B isaboyev, Z. Sh. Sapayeva, Z. J. G'Ulomova oziq-ovqat texnologiyasi asoslari o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta’lim vazir/igi tomonidan 5541100 «Oziq-ovqat texnologiyasi»

Download 1,23 Mb.
bet	5/231
Sana	13.02.2024
Hajmi	1,23 Mb.
	#155970

Bog'liq
Sapayeva, Z. J. G\'Ulomova oziq-ovqat texnologiyasi asoslari-fayllar.org
1-modul mustaqil ta'lim (1), 103-guruh, d3c58f55-a7e8-4a7d-b2b8-687f2d998bed (3), Fizika.3-mavzu, TAT.Dars ishlanma, UMAR HAYYOM FALSAFIY QARASHLARI, Makaron mahsulotlari, Ekologiya fanid-WPS Office, TKTIYF 2 8, 9-синф, Mehnat-5, 1.ma ruza, 2 5226507378509221292, gess nizami

Bu sahifa navigatsiya:

• Javdar, arpa, makkajo‘xori, sholi va boshqa boshoqli ekinlarning qisqacha tavsifi.

1.2-rasm. Bug'doy doni: a - yumshoq; b - qattiq. 7 Yumshoq bug‘doyning navlari turli shaffoflik va novvoylik xossala- riga ega boiadi. Bu belgilariga ko‘ra bug‘doy doni kuchli, o‘rtacha kuchli va kuchsiz navlarga bo‘linadi. Kuchli bug‘doy navlarining shaffofligi, odatda, 60% dan yuqori, ho‘l kleykovinasining miqdori esa 28% dan kam bo‘lmaydi. Kuchsiz navlarda oqsilning miqdori 9-12%, ho‘l kleykovinasining miqdori esa 20% dan ko‘p emas. Ularning shaffofligi 40% gacha boiishi mumkin. Kuchsiz bug'doy navlarining kleykovinasi noelastik, haddan ortiq cho‘ziluvchanlikka ega. Bug‘doyning kuchli navlari un tortishda kuchsiz navlarni yaxshilash uchun ishlatiladi. O'rtacha kuchli bug‘doy navlari (shaffofligi 40-60%) texnologik xossalariga ko‘ra yaxshilovchilar qo‘shmasdan novvoylik unlari tortish uchun yaroqli hisoblanadi. Qattiq bug‘doy (Triticum durum) makaron mahsulotlari ishlab chiqarish uchun qimmatli xomashyo hisoblanadi (1.2, 6-rasm). Uning tarkibida oqsillar ko‘p, shundan kelib chiqib kleykovinaning miqdori ham ko‘p, donning konsistensiyasi, asosan, shaffof bo‘ladi. Qattiq bug‘doy donida yumshoq bug‘doy tarkibida uchramaydigan karotinoid pigmentlari mavjud. Qattiq bug‘doyning aynan shu xususiyati yuqori sifatli makaron mahsulotlariga xos bo‘lgan kahrabo-sariq rangni ta’minlaydi. Qattiq bug'doy iqlim va ob-havo sharoitlariga o‘ta talabchan bo‘lib, hamma vaqt ham yuqori hosil beravermaydi. Shuning uchun ko‘pchilik mamlakatlarda qattiq bug‘doy kam yetishtiriladi. Javdar, arpa, makkajo‘xori, sholi va boshqa boshoqli ekinlarning qisqacha tavsifi. Javdar bug‘doydan so‘ng ahamiyati jihatidan ikkinchi o‘rinda turuvchi, non mahsulotlari tayyorlanadigan boshoqli ekinlar jumlasiga kiradi. Javdar doni (1.3-rasm) tashqi belgilari bilan bug‘doydan farq qiladi. Javdarda bug‘doy doniga nisbatan aleyron qatlami va murtakning hissasi ko‘proq, endospermining miqdori kamroq. Shuning bilan birga javdar kimyoviy tarkibi bilan ham farq qiladi. Uning tarkibida bug‘doydagiga nisbatan oqsillar va kraxmal kamroq, qandlar va yelimli moddalar ko‘proq bo‘ladi. Asosiy farq oqsilning miqdorida emas, balki uning fizik- kimyoviy xossalaridadir. Javdar donining oqsillari cheksiz bo'kish va oson parchalanish qobiliyatiga ega. Download 1,23 Mb.

Download 1,23 Mb.