• Texnik vositalar
  • Axborot texnologiyalari anjomiy ombori




    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet60/97
    Sana25.01.2024
    Hajmi2,13 Mb.
    #145719
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   97
    Bog'liq
    Axborot tizimlari nazariy asoslari (T.Maxarov)

    8. Axborot texnologiyalari anjomiy ombori 
    Anjom ko„rinishidagi mehnat qurollari, texnologik jarayon va 
    vositalar har qanday texnologiyaning zaruriy tarkibiy qismi hisoblanadi. 
    Bundan axborot texnologiyalari ham mustasno emas. Barcha tashkil 
    etuvchilarni (komponenta), shu bilan birga anjomiy omborni ham, 
    standartlashtirish texnologiyani sanoat darajasida tadbiq qilish va 
    rivojlantirishning asosiy omili hisoblanadi. Anjomiy omborni barcha 
    tashkil etuvchilarining tahlili shuni ko„rsatadiki, mavjud bo„lgan 
    rivojlanish yo„nalishlari hisoblash va tarmoq mahsulotlari bozorida 
    mo„ljallash imkonini beradi. Yagona axborot muhitiga kirish uchun 
    axborot 
    texnologiyalarini 
    va 
    vositalarini 
    jahon 
    standartlariga 
    moslashtirish lozim. 
    Texnik vositalar 
    Axborot texnologiyalari texnik ta‟minotining asosini har qanday 
    axborot tizimining yadrosi hisoblangan kompyuterlar tashkil etadi. 
    www.ziyouz.com kutubxonasi


    95 
    Birinchi navbatda kompyuterlar katta hajmli hisoblashlarni amalga 
    oshirish uchun yaratilgan. Bunda asosiy talab yuqori aniqlik va 
    hisoblashlarga minimal vaqt sarfi edi. Bunday jarayonlar sonli ishlov 
    berish uchun xosdir. 
    EHM klassik arxitekturasi (fon-neyman) beshta asosiy funksional 
    blokdan tashkil topgan: 
    xotira qurilmasi (XQ); boshqarish qurilmasi; 
    birga ko„riluvchi va markaziy protsessor deb nomlanuvchi 
    boshqaruv va arifmetik-mantiqiy qurilmalar (AMQ); 
    kiritish qurilmasi; chiqarish qurilmasi. 
    Fonneyman arxitekturasida katta hajmli axborotga ishlov berish 
    uchun bir protsessordan foydalaniladi. Ma‟lumotlar bilan ishlash aloqa 
    almashuv kanali orqali amalga oshiriladi. Markaziy protsessorda kanal 
    o„tkazish qobiliyati va ishlov berish imkoniyatlarining chegaralanganligi 
    axborot hajmi ortganda mushkul vaziyatlarga olib keladi. Bunday 
    vaziyatlardan chiqish uchun EHM arxitekturasiga ikkita asosiy 
    o„zgartirish kiritish taklif qilindi: 
    parallel protsessorlarni qo„llash va parallel ishlov berishni 
    tashkillashtirish; 
    protsessorni ma‟lumotlarga yaqinlashtiruvchi va ularning 
    uzluksiz uzatilishini bartaraf etuvchi taqsimlangan mantiq. 
    Fon-neyman arxitekturasining boshqa kamchiligi, xotiradan talab 
    qilinayotgan obyektni tanlash uchun manzilini ko„rsatish yo„li bilan 
    amalga oshiriluvchi, xotira qurilmasiga murojaat qilish bilan bog„liq. Bu 
    sonli ishlov berish uchun o„rinli, ammo sonli bo„lmagan ishlov berishda 
    murojaat qilish mazmun (assotsiativ manzillash) bo„yicha amalga 
    oshirilishi lozim. Sonli ishlov berish uchun ham asosan shu arxitektura 
    qo„llanilgani uchun assotsiativ kirishni tashkillashtirish usulini topish 
    zarur edi. U assotsiativ so„rovlarni mos manzillarga almashtirish uchun 
    maxsus jadvallarni (ma‟lumotnomalar) yaratish yo„li bilan amalga 
    oshiriladi. 
    Xotira 
    qurilmasiga 
    bunday 
    murojaat 
    qilishni 
    tashkillashtirishda katta hajmli axborotlar bilan ishlash holatlarida 
    EHMning qobiliyati keskin pasayadi. Bu quyidagi bilan bog„liq: 
    so„rovsiz ishlov berish nafaqat ko„rish, balki ma‟lumotlarni tiklash 
    hamdir. 
    Shunday qilib, EHM sonli bo„lmagan ishlov berish uchun quyidagi 
    talablarga javob berishi lozim: assotsiativlik, parallelizm, xotirada ishlov 
    berish. Bundan tashqari yuqori darajada arxitekturaga quyidagi talablar 
    qo„yiladi: 
    www.ziyouz.com kutubxonasi


    96 
    xotira qurilmalari va parallel protsessorlarning qayta 
    quriluvchanligi (перестраиваемость)
    protsessorlar o„rtasida bog„lanishning murakkab topologiyalari; 
    amallarni taqsimlashga yo„naltirilgan multi protsessorli 
    tashkillashtirish. 
    Yuqorida keltirilgan chegaralanishlar va talablar berilganlar bazasi 
    mashinalarida (BBM) tadbiq qilingan. 
    Yuqoridagilarga asoslangan holda EHM arxitekturasi tasniflarini 

    Download 2,13 Mb.
    1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   97




    Download 2,13 Mb.
    Pdf ko'rish