|
Bajardi: Hamrayev Shuhrat
|
| Sana | 01.04.2024 | | Hajmi | 2.85 Mb. | | #183914 |
Bog'liq Boburjon portal.guldu.uz-Amaliy mashg`ulotlar ishlanmasi, MUSTAQIL ISH TOPSHIRIQLARI (1)
LOGO
Bajardi:Hamrayev Shuhrat
Guruh 401_21 Ab
Toshkent kimyo texnologiya instuti Yangiyer filiali
BajardiAhmedov Boburjon
Guruh:401-21Ab
Mavzu: Elektron qurilmalar va sxemalarning o‘rni va ahamiyati
Reja:
Elektron qurilmalar va sxemalarning o‘rni va ahamiyati.
Hozirgi zamon elektronika sohasidagi yetuk olimlarning qo‘shgan hissalari.
Analog va raqamli tizimlar va ular orasidagi tafovutlar.
Zamonaviy elektronikadagi diskret qurilmalardan integral sxemalargacha rivojlanishining tarixiy davrlari va rivojlanish istiqbollari.
.
Elektronika va sxemalar 1” fani AT, telekommunikatsiya, radiotexnika, televideniye, radio aloqa va teleeshitirishlar, mobil aloqa tizimlari, kinoteleoperatorlik, maxsus yoritish texnologiyalari, audio, video texnologiyalari, kompyuter grafikasi va shu kabi zamonaviy axborot va kommunikatsiya texnologiyalariga oid barcha yo‘nalishlar uchun asos bo’lib hisoblanadigan elektr zanjirlar nazariyasi, elektronika, sxemotexnika, radiotexnika, elektr aloqa va boshqa bir qator umumkasbiy va maxsus fanlarni o‘zlashtirish jarayonida ilk bor uchraydigan birinchi umumkasbiy fan hisoblanadi.
LOGO
Enter title
LOGO
Elektronika va sxemalar 1” fani real elektrotexnik va radiotexnik qurilmalar va ularning elementlarini, ularda yuz beruvchi fizik jarayonlarni tahlil qilishga, elektr sxemalarni har xil matematik funktsiyalar ko‘rinishida modellashtirishga hamda bunday sxemalarni ekspluatatsiyasiga doir bilimlar va uquvlar hosil qilishga asos tayyorlaydi. Shuningdek bu fan mutaxassislik fanlarni muvaffaqiyatli o‘zlashtirish uchun zarur bo‘lgan tushunchalar, ta`riflar, iboralar va hisoblash usullarini o‘rgatadi.
Enter title
LOGO
Elektronikaning rivojlanishi elektron qurilmalar bajaradigan funktsiyalarni doimiy ravishda murakkablashishiga asoslanadi. Muayyan bosqichlarda eski elementlar bazasi, masalan, vakuum lampalari yoki diskret yarim o‘tkazgich qurilmalari yordamida yangi muammolarni hal qilish imkonsiz bo‘lib qoladi. Natijada elementlar bazasini yanada takomillashtirish uchun zarur shartlar paydo bo‘ladi. Bunga asoslangan elektron qurilmalarni ishlab chiqish zarurligini keltirib chiqaradigan asosiy omillar yangi element bazasi - bu ishonchlilikni oshirish, massani kamaytirish, o‘lchamlarni, xarajatlarni va quvvat sarfini kamaytirishdir.
LOGO
Enter title
Enter title
LOGO
Zamonaviy elektronika dunyodagi ilmiy-texnik taraqqiyotning eng muhim yo‘nalishlaridan biriga aylandi. Katta va o‘ta katta integral mikrosxemalarni yaratish, mikroprotsessorlar va mikroprotsessor tizimlari elektron kompyuterlar va tezkor kompyuterlar, har xil turdagi elektron qurilmalar, texnologik jarayonlarni boshqarish tizimlari va qurilmalari, aloqa tizimlari, ekspert, kuzatuv va boshqa tizimlarning ommaviy ishlab chiqarilishini tashkil etishga imkon berdi.
Enter title
LOGO
Enter title
LOGO
Enter title
LOGO
Enter title
Enter title
LOGO
Enter title
LOGO
Mavzur:Integral mikrosxemalar haqida umumiyma’lumotlar
Integral (ingl. Integrated circuit, IC, microcircuit, microchip, silicon chip or chip) (mikro)sxema (IC, IMC, m/sx) chip, mikpochip-mikroelektron qurilmasi, murakkab elektron sxema, tayyorlanishi yarimo‘tkazgichli kristall (yoki plyonkali). Integral mikrosxemalar turli ko‘rinishda va turli xillarda ishlab chiqariladi. Ular ikki usul bilan bosma plataga kavsharlanadi.
Birinchi usuli an’anaviy usul bo‘lib, bosma plataning tuynukchalariga mikrosxemaning oyoqchalarini o‘rnatib bosma platani ikkinchi tomonidan kavsharlanadi.
LOGO
Ikkinchi usul bosma platadagi yo‘lchalar ustiga qo‘yib kavsharlanadi. Bu usulni sirtqi montaj deyiladi, sirtqi montaj uchun radioelementlarni 2009-yildan ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yilgan. Hozirgi kunda asosan sirtqi montaj uchun radioelementlar ishlab chiqarilmoqda.
Mikrosxemaning kashf qilinishi yupqa oksidli plyonkaning xossasi va xususiyatini o‘rganish va unga elektr kuchlanish uzatib elektr o‘tkazuvchanligini tekshirishdan boshlangan. Muammo shundan iborat ediki, ikki metall bir-biriga tegib turishida elektr kontaktni hosil qilmagan yoki qutblar xossasi to‘g‘ri kelmagan, uzoq muddat o‘rganishlar natijasida diod va tranzistorlar kashf qilingan. 1958-yil boshqa-boshqa joyda yashovchi olimlar bir vaqtda: biri Jek Kolbi «Texas Instruments», ikkinchisi Robert Noys yarimo‘tkazgichli «Fairchild Semi conductor» korxonasi olimi mikrosxema kashf qilgan.
LOGO
Bu ikki olim mikrosxema yaratishda rezistor, kondensator va boshqa komponentlarni mikrosxema ichiga joylashtirish masalasi to‘g‘risida gaplashib, o‘zaro fikr almashib olishgan. Oldingi vaqtda mikrosxemaning normal ishlashi uchun rezistor, kondensatorlar alohida bosma plataga joylashtirilgan edi, olimlar yarimo‘tkazgichli bitta monolit kristalldan foydalanishni sinab ko‘rishni kelishib olishdi, lekin Kolbi germaniy, Noys kremniyni tanlagan. Bu kashfiyotlari uchun 1959-yil ikkala olim alohida patent olishga erishgan.
1961-yil «Fairchild Semiconductor Corporation» korxonasi mikrosxemalarni sotuvga chiqardi. Bu esa, o‘z navbatida, kalkulator va kompyuter ishlab chiqarilishiga odim qadam tashlandi, kompyuter o‘lchamlari birmunchaga qisqardi, ishlab chiqarish birmuncha ortdi. E'tibor uchun rahmat.
|
| |
