95
Birinchi navbatda kompyuterlar katta hajmli hisoblashlarni amalga
oshirish uchun yaratilgan. Bunda asosiy talab yuqori aniqlik va
hisoblashlarga minimal vaqt sarfi edi. Bunday
jarayonlar sonli ishlov
berish uchun xosdir.
EHM klassik arxitekturasi (
fon-neyman) beshta asosiy funksional
blokdan tashkil topgan:
xotira qurilmasi (XQ); boshqarish qurilmasi;
birga ko„riluvchi va markaziy protsessor deb nomlanuvchi
boshqaruv va arifmetik-mantiqiy qurilmalar (AMQ);
kiritish qurilmasi; chiqarish qurilmasi.
Fonneyman arxitekturasida katta hajmli
axborotga ishlov berish
uchun bir protsessordan foydalaniladi. Ma‟lumotlar bilan ishlash aloqa
almashuv kanali orqali amalga oshiriladi. Markaziy protsessorda kanal
o„tkazish qobiliyati va ishlov berish imkoniyatlarining chegaralanganligi
axborot hajmi ortganda mushkul vaziyatlarga olib keladi. Bunday
vaziyatlardan chiqish uchun EHM arxitekturasiga
ikkita asosiy
o„zgartirish kiritish taklif qilindi:
parallel protsessorlarni qo„llash va parallel ishlov berishni
tashkillashtirish;
protsessorni ma‟lumotlarga yaqinlashtiruvchi va ularning
uzluksiz uzatilishini bartaraf etuvchi taqsimlangan mantiq.
Fon-neyman arxitekturasining boshqa kamchiligi,
xotiradan talab
qilinayotgan obyektni tanlash uchun manzilini ko„rsatish yo„li bilan
amalga oshiriluvchi, xotira qurilmasiga murojaat qilish bilan bog„liq. Bu
sonli ishlov berish uchun o„rinli, ammo sonli bo„lmagan ishlov berishda
murojaat qilish mazmun (assotsiativ manzillash) bo„yicha amalga
oshirilishi lozim. Sonli ishlov berish uchun ham asosan shu arxitektura
qo„llanilgani uchun assotsiativ kirishni tashkillashtirish
usulini topish
zarur edi. U assotsiativ so„rovlarni mos manzillarga almashtirish uchun
maxsus jadvallarni (ma‟lumotnomalar) yaratish yo„li bilan amalga
oshiriladi.
Xotira
qurilmasiga
bunday
murojaat
qilishni
tashkillashtirishda katta hajmli axborotlar bilan ishlash holatlarida
EHMning qobiliyati keskin pasayadi. Bu quyidagi bilan bog„liq:
so„rovsiz ishlov berish nafaqat ko„rish, balki ma‟lumotlarni tiklash
hamdir.
Shunday qilib, EHM sonli bo„lmagan ishlov
berish uchun quyidagi
talablarga javob berishi lozim: assotsiativlik, parallelizm, xotirada ishlov
berish. Bundan tashqari yuqori darajada arxitekturaga quyidagi talablar
qo„yiladi:
www.ziyouz.com kutubxonasi
96
xotira qurilmalari va parallel protsessorlarning qayta
quriluvchanligi
(перестраиваемость);
protsessorlar o„rtasida bog„lanishning murakkab topologiyalari;
amallarni taqsimlashga yo„naltirilgan multi protsessorli
tashkillashtirish.
Yuqorida keltirilgan chegaralanishlar va talablar berilganlar bazasi
mashinalarida
(BBM) tadbiq qilingan.
Yuqoridagilarga asoslangan holda EHM
arxitekturasi tasniflarini
