|
B isaboyev, Z. Sh. Sapayeva, Z. J. G'Ulomova oziq-ovqat texnologiyasi asoslari o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta’lim vazir/igi tomonidan 5541100 «Oziq-ovqat texnologiyasi»
|
| bet | 91/231 | | Sana | 13.02.2024 | | Hajmi | 1,23 Mb. | | #155970 |
Bog'liq Sapayeva, Z. J. G\'Ulomova oziq-ovqat texnologiyasi asoslari-fayllar.org159
Erituvchi va suvninq.
.]_ bug'lari
(Шг1
5.15-rasm. Soapstokdan erituvchini haydash kolonnasi.
masi 60-70 °C gacha qizdiriladi va toza
(tuzlardan xoli) suv yordamida 90-95 °C
harorat ostida uzluksiz ishlaydigan
tindirgichlarda ishlov beriladi. Bu yerdan
tozalangan mitsella ikkinchi bosqich
distillatoriga yuboriladi.
Tindirgichlarda mitselladan ajratib
olingan cho‘kma (soapstok) dan erituvchi
maxsus kolonnalarda haydaladi (5.15-rasm).
Bu kolonna sferik qopqoq va
konussimon tubga ega bo‘lgan vertikal
silindrik korpus 1 dan iborat. Uning yuqori
qismida ko‘pik so‘ndirish uchun bug‘li
barbotyor 2, o‘rta qismida esa soapstokni
purkash uchun ikkita bug‘li forsunkalar 3
o‘rnatilgan. Kolonna vakuum ostida ishlaydi.
110°C gacha qizdirilgan soapstokning
erituvchidagi eritmasi forsunkalar orqali
kolonna ichidagi bug‘li kenglikka purkaladi,
erituvchi bug‘lanib ketadi, soapstok esa omborga yuboriladi.
Shrotdan erituvchini haydash. Ekstraktordan chiqadigan shrot tarkibida 20-30% erituvchi bo‘ladi. Bu erituvchi konstruksiyasi mezga tayyorlanadigan qovurish qozonlariga o‘xshaydigan chanli bug‘latgichlarda (tosterlarda) qizdirib, bug‘latiladi (haydaladi).
Chanli bug‘latgich-toster (5.16-rasm) diametri 2,1 m boigan chanlardan iborat kolonnali apparatdir. Chanlarning har jufti umumiy bug* bilan qizdiriladigan g‘ilofga ega. Barcha chanlar markazi orqali o‘tgan val 1 ga shrotni aralashtirib turish va chandan changa o‘tkazish uchun mo‘ljallangan pichoqli aralashtirgichlar o‘rnatilgan. Shrot tosterning yuqorigi chani 3 ga shlyuz orqali yuklanadi, klapanli bo‘shatgich 6 orqali esa bo‘shatiladi.
Tosterlarda shrotga gidrotermik ishlov berish parametrlari shunday boshqarilishi kerakki, bunda erituvchini maksimal ajratib olish bilan birga uruglardagi zararli moddalar inaktivatsiyasi amalga oshsin va shrotning yem sifatidagi oziqaviylik qiymati ko‘tarilsin. Toster chanlaridagi bosimni tenglashtirib turish uchun barcha chanlarni birlashtirib turadigan kollektor
ko‘zda tutilgan.
160
Yuqori uchta changa o‘tkir
bug'dan tashqari suv ham yuboriladi.
Yuqoridagi chanda shrot namlanadi,
keyingilarida esa quritiladi. Bu tayyor
shrot tarkibida erituvchining iloji
boricha kam (minimal) qolishini va
shrot oqsillari denaturatsiyasining
kerakli darajada amalga oshishini
ta’minlaydi. Tosterning yuqori qismida
kengaytirgich 4 bo‘lib, erituvchi va suv
bug‘lari bilan birga uchib keladigan
shrot zarralari uning devorlariga
yopishib to‘planib qolmasligi uchun
uning ichida qirg‘ichli aralashtirgich
o‘rnatilgan.
Tosterdan chiqayotgan shrot
namligi 8,5-9%, erituvchining qoldiq
miqdori 0,1 % dan, ferroaralashmalar
esa 0,01 % dan oshmasligi kerak. Shrot
harorati 40 °C dan oshmasligi kerak.
Mitsella va shrotni qayta ishlashda
ajratib olinadigan erituvchi issiqlik
almashtirgich-kondensatorlarda bug‘-
gazli aralashmalardan kondensatsiyalash
yo‘li bilan ajratilib regeneratsiyalanadi,
so‘ngra ishlab chiqarishga qaytarib
yuboriladi.
Yem hisoblanmish shrot esa gid-
rofuz (pressdan chiqqan yoki ekstrak-
siyalangan moyga suv bilan ishlov berganda hosil boiadigan cho'kma)
yoki soapstok bilan aralashtirilib, granulalanadi. Granulalangan shrot
standart talablariga javob berishi kerak.
Shrotdan oqsil konsentratlarini (izolatlarini) ajratib olish mumkin. Shrotdan oqsillar avval NaCl ning suvli eritmasi, keyin esa NaOH yordamida ajratib olinadi. Erimaydigan cho‘kma ajratib olinadi, tarkibida 2-3 % oqsili boigan ekstrakt esa tozalanadi va HC1 yordamida cho‘ktiriladi. Cho‘ktirilgan oqsil yuviladi va 180-200 °C harorat ostidagi havo yordamida purkagichli quritish moslamalarida quritiladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
B isaboyev, Z. Sh. Sapayeva, Z. J. G'Ulomova oziq-ovqat texnologiyasi asoslari o'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta’lim vazir/igi tomonidan 5541100 «Oziq-ovqat texnologiyasi»
|
