|
bilet: Birinchi qonuni
|
| bet | 12/15 | | Sana | 25.05.2024 | | Hajmi | 0,82 Mb. | | #253939 |
Bog'liq imtihon(Anvar)Alfa siljish (α-siljish):
Alfa siljish, atom yadrosi tomonidan emitrlan alfa partikulardan iboratdir. Bu partikullar ikkinchi darajadagi heliy atomi nukleuslari bo'lib, 2 proton va 2 neytron o'z ichiga oladi.
Alfa partikullari juda yorqinligi uchun bir qadamda yutqaziladi. Alfa siljish tomonidan yutqazilgan material tufayli bir necha santimetrlik masofada jumboziladi.
Betta siljish (β-siljish):
Betta siljish, atom yadrosi tomonidan emitrlan beta minus (β-) yoki beta plus (β+) elektronlardan yoki poziitronlardan iboratdir.
Yorqinlik va penetratsiya: Betta siljish yorqinligi alfa siljishdan past bo'lgani uchun, uning penetratsiya quvvati ham yuqori. Betta siljish uchun yutqazishda maxsus materiallar talab qilinadi.
13-bilet:
1) Vakuumda elektr tokini erkin elektronlarning tartibli harakati hosil qiladi. Vakuumda elektr tokining magnit ta’siri kuzatiladi. Issiqlik va kimyoviy ta’sir kuzatilmaydi. Vakuumda elektr tokining o‘tishini o‘rganish uchun vakuumli shisha balonning ichiga 2 ta metall plastinka mahkamlanadi. Plastinkalardan biri tok manbaining (+) qutbiga ulanadi va u anod deyiladi. Ikkinchisi manbaning (–) qutbiga ulanadi va u katod deyiladi. Katod sitri yoritilsa yoki qizdirilsa, undan elektronlar uchib chiqadi va quyidagicha energiyaga ega bo‘ladi. Katod sirti qizdirilganda undan elektronlarning ajralib chiqishi termoelektron emissiya deyiladi. Vakuumli diod – o‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokka aylantiradi. Tokni bir tomonlama o‘tkazadi. Vakuumli triod (tranzistor) – o‘zgaruvchan tokni (elektr signallarni) kuchaytiradi.
Birinchi cho‘g‘lanma lampochka 1872 – yil rus elektrotexnigi Aleksandr Nikolayevich Lodigin (1847 – 1923) kashf etgan. Takomillashgan cho‘g‘lanma elektr lampochkani 1879 – yil amerikalik olim Tomas Alva Edison (1847 – 1931) ixtiro qilgan.
2 ) Yorug‘lik dispersiyasini 1672 – yil Isaak Nyuton kashf etgan. Modda sindirish ko‘rsatkichining yorug‘lik rangiga bog‘liq bo‘lishi yorug‘lik dispersiyasi deyiladi Sindirish ko‘rsatkichi to‘lqin uzunligiga bog‘liq. Dispersiya natijasida yorug‘lik nurlari 7 xil rangga ajratiladi. 7 xil rang birgalikda spektr deyiladi. Osmonda kamalakning hosil bo‘lishi dispersiya hodisasiga asoslangan. Difraksiya hodisasi asosida ishlatiladigan qurilma difraksion panjara deyiladi. Difraksion panjara deb shisha plastinkaga chizilgan juda ko‘p parallel chiziqlarga (shtrixlarga) aytiladi. To‘lqinlar biror to‘siqni aylanib o‘tishi yoki to‘siqning soya sohasiga o‘tishi to‘lqin difraksiyasi deyiladi.
|
| |
