Ishni bajarish tartibi:
Gaz olish asbobi laboratoriya shtativiga o'rnatiladi.
Rux granulalarini rezina vtulka ustiga qo'yib probirkaga joylashtiriladi, voronka orqali sulfat kislota eritmasi quyiladi.
Ajralib chihayotgan gazni og'zi pastga qaratilgan probirkaga shisha nay uchini to'g'rilab yig'iladi.
Vodorod ekanini isbotlash uchun nay uchidan ajralib chiqayotgan gaz yoqiladi.
2-tajriba. K i s l o t a g a m e t a l l a r t a ` s i r e t i b, v o d o r o d o l i sh
Rux granulasi solingan probirkaga 1-2 ml xlorid kislota qo`ying. Probirkadagi havoni siqib chiqarguncha biroz kutib turing. So`ngra yonib turgan gugurt cho`pini probirka og`ziga tuting. Kuzatilgan hodisani tushuntiring.
Gaz ajralib chiqishi tugagandan so`ng, eritmadan bir necha tomchi shisha plastinkaga tomizing va uni gorelka alangasiga tuting. Kuzatilgan hodisani tushuntiring. O`tkazilgan reaktsiya tenglamasini yozing, ularning mohiyatini tushuntiring.
3-tajriba. M e t a l l a r n i n g t u r l i x i l k i s l o t a l a r g a n i s b a t a n
a k t i v l i g i n i t a q q o s l a sh.
To`rtta probirka olib, biriga rux, ikkinchisiga temir, uchinchisiga mis va to`rtinchisiga qo`rg`oshin metalidan bir dona soling. So`ngra probirkalarga 1 ml dan suyultirilgan sul`fat kislota eritmasidan qo`ying. Reaktsiya ketmayotgan probirkani ehtiyotlik bilan sekin qizdiring. Qaysi probirkalarda gaz ajralib chiqayotganligini kuzating, qaysi gaz ekanligini aniqlang. Kuzatilgan hodisani tushuntiring. Bajarilgan tajribadan kimyoviy aktivligi haqida xulosa qilish mumkin? Reaktsiya tenglamalarini yozing.
5-tajriba. V o d o r o d n i n g q a y t a r u v ch i l i k x o s s a l a r i
Siz vodorodning mis (II)-oksid bilan o`zaro ta`sirlashuv reaktsiyasini bajarishingiz lozim. Shisha nayga mis (II)-oksid bo`lagidan, idishga esa rux bo`laklaridan soling. So`ngra idishga voronka orqali xlorid kislota qo`ying. Nayni gaz gorelkasi yoki spirt lampa alangasida avval hamma qismini isiting, so`ngra mis (II)-oksid turgan qismini qizdiring. Nay va probirkalarning devorida nimani kuzatdingiz? Mis (II)-oksid qanday o`zgarishga uchraydi? Reaktsiya sodir bo`lganligiga ishonch hosil qilganingizdan so`ng, qizdirishni to`xtating. Kuzatilgan hodisalarni tushuntiring. Reaktsiya tenglamalarini yozing.
| 