Kuyganda va sovuq urganda birinchi yordam ko`rsatish

Birinchi
darajali kuyishda terining qizarishi, unda shish paydo 
bo`lishi, ikkinchida – suyuqlikka tulgan pufaklarni paydo bo`lishi, uchinchida – 
terini o`lishi, to`rtinchida – terining ko`mirga aylanishi kuzatiladi. 
Birinchi darajali kuyishda terining kuygan joyi toza suv oqimi, sovuq 
sut 
mahsulotlari 
(qatiq, 
smetana 
va 
boshqa), 
odekalon, 
arok 
yoki 
margantsovkaning kuchsiz eritmasi, 70
0
li spirt bilan namlanadi. 
Ikkinchi va uchinchi
darajali kuyishda terining jarohatlangan joyiga 
mikroblarni o`ldiradigan material qo`yib bog’lanadi. Suyuqlikka to`la pufaklarni 
yorish va kiyimlarni yopishgan joylarini ajratish mumkin emas. 
Tananing kuygan joylarini kiyimlardan ajratishda o`ta ehtiyot bo`lish 
talab etiladi. Bunday hollarda kiyimni echishda, tananing kuygan joyi shilinmasligi 
va ifloslanmasligi kerak. 
Эlektr yoyi ta`sirida ko`zlar kuyganda uni 2 % li bor kislotasi eritmasi 
bilan chayish kerak. 
Kislota va ishqorlar ta`sirida tananing kuygan joyi 12…20 minut 
davomida sovuq suv oqimi bilan yuviladi. So`ng, kislotadan kuygan holatda soda 
eritmasi bilan, ishqorda kuyganda esa sirka yoki bor kislotasining kuchsiz eritmasi 
bilan chayiladi. 
To`rtinchi darajali kuyish terini og’ir jarohatlanishiga olib keladi, 
bundan tashqari u jarohatlangan odamni esankirashiga ham sabab bo`lishi mumkin. 
Bunday holatda esankirash hushni yo`qotishga olib keladi. Buning natijasida tomir 
urishini qiyinchilik bilan aniqlaniladi, ko`z aylanadi, nafas olish tez va yuzaki 
bo`ladi, ba`zan sezgirlik yo`qolib, inson birdan oqarib ketadi. Bunday kuyishda 
vrachgacha birinchi yordam quyidagilardan iborat bo`ladi: jarohatlangan kishini 
kuygan joyiga yopishgan qolgan kiyimlari ehtiyotlik bilan echiladi. Kiyim 
bo`laklari tortib olinmaydi, balki, kuygan joy chegarasidan qaychi bilan kesib 
olinadi. Teriga margantsovkani kuchsiz eritmasi bilan ishlov berilib sterillangan 
bog’lam qo`yiladi. Vrachgacha birinchi yordam ko`rsatilgandan so`ng 
jarohatlangan kishi tezlik bilan tibbiyot muassasasiga olib boriladi. 
Sovuq urish holatlari asosan yilning sovuq davrida ochiq havoda 
ishlaganda kuzatiladi. 
Sovuq urishi to`rt darajaga bo`linadi. Birinchi darajali sovuq urishda terida 
oqarish va shish kuzatiladi, uning sezgirligi kamayadi. Ikkinchi darajali sovuq 
urishning xarakterli belgilari terida yorqin rangli suyuqlik pufaklari paydo bo`ladi. 
Uchinchi darajali sovuq urishda terini o`lishi, qonli suyuqliklarga to`lgan pufaklar 
va to`rtinchi darajali sovuq urishda barcha yumshoq to`qimalarning o`lishi 
kuzatiladi. 
Birinchi darajali sovuq urishda tanani shikastlangan yuzasi toza yumshoq 
moddiy bilan qizarguncha yoki issiqlik sezgunicha ishqalanadi. So`ng terining 
sovuq urgan joyi odekalon yoki aroq bilan artiladi va qizdirilgan mikrobni 

o`ldiradigan material qo`yib bog’lanadi. Sovuq urgan terini qor bilan ishqalash 
tavsiya etilmaydi, bunda teri shikastlanishi va infektsiyalanishi mumkin. 
Terining katta qismini sovuq urib, butun organizm sezilarli yaxlaganda, 
jarohatlangan kishiga issiq vanna (37
0
S dan yuqori bo`lmagan) qabul qilish tavsiya 
etiladi. Bunda bir vaqtda uni massaj va butun tanasini ishqalash kerak. Bu vaqtda 
jarohatlangan kishiga issiq choy yoki kofe ichirish mumkin. Tananing sovuq urgan 
yuzasini xona haroratidagi suvga to`ldirilgan tog’ora yoki satilga tushirish va suvni 
haroratini asta-sekin 37
0
S ga etkazish kerak. Ikkinchi, to`rtinchi darajali sovuq 
urganda shikastlangan teri mikroblarni o`ldiradigan material bilan bog’lab, 
jarohatlangan kishini davolash muasasasasiga olib borish mumkin lozim. Og’ir 
xollatlarda, agar shikastlangan kishida hayot alomati ko`zga ko`rinmasa, sun`iy 
nafas berish tavsiya etiladi. 

Download 368,75 Kb.