi.
2. Telekommunikatsiya tizimlarining tuzilishi, qurilmalari va tarkibiy
qismlari
Har qanday telekommunikatsiya tizimining markazida foydalanuvchilar uchun
zarur bo‘lgan ma’lumotlarni saqlaydigan va qayta ishlaydigan
serverlar joylashgan
bo‘ladi. Server xonalari - bu ko‘plab katta hajmdagi qattiq disklarning ishlashini
ta’minlaydigan sanoat tarmoqlarida foydalanilgan sovutish
tizimi bilan jihozlangan,
serverlar joylashgan himoyalangan xona hisoblanadi.
Foydalanuvchilar kompyuterlari bu ma’lumotlar bazasi va aniq ma’lumot
foydalanuvchilari o‘rtasidagi aloqa vositasi hisoblanib, qidiruv so‘rovlarini
amalga
oshiradi. 4.11-rasmda Telekommunikatsiya tizimlarini tuzilishi va uning tashkil
etuvchi qurilmalar majmuasi keltirilgan.
4.11-rasm. Telekommunikatsiya tizimlarini tuzilishi va uning tashkil etuvchi
qurilmalar majmuasi keltirilgan.
Telekommunikatsiya tarmoqlarining texnik asosini aloqa liniyalari, Ya’ni optik
tolali, koaksial yoki simsiz aloqa kanallari sifatida ishlatiladigan ma’lumot
tashuvchilar tashkil etadi.
Ma’lumotlarni uzatish va qabul qilishni ta’minlovchi tarmoq qurulmalari:
• modemlar;
77
• adapterlar;
• marshrutizatorlar;
• switchlar (kommutator);
• konsentrator (HUB).
Bunday qurilmalar telekommunikatsiya tizimi asosini tashkil etadi va tizimning
barqaror ishlashi uchun zarur hisoblanadi. Telekommunikatsiya
tizimini tashkil
etuvchi tarmoq qurilmalarining umumiy ko‘rinishi 4.12-rasmda keltirilgan.
4.12-rasm. Telekommunikatsiya tizimini tashkil etuvchi tarmoq qurilmalarining
umumiy ko‘rinishi.
Multiservisli tizim har xil turdagi ma’lumotlarni uzatish uchun yagona
kanaldan foydalanadi. Bu esa tizimga texnik xizmat ko‘rsatish va qo‘shimcha
qurilmalar uchun xarajatlarni tejashga imkon beradi.
Umumiy yechim esa kamroq
xodimlar va harajatlarni talab qiladi.
